Bài giảng Tiếng Việt 5 (Kết nối tri thức) - Ôn tập và đánh giá cuối năm học (Tiết 7)

 Phong cảnh Đền Hùng
 Đền Thượng nằm chót vót trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Trước đền, những khóm hải đường đâm bông 
rực đỏ, những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang múa quạt xoè hoa. Trong đền, dòng 
chữ vàng Nam quốc sơn hà uy nghiêm đề ở bức hoành phi treo chính giữa.
 Lăng của các Vua Hùng kề bên đền Thượng, ẩn trong rừng cây xanh xanh. Đứng ở đây, nhìn ra xa, 
phong cảnh thật là đẹp. Bên phải là đỉnh Ba Vì vòi vọi, nơi Mị Nương – con gái Hùng Vương thứ 18 – 
theo Sơn Tinh về trấn giữ núi cao. Dãy Tam Đảo như bức tường xanh sừng sững chắn ngang bên trái 
đỡ lấy mây trời cuồn cuộn. Phía xa xa là núi Sóc Sơn, nơi in dấu chân ngựa sắt Phù Đổng, người có 
công giúp Hùng Vương đánh thắng giặc Ân xâm lược. Trước mặt là Ngã Ba Hạc, nơi gặp gỡ của ba 
dòng sông lớn tháng năm mải miết đắp bồi phù sa cho đồng bằng xanh mát.
 Trước đền Thượng có một cột đá cao đến năm gang, rộng khoảng ba tấc. Theo ngọc phả, trước khi 
dời đô về Phong Khê, An Dương Vương đã dựng mốc đá đó, thề với các Vua Hùng giữ vững giang 
sơn. Lần theo lối cũ đến lưng chừng núi có đền Trung thờ 18 chi Vua Hùng. Những cành hoa đại cổ 
thụ toả hương thơm, những gốc thông già hàng năm, sáu thế kỉ che mát cho con cháu về thăm đất 
Tổ. Đi dần xuống là đền Hạ, chùa Thiên Quang và cuối cùng là đến Giếng, nơi có giếng Ngọc trong 
xanh, ngày xưa công chúa Mị Nương thường xuống rửa mặt, soi gương.
 (Theo Đoàn Minh Tuấn) Nam quốc sơn hà (sông 
 núi nước Nam)
Tên một bài thơ – tương truyền của 
Lý Thường Kiệt – khẳng định quyền 
 độc lập, tự chủ của nước ta. Bức hoành phi
tấm gỗ sơn son thếp vàng có khắc 
 chữ Hán hoặc chữ Nôm cỡ lớn, 
thường treo ngang ở gian giữa nhà 
 để thờ hoặc trang trí. Ngọc phả
sách ghi chép lai lịch, thân thế, sự 
 nghiệp của những người được 
 người đời kính trọng, tôn thờ. 1. Ở đoạn mở đầu, đền Thượng được miêu tả thế nào?
 Trước đền, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, 
 những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như 
 đang múa quạt xoè hoa.
 Trong đền, dòng chữ vàng Nam quốc sơn hà uy nghiêm 
 đề ở bức hoành phi treo chính giữa. 2. Ghép ô chữ bên trái với ô chữ bên phải để nêu đúng 
phong cảnh thiên nhiên nhìn từ lăng của các Vua Hùng. 3. Những cảnh vật nào ở đền Trung gợi lên vẻ cổ kính?
 Những cảnh vật ở đền Trung gợi lên vẻ cổ kính: những 
 cành hoa đại cổ thụ toả hương thơm, những gố c 
 thông già hàng năm, sáu thế kỉ che mát cho con cháu 
 về thăm đất Tổ . 4. Bài văn gợi lại những câu chuyện cổ xưa về sự 
nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc ta. Em hãy 
kể tên một số câu chuyện đó.
 Bài văn gợi lại những câu chuyện cổ xưa về sự 
 nghiệp dựng nước và giữ nước của dân tộc ta, 
 đó là: Thánh Gióng; Sơn Tinh, Thuỷ Tinh; An 
 Dương Vương. 5. Theo em, việc nhắc nhớ những câu chuyện cổ 
xưa có ý nghĩa gì?
 VD: Qua việc nhắc nhớ những câu chuyện cổ xưa 
 trong bài văn tả phong cảnh vùng đất Tổ, tác giả 
 muốn nói đất nước, dân tộc Việt Nam mãi mãi 
 biết ơn, trân trọng công lao dựng nước và giữ 
 nước của cha ông. 6. Nêu suy nghĩ của em về câu ca dao:
 Dù ai đi ngược về xuôi
 Nhớ ngày Giỗ Tổ mùng Mười tháng Ba.
 VD: Câu ca dao là lời nhắn nhủ, nhắc nhở 
 các thế hệ con cháu đời đời không quên cội 
 nguồn dân tộc./,... 7. Câu nào dưới đây là câu ghép?
a. Trước đền, những khóm hải đường đâm bông rực đỏ, 
những cánh bướm nhiều màu sắc bay dập dờn như đang 
múa quạt xoè hoa.
b. Trong đền, dòng chữ vàng Nam quốc sơn hà uy nghiêm 
để ở bức hoành phi treo chính giữa.c. Lăng của các Vua 
Hùng kề bên đền Thượng, ẩn trong rừng cây xanh xanh. 8. Các vế của câu ghép dưới đây được nối với nhau 
 bằng cách nào?
 Nối trực tiếp Nối bằng kết từ
Những cành hoa đại cổ thụ toả hương thơm, những gốc 
thông già hàng năm, sáu thế kỉ che mát cho con cháu về 
thăm đất Tổ.
 Các vế của câu ghép được nối trực tiếp với 
 nhau bằng dấu phẩy. 9. Nêu công dụng của dấu gạch ngang được sử 
dụng trong câu dưới đây:
 Bên phải là đỉnh Ba Vì vòi vọi, nơi Mị Nương – con 
 gái Hùng Vương thứ 18 – theo Sơn Tinh về trấn giữ 
 núi cao.
 Câu văn sử dụng dấu gạch ngang với công dụng 
 đánh dấu bộ phận giải thích. 10. Trong câu “Đứng ở đây, nhìn ra xa, phong 
cảnh thật là đẹp.", từ đứng được dùng với nghĩa 
gốc hay nghĩa chuyển? Đặt 1 – 2 câu có từ đứng 
được dùng với nghĩa chuyển.
 – Bạn Hà Anh đứng đầu danh sách lớp.
 – Các chú công nhân đứng máy 8 tiếng một 
 ngày. B. Viết Chọn 1 trong 2 đề dưới đây Năm trước, gia đình em chuyển đến sống ở một khu chung cư mới. Căn hộ đối diện nhà em tình cờ có 
một cậu bạn trạc tuổi em tên là Quân. Chẳng mấy chốc mà chúng em trở thành một đôi bạn thân thiết.
 Lúc đầu nếu không nghe lời giới thiệu của mẹ thì em không thể tin được rằng Quân bằng tuổi em. Vì 
cậu ấy trông cao lớn, phổng phao hơn hẳn các bạn cùng tuổi. Bây giờ, mới là học sinh lớp 5, cậu ấy đã 
cao 1m67 rồi. Cậu ấy không chỉ cao mà còn rất săn chắc, vạm vỡ nhờ niềm đam mê cháy bỏng dành 
cho bóng rổ. Nếu không mặc đồng phục đi học, thì hầu như em luôn thấy cậu ấy mặc áo quần bóng rổ. 
Phải nói là cậu ấy rất hợp với kiểu trang phục đó. Ngay cả mái tóc húi cua cũng phù hợp đến lạ. Bởi cậu 
ấy có một khuôn mặt góc cạnh, điển trai vô cùng. Sau khi gặp bố Quân, thì em chắc chắn rằng, sau này 
cậu ấy sẽ còn cao lớn và đẹp trai nữa. Bởi cậu ấy được di truyền đôi mắt sâu và chiếc mũi cao thẳng của 
bố. Còn cả chiếc cằm chữ V và đôi môi chúm chím của mẹ nữa chứ. Đã vậy, Quân còn rất hay cười. Cười 
vô tư và hào sảng, cười híp cả đôi mắt lại thành hai đường kẻ cong cong. Đi chơi với Quân thì chẳng 
bao giờ em thấy chán. Vì cậu ấy luôn có rất nhiều chủ đề thú vị để chia sẻ với em. Từ chuyện con chó, 
con mèo nhà này đến chuyện chậu cây nhà kia. Từ chuyện cuộc thi bóng chuyền đến cửa hàng tô tượng. 
Cậu ấy cứ như một trạm tình báo thông tin thu nhỏ vậy. Tuy đam mê vui chơi là thế, nhưng Quân cũng 
là một học sinh chăm ngoan. Dù thành tích không quá xuất sắc, nhưng cậu ấy vẫn được thầy cô quý 
mến vì sự nghiêm túc và chăm chỉ của mình.
 Từ sau khi chơi với Quân, em dần có thói quen tập luyện thể dục, thể thao mỗi ngày. Mỗi lần em 
muốn lười biếng, cậu ấy sẽ đốc thúc em ngay. Thật vui và tự hào khi em có một người bạn thân tuyệt 
vời như cậu ấy.