Bài giảng Tiếng Việt 5 (Tập làm văn) - Tuần 13, Bài: Luyện tập tả người, tả ngoại hình - Trường Tiểu học Tiên Minh

 * Em hãy nêu cấu tạo của bài văn tả người?
 Bài văn tả người thường có ba phần:
1. Mở bài: Giới thiệu người định tả.
2. Thân bài: 
 a.Tả ngoại hình (đặc điểm nổi bật về tầm vóc, 
cách ăn mặc, khuôn mặt, mái tóc, đôi mắt, hàm răng 
 )
 b.Tả tính tình,hoạt động ( lời nói, cử chỉ, thói 
quen, cách cư xử với người khác )
3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ về người được tả. 1.Chọn làm một trong hai bài tập sau:
a) Đọc bài Bà tôi của Mác-xim Go-rơ-ki (SGK-122) và trả lời câu hỏi:
- Đoạn 1: Tả đặc điểm gì về ngoại hình của bà?
 + Tóm tắt các chi tiết được miêu tả ở từng câu.
 + Các chi tiết đó quan hệ với nhau như thế nào?
 - Đoạn 2: Tả những đặc điểm gì về ngoại hình của bà? Các đặc điểm đó quan hệ với 
nhau như thế nào? Chúng cho biết điều gì về tính tình của bà?
b) Đoạn văn sau tả những đặc điểm nào về ngoại hình của bạn Thắng? Những đặc điểm 
ấy cho biết những gì về tính tình của bạn thắng?
 Chú bé vùng biển
 Thằng Thắng, con cá vược của thôn Bần và là địch thủ bơi lội đáng gờm nhất của bọn 
trẻ, lúc này đang ngồi trên chiếc thuyền đậu ở ngoài cùng. Nó chạc tuổi thằng Chân 
“phệ” nhưng cao hơn hẳn cái đầu. Nó cởi trần, phơi nước da rám đỏ khỏe mạnh của 
những đứa trẻ lớn lên với nắng, nước mặn và gió biển. Thân hình nó rắn chắc nở nang: 
cổ mập, vai rộng, ngực nở căng, bụng thon hằn rõ những múi, hai cánh tay gân guốc 
như cái bơi chèo, cặp đùi dế to, chắc nình nịch. Thắng có cặp mắt to và sáng. Miệng 
tươi, hay cười. Cái trán hơi dô ra, trông có vẻ là một tay bướng bỉnh, gan dạ.
 Theo: Trần Vân * Đoạn 1:1 tả Tả đặc mái điểm tóc củagì về người ngoại bà hình (đoạn của gồm bà? 3 câu).
 Câu 1 : Mở đoạn: Giới thiệu bà ngồi cạnh cháu, 
 Tóm tắt chải đầu.
 các chi Câu 2: Tả khái quát đặc điểm mái tóc của bà: 
 đen, dày kỳ lạ.
 tiết được 
 Câu 3: Tả độ dày của mái tóc qua cách bà chải 
 miêu tả ở đầu và từng động tác (nâng mớ tóc lên, ướm trên 
 từng câu. tay, đưa một cách khó khăn chiếc lược thưa bằng 
 gỗ vào mái tóc dày)
Các chi tiết 
đó quan hệ - Các chi tiết đó quan hệ chặt chẽ với nhau, 
với nhau chi tiết sau làm rõ chi tiết trước. 
như thế nào? ĐoạnĐoạn 2 còn tảtả giọngnhững nói, đặc đôi điểm mắt, gì khuôn về ngoại mặt hìnhcủa bà. của bà?
 * Câu 1: Tả đặc điểm chung của giọng nói: trầm bổng, ngân nga.
 * Câu 2: Tả tác động của giọng nói vào tâm hồn cậu bé: khắc sâu 
 vào trí nhớ dễ dàng và như những đoá hoa, cũng dịu dàng, rực 
 rỡ, đầy nhựa sống. 
 * Câu 3: Tả sự thay đổi của đôi mắt khi bà mỉm cười: Hai con 
 ngươi đen sẫm nở ra và tình cảm ẩn chứa trong đôi mắt: long 
 lanh, dịu hiền khó tả, ánh lên những tia sáng ấm áp, tươi vui
 * Câu 4: Tả khuôn mặt của bà: hình như vẫn tươi trẻ, dù trên đôi 
 má đã có nhiều nếp nhăn.
 CácCác đặcđặc điểmđiểm vềvề ngoạingoại hìnhhình đócó cóquan quan hệ hệchặt với chẽ nhau với nhưnhau. thế nào? 
ChúngChúng cho không biết chỉ điều khắc gì về họa tính rõ tìnhnét về của hình bà? dáng của bà mà còn nói 
 lên tính tình của bà: dịu dàng, tâm hồn tươi trẻ, yêu đời, lạc quan. b. Đoạn văn tả những đặc điểm nào về ngoại hình của bạn 
Thắng? 
 * Đoạn văn gồm 7 câu:
 *Câu 1 giới thiệu chung về Thắng: con cá vược có tài bơi lội 
 trong thời điểm được miêu tả.
 * Câu 2 tả chiều cao: hơn hẳn bạn một cái đầu.
 * Câu 3 tả nước da: rám đỏ vì lớn lên với nắng, nước biển và 
 gió biển.
 * Câu 4 tả thân hình của Thắng: rắn chắc, nở nang.
 * Câu 5 tả cặp mắt: to và sáng.
 * Câu 6 tả cái miệng: tươi, hay cười.
 * Câu 7 tả cái trán: dô, bướng bỉnh. * Những đặc điểm ấy cho biết điều gì về tính tình của 
 Thắng?
 Tất cả các đặc điểm được miêu tả quan hệ chặt chẽ với 
 nhau, bổ sung cho nhau, làm hiện lên rất rõ không chỉ vẻ 
 ngoài của thắng - một đứa trẻ lớn lên ở biển, bơi lội rất 
 giỏi, có sức khỏe dẻo dai mà cả tính tình Thắng - thông 
 minh, bướng bỉnh và gan dạ.
* Khi tả ngoại hình nhân vật cần lưu ý điều gì?
 Khi tả ngoại hình nhân vật, cần chọn những chi tiết tiêu 
 biểu để chúng bổ sung cho nhau, khắc hoạ rõ nét hình ảnh, 
 tính tình của nhân vật. 2. Lập dàn ý cho bài văn tả một người mà em thường gặp 
(thầy giáo, cô giáo, chú công an, người hàng xóm )
 Bài văn tả người thường có ba phần:
1.Mở bài: Giới thiệu người định tả.
2.Thân bài: 
 a. Tả ngoại hình (đặc điểm nổi bật về tầm vóc, cách ăn 
mặc, khuôn mặt, mái tóc, cặp mắt,hàm răng )
 b.Tả tính tình,hoạt động (lời nói, cử chỉ, thói quen, 
cách cư xử với người khác )
3. Kết bài: Nêu cảm nghĩ về người được tả. 1. Dàn ý có đủ 3 phần
2. Phần mở bài: Giới thiệu được người định tả
3. Phần thân bài: 
- Lựa chọn được những chi tiết tiêu biểu của ngoại hình
- Khắc họa rõ tính tình (qua lời nói, cử chỉ, ) hoặc các 
 hoạt động thường ngày của người được tả (thể hiện 
 được tình cảm của mình với người được tả).
- Các ý sắp xếp hợp lí
4. Phần kết bài nêu được cảm nghĩ về người được tả.