Bài giảng Tập làm văn 5 - Bài: Luyện tập Thuyết trình, tranh luận - Năm học 2021-2022

 TẬP LÀM VĂN
 LỚP 5
 LUYỆN TẬP 
THUYẾT TRÌNH, TRANH LUẬN Thứ ba, ngày 30 tháng 11 năm 2021
 Tập làm văn
 Luyện tập thuyết trình, tranh luận
1.Đọc lại bài Cái gì quý nhất ? (sách Tiếng Việt 5, tập 1, 
trang 85-86).
* Nêu nhận xét:
a. Các bạn Hùng, Quý, Nam tranh luận về vấn đề gì?
b. Ý kiến của mỗi bạn như thế nào? Lí lẽ đưa ra để bảo vệ 
ý kiến đó ra sao?
c. Thầy giáo muốn thuyết phục Hùng, Quý, Nam điều gì? 
Thầy đã lập luận như thế nào? Cách nói của thầy thể hiện 
thái độ tranh luận như thế nào? Thứ ba, ngày 30 tháng 11 năm 2021
 Tập làm văn
 Luyện tập thuyết trình, tranh luận
1.Đọc lại bài Cái gì quý nhất ? (sách Tiếng Việt 5, tập 1, 
trang 85-86).
a. Các bạn Hùng, Quý, Nam tranh luận về vấn đề gì?
- Trên đời này cái gì quý nhất.
b. Ý kiến của mỗi bạn như thế nào? Lí lẽ đưa ra để bảo vệ 
ý kiến đó ra sao? Thứ ba, ngày 30 tháng 11 năm 2021
 Tập làm văn
 Luyện tập thuyết trình, tranh luận
1.Đọc lại bài Cái gì quý nhất ? .
b. Ý kiến của mỗi bạn như thế nào? Lí lẽ đưa ra để bảo vệ 
ý kiến đó ra sao?
* Hùng: Quý nhất là lúa gạo.
- Chẳng có ai không ăn mà sống được, lúa gạo nuôi sống 
con người nên nó quý nhất.
* Quý: Quý nhất là vàng.
- Có vàng bạc là có tiền, có tiền sẽ mua được lúa gạo nên 
vàng bạc là quý nhất.
* Nam: Quý nhất là thời gian.
- Có thì giờ mới làm ra được lúa gạo, vàng bạc nên thì giờ 
là quý nhất. Thứ ba, ngày 30 tháng 11 năm 2021
 Tập làm văn
 Luyện tập thuyết trình, tranh luận.
1.Đọc lại bài Cái gì quý nhất ? 
c. Thầy giáo muốn thuyết phục Hùng, Quý, Nam điều gì? Thầy đã 
lập luận như thế nào? Cách nói của thầy thể hiện thái độ tranh luận 
như thế nào?
* Thầy giáo thuyết phục học sinh công nhận điều gì?
- Lúa gạo, vàng bạc đều rất quý nhưng người lao động mới là quý 
nhất.
* Thầy lập luận như thế nào?
- Không có người lao động thì không có người làm ra lúa gạo, vàng 
bạc và thời gian cũng trôi qua vô ích.
* Cách nói của thầy thể hiện thái độ tranh luận như thế nào?
-Tôn trọng ý kiến của ba bạn, tôn trọng người đối thoại, cách nói có 
lí có tình. 3. Trao đổi về cách thuyết trình, tranh luận:
 a) Muốn thuyết trình, tranh luận về một vấn đề, cần 
 có những điều kiện gì ? 
 Đánh dấu x vào ☐ trước những câu trả lời em cho là 
 đúng.
 x Phải có hiểu biết về vấn đề được thuyết trình, 
 tranh luận.
 Phải nói theo ý kiến của số đông.
 x Phải biết cách nêu lí lẽ và dẫn chứng.
 x Phải có ý kiến riêng về vấn đề được 
 thuyết trình, tranh luận. Hãy sắp xếp những điều kiện đã lựa chọn theo trình tự hợp lí 
(bắt đầu từ điều kiện quan trọng nhất) bằng cách đánh số thứ 
tự vào ô vuông trước những điều kiện em đã chọn :
□1 Phải có hiểu biết về vấn đề được thuyết trình, tranh luận.
□ Phải nói theo ý kiến của số đông.
□3 Phải biết cách nêu lí lẽ và dân chứng.
□2 Phải có ý kiến riêng về vấn đề được thuyết trình, tranh luận. 3. b) Khi thuyết trình, tranh luận, để tăng sức thuyết phục và 
bảo đảo phép lịch sự, người nói cần có thái độ như thế nào ? 
Đánh dấu ✓ vào ô vuông trước những câu trả lời em cho là đúng.
 ✓□ Ôn tồn, hoà nhã.
 □ Tránh nóng này, vội vàng.
 ✓□ Tôn trọng, lắng nghe người đối thoại.
 □ Kiên định, không bao giờ thay đổi ý kiến. Tập làm văn
 Luyện tập
thuyết trình, tranh luận
 ( Tiết 18 – Trang 93 )
 (VBT TV Trang 62) Bài 1: Dựa vào ý kiến của một nhân vật trong mẩu 
chuyện dưới đây, em hãy mở rộng lý lẽ và dẫn chứng để 
thuyết trình, tranh luận cùng các bạn:
 Đất, Nước, Không khí và Ánh sáng đều tự cho mình là người cần nhất 
 đối với cây xanh.
 Đất nói:
 - Tôi có chất màu để nuôi cây lớn, không có tôi, cây không thể sống 
 được.
 Nước kể công:
 - Nếu chất màu không có nước vận chuyển thì cây có lớn lên được 
 không?
 Không khí chẳng chịu thua:
 - Cây xanh rất cần khí trời, không có khí trời thì tất cả cây cối đều chết 
 rũ.
 Còn Ánh Sáng nhẹ nhàng nói:
 - Cây cối dù có đủ đất, nước, không khí nhưng thiếu ánh sáng thì sẽ 
 không thể nào có màu xanh thì còn gọi là cây xanh sao được ! Thứ sáu, ngày 03 tháng 12 năm 2021
 Tập làm văn
Tiết 18: Luyện tập thuyết trình tranh luận
 Nhân vật Ý kiến Lí lẽ, dẫn chứng
 Đất Cây cần đất nhất Đất có chất màu nuôi cây
 Nước Cây cần nước nhất Nước vận chuyển chất màu
 Cây cần không khí Cây không thể sống thiếu 
 Không khí
 nhất không khí
 Cây cần ánh sáng 
 Ánh Sáng Thiếu ánh sáng cây sẽ
 nhất không còn màu xanh b) Dựa vào ý kiến của một nhân vật trong mẩu chuyện, em hãy mở rộng 
lí lẽ và dẫn chứng (ghi vắn tắt vào cột bên phải) để thuyết trình, tranh 
luận cùng các bạn:
Nhân vật Ý kiến Mở rộng lí lẽ, dẫn chứng
 Đất có chất màu để nuôi cây, là nơi để cây 
 Đất Cây cần đất nhất sống. Nhổ cây ra khỏi đất, không có chất màu 
 của đất cây sẽ chết.
 Nước vận chuyển chất màu đi khắp các bộ 
 Nước Cây cần nước nhất phận của cây, có nước đất mới tơi xốp. Khi 
 trời hạn hán thì dù có đất cây cũng héo khô 
 và sẽ chết. Đất cũng sẽ nứt nẻ.
 Cây không thể sống mà khồng cần đến không 
Không khí Cây cần không khí. Có thể thiếu đất, thiếu nước cây vẫn sống 
 khí nhất được ít lâu nhưng nếu thiếu không khí, cây sẽ 
 chết ngay.
Ánh Sáng Ánh sáng là điều kiện để duy trì màu xanh 
 Cây cần ánh sáng cho cây. Cây không thể nào sống mà thiếu 
 nhất ánh sáng. Thiếu ánh sáng thậm chí đến con 
 người cũng ốm yếu, gầy mòn. Thứ sáu, ngày 03 tháng 12 năm 2021
 Tập làm văn
 Tiết 18: Luyện tập thuyết trình tranh luận
 BÀI TẬP 2 (SGK/94):
 Hãy trình bày ý kiến của em nhằm thuyết phục mọi 
người thấy rõ sự cần thiết của cả trăng và đèn trong bài ca 
dao sau:
 Đèn khoe đèn tỏ hơn trăng
 Đèn ra trước gió còn chăng hỡi đèn?
 Trăng khoe trăng tỏ hơn đèn
 Cớ sao trăng phải chịu luồn đám mây? BÀI TẬP 2 (SGK/94):
 Đèn khoe đèn tỏ hơn trăng
 Đèn ra trước gió còn chăng hỡi đèn?
 Trăng khoe trăng tỏ hơn đèn
 Cớ sao trăng phải chịu luồn đám mây? * Với yêu cầu này, các em không phải nhập 
 vai trăng hay đèn mà các em tìm lí lẽ và 
 dẫn chứng dựa vào hiểu biết của mình để 
 thuyết trình cho mọi người thấy được sự 
 cần thiết của cả trăng và đèn.
 + Đèn đem lại lợi ích gì cho cuộc sống?
 + Trăng làm cho cuộc sống đẹp như thế 
 nào?
 + Trăng và đèn đều có những ưu điểm và 
 hạn chế nào? Theo em, trong cuộc sống, cả đèn lẫn trăng đều cần 
thiết. Đèn ở gần nên soi rõ hơn, giúp người ta đọc 
sách, làm việc lúc tối trời. Tuy thế, đèn cũng không thể 
kêu ngạo với trăng, vì đèn ra trước gió thì tắt. Dù là 
đèn điện cũng có thể mất điện. Đèn dầu lẫn đèn điện 
chỉ soi sáng được một nơi. Còn trăng là nguồn sáng tự 
nhiên, không sợ gió, không sợ mất nguồn điện.. Trăng 
soi sáng muôn nơi. Trăng làm cho cuộc sống thêm tươi 
đẹp, thơ mộng. Trăng gợi cảm hứng sáng tác cho bao 
nhà thơ, họa sĩ, Tuy thế, trăng cũng không thể kiêu 
ngạo mà khinh thường đèn. Trăng khi mờ, khi tỏ, khi 
khuyết, khi tròn. Dù có trăng, người ta vẫn cần đèn để 
đọc sách, làm việc ban đêm. Bởi vậy, cả trăng lẫn đèn 
đều cần thiết cho con người. • Bài hôm nay giúp em hiểu biết về vấn đề gì?
Bài giúp em hiểu về vấn đề thuyết trình tranh 
luận
 Khi thuyết trình tranh luận ta cần lưu ý điều 
gì? 
 * Khi thuyết trình tranh luận để tăng sức 
 thuyết phục và đảm bảo phép lịch sự, người 
 nói cần có thái độ ôn tồn vui vẻ, hòa nhã, tôn 
 trọng người nghe. Người đối thoại tránh nóng 
 nảy vội vã hay bảo thủ. Đây là những kĩ năng 
 sống mà chúng ta phải học tập và tự hoàn 
 thiện bản thân mình. Dặn dò: 
Làm bài tập 2 trong VBT TV trang 64.