Bộ đề bồi dưỡng học sinh giỏi Lớp 5 môn Toán + Tiếng Việt (Có đáp án)

GIAO LƯU HỌC SINH GIỎI LỚP 5
Năm học: 
Bài thi môn Tiếng Việt – Thời gian 60 phút
Câu 1: Cho đoạn văn sau:
“ Rừng núi còn chìm đắm trong màn đêm. Trong bầu không khí đầy hơi ẩm và lành lạnh, mọi người đang ngon giấc trong những chiếc chăn đơn. Bỗng một con gà trống vỗ cánh phành phạch và cất tiếng gáy lanh lảnh ở đầu bản. Tiếp đó, rải rác khắp thung lũng, tiếng gà gáy râm ran. Mấy con gà rừng trên núi cùng thức dậy gáy te te .”
 Tìm các từ láy có trong đoạn văn trên và xếp chúng theo các loại : láy tiếng, láy âm, láy cả âm và vần.
Câu 2: Hãy tìm nghĩa của từ “đánh” trong các cụm từ sau:
 đánh đàn, đánh tiếng, đánh giày, đánh cờ, đánh cá, đánh chén.
Câu 3:: xác định bộ phận trạng ngữ, chủ ngữ, vị ngữ trong các câu sau:
 a, Dưới ánh trăng, dòng sông sáng rực lên.
 b, Khi mẹ về, cơm nước đã xong xuôi.
 c, Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, cả nhà ngồi trông nồi bánh, chuyện trò đến sáng.
 d, Buổi sáng, núi đồi, thung lũng, làng bản chìm trong biển mây mù.
Câu 4: Đặt dấu phẩy vào những chỗ cần thiết trong các câu sau:
 Mùa xuân cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim. Chào mào sáo sậu sáo đen  đàn đàn lũ lũ bay đi bay về. Chúng nó gọi nhau trêu ghẹo nhau trò chuyện ríu rít  Hết mùa hoa chim chóc cũng vãn.
Câu 5: Trong bài “ Khúc hát ru em bé lớn trên lưng mẹ” nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm có viết:
	“ Em cu tai ngủ trên lưng mẹ ơi !
	 Em ngủ cho ngoan, đừng rời lưng mẹ
	 Mẹ giã gạo mẹ nuôi bộ đội
	 Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng
	 Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi
	 Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối
	 Lưng đưa nôi và tim hát thành lời ”
 Em hiểu thế nào là “ những em bé lớn trên lưng mẹ” ? Nên những cảm xúc của em khi đọc đoạn thơ trên?
ĐÁP ÁN MÔN TIẾNG VIỆT
Câu 1:
- Láy tiếng: te te	
- Láy âm: phành phạch, rải rác, râm ran.
- Láy âm và vần: lành lạnh, lanh lảnh.
Câu 2:
 - đánh đàn: Dùng tay tác động vào đạo cụ và phát ra âm thanh.
 - đánh tiếng: Phát ra tiếng để cho người khác biết là có người.
 - đánh giày: chà sát lên bề mặt của đồ vật làm cho bề mặt của đồ vật sạch và đẹp ra.
 - đánh cờ: chơi có được thua trong một cuộc chơi thường có dùng đến tay.
 - đánh cá: dùng chài lưới hoặc các công cụ khác để bắt cá hoặc các loại thủy sản khác như tôm, cua 
 - đánh chén: ăn uống.
Câu 3:
 a, Dưới ánh trăng, dòng sông / sáng rực lên.
 TN CN VN
 b, Khi mẹ về, cơm nước / đã xong xuôi.
 TN CN VN
 c, Đêm ấy, bên bếp lửa hồng, cả nhà / ngồi trông nồi bánh, chuyện trò đến sáng.
 TN TN CN VN VN
 d, Buổi sáng, núi đồi, thung lũng, làng bản / chìm trong biển mây mù.
 TN CN CN CN VN
Câu 4:
Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim. Chào mào, sáo sậu, sáo đen  đàn đàn, lũ lũ bay đi, bay về. Chúng nó gọi nhau, trêu ghẹo nhau, trò chuyện ríu rít  Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn.
Câu 5: 
 Gợi ý cho phần cảm thụ: người mẹ vất vả khi phải nuôi con nhỏ, sự vất vả đó được nhân lên khi người mẹ yêu nước này tham gia phục vụ bộ đội kháng chiến. Hai câu đầu là sự vỗ về, là lời ru của người mẹ để đứa con ngủ ngoan để mẹ giã gạo nuôi bộ đội. Người mẹ làm việc hăng say và đứa con ngủ theo nhịp chày của người mẹ. Mồ hôi của người mẹ chảy đầm đìa trên vai áo đã hòa vào người con như hòa những nỗi gian nan vất vả từ người mẹ. Nhưng người con vẫn ngủ ngon lành trên lưng người mẹ như cảm thông, như chia sẻ, như chịu đựng sự vất vả lớn lao đó cùng với người mẹ.
 Qua đó ta thấy người mẹ có tấm lòng thương con, yêu nước vô bờ, sẵn sàng phục vụ bộ đội, phục vụ kháng chiến dù vất vả khó khăn. Đó là tấm lòng của người mẹ Việt Nam trong mọi thời đại.
ĐỀ THI GIAO LƯU KHỐI 5 CẤP HUYỆN
MÔN: TIẾNG VIỆT ( Thời gian 60 phút).
Câu 1
Cho các kết hợp 2 tiếng sau:
Xe đạp, xe máy, xe cộ, máy bay, đạp xe, xe kéo, kéo xe, khoai nướng, khoai luộc, luộc khoai, múa hát, tập hát, bánh rán, rán bánh, bánh kẹo.
Hãy: a) Xác định những kết hợp nào trong các kết hợp trên là từ ghép.
 b) Phân loại các từ ghép đó.
Câu 2 
 Trong bài “Sầu riêng” của Mai Văn Tạo (TV4-t ập2) có câu:
“ Sầu riêng thơm mùi thơm của mít chín quyện với hương bưởi, béo cái béo của trứng gà, ngọt cái ngọt của mật ong già hạn.”
Hãy: a) Tìm các tính từ có trong câu văn.
Nhận xét về từ loại của các từ “cái béo”; “mùi thơm”.
Câu3 
Cho các từ: Trung thực, đôn hậu, vạm vỡ, tầm thước, trung thành, mảnh mai, béo, phản bội, hiền, thấp, gầy, khoẻ, cứng rắn, giả dối, cao, yếu.
Dựa vào nghĩa của từ hãy xếp các từ trên thành 2 nhóm và đặt tên.
Xếp thành các cặp từ trái nghĩa trong mỗi nhóm
Câu 4 
Xác định trạng ngữ, chủ ngữ, vị ngữ của mỗi câu sau:
Sau tiếng chuông chùa, mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vặc.
Ánh trăng trong chảy khắp nhành cây kẽ lá, tràn ngập con đường trắng xoá. 
Câu 5
Trong bài “Hạt gạo làng ta” (TV5 – Tập I), nhà thơ Trần Đăng Khoa có viết:
“ Hạt gạo làng ta
Có bão tháng bảy
Có mưa tháng ba
Giọt mồ hôi sa
Những trưa tháng sáu
Nước như ai nấu
Chết cả cá cờ
Cua ngoi lên bờ
Mẹ em xuống cấy.”
 Đoạn thơ trên giúp em hiểu được ý nghĩa gì của hạt gạo? Hãy nêu rõ tác dụng của điệp từ và hình ảnh đối lập được sử dụng trong đoạn thơ trên.
HƯỚNG DẪN GỢI Ý CHẤM
Câu 1:
(2đ) Mỗi từ tìm đúng cho 0,2 đ
Các kết hợp là từ ghép: Xe đạp, xe cộ, xe kéo, khoai luộc, bánh rán
 Xe máy, máy bay, khoai nướng, múa hát, bánh kẹo.
(2đ) Phân loại đúng mỗi từ cho 0,2đ
- Từ ghép phân loại: xe đạp, xe máy, xe kéo, máy bay, khoai nướng, khoai luộc, bánh rán.
- Từ ghép tổng hợp: Xe cộ, múa hát, bánh kẹo.
Câu 2: 
(2đ) Các tính từ có trong câu văn là: béo, thơm, ngọt, già.
(2đ) Các từ “cái béo”; “mùi thơm” thuộc từ loại Danh từ.
Câu 3: Dựa vào nghĩa của từ ta xếp được:
Nhóm 1: Từ chỉ hình dáng, thể chất của con người:
Vạm vỡ, tầm thước, mảnh mai, béo, thấp, gầy, khoẻ, cao, yếu.(1đ)
Nhóm 2: Từ chỉ phẩm chất, tính tình của con người:
Trung thực, đôn hậu, trung thành, phản bội, hiền, cứng rắn, giả dối. (1đ)
Câu 4: Xác định đúng mỗi câu cho 2 điểm
a)Sau tiếng chuông chùa, mặt trăng đã nhỏ lại, sáng vằng vặc.
 TN CN VN1 VN2
b)Ánh trăng trong chảy khắp nhành cây kẽ lá, tràn ngập con đường trắng xoá
 CN VN1 VN2
Câu 5: - Hs nêu được ý nghĩa của hạt gạo: Làm ra hạt gạo trải qua bao thử thách của thiên nhiên, tình yêu của con người. (3đ)
Nêu được điệp từ “có” tác dụng: nhấn mạnh khó khăn của thiên nhiên. (2đ)
Nêu được hình ảnh đối lập cua ngoi lên bờ >< mẹ em xuống cấy và tác dụng của hình ảnh đối lập. (4đ)
ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI NĂM HỌC 2011-2012
Môn: Tiếng Việt – Khối 5
Thời gian làm bài: 60 phút (Không kể thời gian nhận đề).
Câu 1: Xác định nghĩa gốc, nghĩa chuyển.của từ ngọt trong các kết hợp từ dưới đây : 
 - Đàn ngọt hát hay.
 - Rét ngọt.
 - Trẻ em ưa nói ngọt, không ưa nói xẵng.
 - Khế chua, cam ngọt.
Câu 2: Cho các câu sau:
 Chú chuồn chuồn nước tung cánh bay vọt lên. Cái bóng chú nhỏ xíu lướt nhanh trên mặt hồ. Mặt hồ trải rộng mênh mông và lặng sóng.
Tìm từ đơn, từ ghép, từ láy trong các câu trên.
Tìm danh từ, động từ, tính từ trong các câu trên.
Câu 3: Xác định chức năng ngữ pháp (làm chủ ngữ, vị ngữ, bổ ngữ, định ngữ) của đại từ tôi trong từng câu dưới đây:
Đơn vị đi qua, tôi ngoái đầu nhìn lại
Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi.
Người đạt điểm cao trong kì thi học sinh giỏi cấp trường là tôi.
Cả nhà rất yêu quý tôi.
Câu 4: Ngắt đoạn văn sau thành những câu đúng ngữ pháp và đặt dấu chấm vào cuối mỗi câu. Viết hoa chữ cái đầu câu:
 Sông nằm uốn khúc giữa làng rồi chạy dài bất tận những hàng tre xanh chạy dọc theo bờ sông chiều chiều, khi ánh hoàng hôn buông xuống, em lại ra sông hóng mát trong sự yên lặng của dòng sông, em nghe rõ cả tiếng thì thào của hàng tre xanh và lòng em trở nên thảnh thơi, trong sáng vô cùng
Câu 5: Bằng trí tưởng tượng của mình, em hãy kể tiếp câu chuyện dưới đây (viết tiếp vào chỗ có dấu chấm lửng):
Cáo và sếu
 Cáo mời Sếu đến ăn bữa trưa và bày đĩa canh ra. Với cái mỏ dài của mình, Sếu chẳng ăn được chút gì. Thế là Cáo một mình chén sạch. Sang ngày hôm sau, Sếu mời Cáo đến chơi và dọn bữa ăn...
Môn: Tiếng Việt – Khối 5
Câu 1(4 điểm): Đúng mỗi từ cho 1 điểm
: Từ ngọt trong câu “Khế chua, cam ngọt” mang nghĩa gốc, trong các câu còn lại mang nghĩa chuyển.
Câu 2(4 điểm): 
- Từ đơn: chú, bay, chú, trên, và;
- Từ ghép: chuồn chuồn nước, tung cánh, vọt lên, cái bóng, nhỏ xíu, lướt nhanh, mặt hồ, mặt hồ, trải rộng, lặng sóng;
- Từ láy: mênh mông
 Chú ý: một số từ như: tung ánh, vọt lên, cái bóng, lướt nhanh, trải rộng, lặng sóng nếu học sinh tách thành hai từ đơn cũng chấp nhận được.
– Danh từ: chú, chuồn chuồn nước, cái bóng, chú, mặt hồ, mặt hồ;
- Động từ: tung cánh, bay, vọt lên, lướt nhanh, trải rộng;
- Tính từ: nhỏ xíu, mênh mông, lặng sóng.
Câu 3(4 điểm): : Đúng mỗi từ cho 1 điểm.
a.Trong câu: “Đơn vị đi qua tôi ngoái đầu nhìn lại”, từ tôi làm chủ ngữ.
Trong câu: “Mưa đầy trời nhưng lòng tôi ấm mãi” từ tôi làm định ngữ.
b.Trong câu: “Người đạt điểm cao trong kì thi học sinh giỏi cấp trường là tôi.”từ tôi làm vị ngữ.
c.Trong câu: “Cả nhà rất yêu quý tôi.”, từ tôi làm bổ ngữ
Câu 4(4 điểm): Điền đúng mỗi dấu câu và viết hoa đúng cho 1 điểm.
 Đoạn văn đúng ngữ pháp như sau:
 Sông nằm uốn khúc giữa làng rồi chạy dài bất tận. Những hàng tre xanh chạy dọc theo bờ sông . Chiều chiều, khi ánh hoàng hôn buông xuống, em lại ra sông hóng mát. Trong sự yên lặng của dòng sông, em nghe rõ cả tiếng thì thào của hàng tre xanh và lòng em trở nên thảnh thơi, trong sáng vô cùng.
Câu 5(9 điểm): Căn cứ vào bài viết của học sinh để cho điểm cho phù hợp nhưng phải đảm bảo các yêu cầu sau:
 Học sinh dựa vào nội dung đã cho sẵn trong đề bài kết hợp với trí tưởng tượng để kể tiếp được câu chuyện. Phần kể tiếp phải lô gíc, nhất quán với phần đã cho, đồng thời phải thể hiện được sự sáng tạo, đôi khi khá bất ngờ của người viết. ( 6 điểm)
Phần viết tiếp dài khoảng 7 đến 12 dòng, viết đúng thể loại văn kể chuyện và phải đảm bảo yêu cầu về chính tả, dùng từ đặt câu và diễn đạt. (3 điểm)
 VD: Trên mặt bàn có một đĩa xúp và một lọ xúp. Cáo tròn mắt ngạc nhiên. Thấy vậy, Sếu lên tiếng: “Mời bạn dùng bữa trưa với mình”. Nói rồi, Sếu đẩy đĩa xúp về phía Cáo, còn lọ xúp Sếu dành cho mình. Nhìn Sếu ăn, Cáo vô cùng ân hận và thầm nghĩ: Mình đúng là một người bạn chưa tốt.
Giao lưu học sinh giỏi lớp 5
Câu 1 Cho các câu tục ngữ sau:
Ăn vóc học hay.
Học một biết mười.
Hãy giải thích nghĩa của các câu tục ngữ trên.
Mỗi câu tục ngữ trên khuyên chúng ta diều gì? 
Câu 2
 a. Cho các từ sau: mải miết, xa xôi, xa lạ, phẳng lặng, phẳng phiu, mong ngóng, mong mỏi, mơ màng, mơ mộng, cây cối.
 Xếp các từ trên thành hai n ... 20 kg nước biển bao nhiêu ki lô gam nước tinh khiết để được một loại nước chứa 2 % muối .
Câu 6: ( 2 điểm )
Đuôi con cá nặng 250g , đầu cá nặng bằng đuôi và một nửa thân , thân cá nặng bằng đầu và đuôi . Hỏi con cá đó nặng mấy ki - lô- gam ? 
Câu 7: ( 2 điểm )
 Nhân dịp khai giảng , Mai mua 10 quyển vở , Lan mua 12 quyển vở . Đào mua số vở bằng trung bình cộng của hai bạn trên . Cúc mua hơn trung bình cộng của cả 4 bạn là 3 quyển . Hỏi Cúc mua bao nhiêu quyển vở ?
Câu 8: ( 2 điểm )
Tìm số tự nhiên có 3 chữ số , biết rằng nếu chuyển chữ số 7 tận cùng của số đó lên đầu thì ta được một số mới gấp 2 lần số cũ và thêm 21 đơn vị .
Câu 9: ( 2 điểm )
 Một tổ công nhân có 5 người được giao nhiệm vụ trong 10 ngày sản xuất 200 sản phẩm . Nhưng sản xuất được 4 ngày thì khách đặt thêm hàng nên tổ nhận thêm 4 công nhân nữa vào làm . Hỏi trong 10 ngày đó tổ sản xuất được bao nhiêu sản phẩm ?
Câu 10: ( 2 điểm )
Hiện nay trung bình cộng số tuổi của hai anh em là 14 tuổi . Tính số tuổi hiện nay của người em , biết 2 năm trước đây tuổi em bằng 3/5 tuổi của anh .
Câu 11: ( 5 điểm )
Tam giác ABC có AB dài 12 cm , AC dài 15 cm , AD dài 4 cm , AE dài 5cm ( như hình vẽ ) .	 
 a- Có bao nhiêu tam giác trong hình vẽ này ? A 
	Đó là những tam giác nào ?	 
 b- So sánh diện tích tam giác DIB và tam giác EIC.	D	E
	I	
 	B	 	 	 C
Trường Tiểu học Thiệu Chính 
Đáp án Môn Toán thi học sinh giỏi lớp 5
Câu 1: ( 2 điểm ) : 4022030
Câu 2: ( 2 điểm ) 1
Câu 3: ( 2 điểm ) 1040 m
Câu 4: ( 2 điểm ) 136080 số
Câu 5: ( 2 điểm ) 30 kg
Câu 6: ( 2 điểm ) 2 kg
Câu 7: ( 2 điểm ) 15 quyển
Câu 8: ( 2 điểm ) 357
Câu 9: ( 2 điểm ) 296 sản phẩm
Câu 10: ( 2 điểm ) 11 tuổi
Câu 11: ( 5 điểm )
* Học sinh vẽ được hình cho 0,5 điểm 	 
 A 
	D	E
	I	
 	B	 	 	 C
( 2 điểm ) 
Hình bên có 8 tam giác đó là :
 ABC , BDC , AEB , BEC , EIC , BIC , DIB , ACD 
 
 0,25 điểm
 1,75 điểm

b) ( 2,5 điểm ) 
 * SADC= SABC ( Vì chúng có chung đường cao hạ từ C xuống đáy AB và đáy AD = đáy AB )
* SAEB = SABC ( Vì có cùng đường cao hạ từ đáy AC và đáy AE = đáy AC )
=> SAEB = SADC ( Vì cùng bằng SABC )
Mà tam giác AEB và tam giác ADC có chung hình ADIE nên các phần còn lại cũng bằng nhau ; Tức là : SDIB = SEIC 

0,5 điểm
0,5 điểm 
0,5 điểm
1,0 điểm

Lưu ý : Học sinh làm bài bằng cách khác nếu đúng vẫn cho điểm tối đa .
Trường Tiểu học Thiệu Chính
Đề thi học sinh giỏi lớp 5 - Năm học 2011-2012
Môn Tiếng Việt ( Thời gian làm bài 60 phút )
 Câu 1 : ( 4 điểm )
 Tìm 8 thành ngữ , tục ngữ có từ “ học ” . 
Câu 2 : ( 4 điểm )
 Hãy chỉ ra sự khác nhau về nghĩa của tiếng “ thắng ” trong các từ ngữ dưới đây : 
Thắng cảnh tuyệt vời ; 
Chiến thắng vĩ đại ;
Thắng nghèo nàn lạc hậu ;
Thắng bộ quần áo mới để đi chơi ;
Câu 3 ( 4 điểm )
Tìm bộ phận chủ ngữ , bộ phận vị ngữ , bộ phận trạng ngữ của mỗi câu sau :
Muốn đạt kết quả tốt trong học tập , các em phải cố gắng hơn nữa .
Khi gặp nguy hiểm , bằng đôi cánh dang rộng , gà mẹ có thể che chở cho hơn mười chú gà con .
Trong đêm tối mịt mùng , trên dòng sông mênh mông , chiếc xuồng của má Bảy chở thương binh lặng lẽ trôi .
Ngoài đường , tiếng mưa rơi lộp độp , tiếng chân người chạy lép nhép . 
Câu 4 ( 4 điểm )
 Hãy thay quan hệ từ trong từng câu dưới đây bằng quan hệ từ khác để có câu đúng :
Nếu Rùa biết mình chậm chạp nên nó cố gắng chạy thật nhanh .
Tuy Thỏ cắm cổ chạy miết nên nó vẫn không đuổi kịp Rùa .
Vì Thỏ chủ quan , coi thường người khác nhưng Thỏ đã thua Rùa .
Câu chuyện này không chỉ hấp dẫn , thú vị nên nó còn có ý nghĩa giáo dục sâu sắc . 
Câu 5 ( 9 điểm )
 Trong bài : Hạt gạo làng ta ( Tiếng Việt lớp 5 tập 1 ) , nhà thơ Trần Đăng Khoa có viết :
 “ Hạt gạo làng ta
Có bão tháng bảy
 Có mưa tháng ba
 Giọt mồ hôi sa
 Những trưa tháng sáu
 Nước như ai nấu
 Chết cả cá cờ
 Cua ngoi lên bờ
 Mẹ em xuống cấy ..... ”
 Em hiểu đoạn thơ trên như thế nào ? Hình ảnh đối lập trong đoạn thơ gợi cho em những suy nghĩ gì ?
Trường Tiểu học Thiệu Chính 
Đáp án môn Tiếng Việt - Lớp 5
Câu 1 ( 4 điểm )
Tìm đúng mỗi thành ngữ , tục ngữ cho 0,5 điểm .
Ví dụ : - Học đâu hiểu đấy . - Học một biết mười.
 - Học đi đôi với hành . - Học hay cày giỏi .
 - Ăn vóc học hay . - Học thầy không tày học bạn.
 - Học , học nữa , học mãi . - Đi một ngày đàng , học một sàng khôn.
Câu 2 ( 4 điểm )
Học sinh làm đúng mỗi câu cho 1 điểm .
 Nêu được sự khác nhau về nghĩa của tiếng “ thắng ” trong mỗi từ ngữ : 
Thắng cảnh tuyệt vời ; => Thắng có nghĩa là đẹp 
Chiến thắng vĩ đại ; => Thắng có nghĩa là giành được phần hơn .
Thắng nghèo nàn lạc hậu ; => Thắng có nghĩa là vượt qua , khắc phục ( gian khổ , khó khăn )
Thắng bộ quần áo mới để đi chơi ; => Thắng có nghĩa là mặc trưng diện .
Câu 3 ( 4 điểm )
Học sinh làm đúng mỗi câu cho 1 điểm . Nếu không đúng trọn vẹn từng câu mà chỉ đúng ở bộ phận riêng ( CN, VN , TN ) cho 0,25 điểm . 
Học sinh xác định được bộ phận chủ ngữ , bộ phận vị ngữ , bộ phận trạng ngữ của mỗi câu :
Muốn đạt kết quả tốt trong học tập ,/ các em /phải cố gắng hơn nữa .
 TN CN VN
Khi gặp nguy hiểm , bằng đôi cánh dang rộng ,/ gà mẹ /có thể che chở cho hơn 
 TN1 TN2 CN VN
mười chú gà con .
Trong đêm tối mịt mùng ,/ trên dòng sông mênh mông ,/ chiếc xuồng của má Bảy 
 TN1 TN2 CN
chở thương binh /lặng lẽ trôi .
 VN
Ngoài đường ,/ tiếng mưa rơi /lộp độp ,/ tiếng chân người chạy /lép nhép . 
 TN CN VN CN VN
Câu 4 ( 4 điểm )
Học sinh làm đúng mỗi câu cho 1 điểm .
Từ nếu thay bằng từ vì .
Từ nên thay bằng từ nhưng .
Từ nhưng thay bằng từ nên .
từ nên thay bằng từ mà .
Câu 5 ( 9 điểm )
- Hạt gạo của làng quê ta đã từng phải trải qua biết bao khó khăn , thử thách to lớn của thiên nhiên : nào là bão tháng bảy ( Thường là bão to ), nào là mưa tháng ba ( thường là mưa lớn ) ( 3 điểm )
- Hạt gạo còn được làm ra từ những giọt mồ hôi của người mẹ hiền trên cánh đồng nắng lửa : “ Giọt mồ hôi sa / Những trưa tháng sáu / Nước như ai nấu / Chết cả cá cờ / Cua ngoi lên bờ / Mẹ em xuống cấy .....” ( 3 điểm )
- Hình ảnh đối lập ở hai dòng thơ cuối ( “ Cua ngoi lên bờ / Mẹ em xuống cấy ”) . Gợi cho ta nghĩ đến sự vất vả , gian truân của người mẹ khó có gì sánh nổi . Càng cảm nhận sâu sắc được nỗi vất vả của người mẹ để làm ra hạt gạo , ta càng thêm yêu thương mẹ biết bao nhiêu ! ( 3 điểm )
M«n TiÕng ViÖt
Thêi gian 60 phót ( kh«ng tÝnh thêi gian giao ®Ò )
C©u I: ( 4 ®iÓm )
	T×m 5 thµnh ng÷, tôc ng÷ nãi vÒ ®¹o ®øc vµ lèi sèng lµnh m¹nh, tèt ®Ñp cña con ng­êi ViÖt Nam.
C©u II: (4 ®iÓm ) H·y xÕp c¸c tõ d­íi ®©y thµnh tõng nhãm ®ång nghÜa:
ChÕt, hi sinh, tµu ho¶, xe ho¶, m¸y bay, ¨n, x¬i, nhá, bÐ, réng, réng r·i, bao la, toi m¹ng, quy tiªn, xe löa, phi c¬, tµu bay, ngèn, ®íp, lo¾t cho¾t, bÐ báng, b¸t ng¸t, mªnh m«ng.
C©u III: ( 4 ®iÓm )
	Em hiÓu néi dung tõng tËp hîp tõ cè ®Þnh d­íi ®©y nh­ thÕ nµo?
 a, Häc mét biÕt m­êi.
	 b, Häc ®i ®«i víi hµnh.
	§Æt c©u víi mçi tËp hîp tõ trªn.
C©u IV: ( 4 ®iÓm )
	X¸c ®Þnh c¸c bé phËn tr¹ng ng÷, chñ ng÷, vÞ ng÷ cña mçi c©u trong ®o¹n v¨n sau:
	“ Håi cßn ®i häc, H¶i rÊt say mª ©m nh¹c. Tõ c¸i c¨n g¸c nhá cña m×nh, H¶i cã thÓ nghe thÊy tÊt c¶ c¸c ©m thanh n¸o nhiÖt, ån · cña thµnh phè thñ ®«. ”
	( T« Ngäc HiÕn ).
C©u V: ( 9 ®iÓm )
	“ ChiÒu kÐo lªn mét m¶ng trêi mµu biÓn:
	M©y tr¾ng gi¨ng – bao con sãng vç bê.
	DiÒu no giã – nh÷ng c¸nh buåm hiÓn hiÖn.
	BiÓn trªn trêi! Em bÐ bçng reo to.”
	Em h·y viÕt mét ®o¹n v¨n t¶ c¶nh trêi chiÒu theo ý ®o¹n th¬ trªn.
 H­íng dÉn chÊm §Ò thi häc sinh giái v¨n ho¸ líp 5.
	 M«n TiÕng ViÖt 
C©u I: ( 4 ®iÓm)
	Häc sinh t×m ®óng 5 thµnh ng÷, tôc ng÷ nãi vÒ ®¹o ®øc vµ lèi sèng lµnh m¹nh, tèt ®Ñp cña con ng­êi ViÖt Nam.
VÝ dô: * §ãi cho s¹ch, r¸ch cho th¬m.
* L¸ lµnh ®ïm l¸ r¸ch.
* Th­¬ng ng­êi nh­ thÓ th­¬ng th©n.
* Uèng n­íc nhí nguån. 
* Mét con ngùa ®au c¶ tµu bá cá.
T×m ®óng 5 thµnh ng÷, tôc ng÷ theo yªu cÇu: §­îc 4 ®iÓm.
- T×m ®óng 4 thµnh ng÷, tôc ng÷ theo yªu cÇu: §­îc 3 ®iÓm.
- T×m ®óng 3 thµnh ng÷, tôc ng÷ theo yªu cÇu: §­îc 2 ®iÓm.
- T×m ®óng 2 thµnh ng÷, tôc ng÷ theo yªu cÇu: §­îc 1,5 ®iÓm.
T×m ®óng 1 thµnh ng÷, tôc ng÷ theo yªu cÇu: §­îc 0,5 ®iÓm.
C©u II: (4 ®iÓm) H·y xÕp c¸c tõ thµnh tõng nhãm ®ång nghÜa:
 - ChÕt, hi sinh,toi m¹ng, quy tiªn.
 - ¨n, x¬i,ngèn, ®íp, 
 - Nhá, bÐ, lo¾t cho¾t, bÐ báng,
 - Xe löa,tµu ho¶, xe ho¶,
 - Phi c¬,m¸y bay, tµu bay, 
 - Réng, réng r·i, bao la, b¸t ng¸t, mªnh m«ng.
XÕp dóng c¶ cho 4 ®iÓm ( sai mçi tõ trõ 0,2 ® ) 
C©u III: (4 §iÓm )
 a, HiÓu ®óng néi dung mét tËp hîp tõ : §­îc 1 ®iÓm.
 b, §Æt ®óng mét c©u theo yªu cÇu : §­îc 1 ®iÓm.
Cô thÓ: a, Häc mét biÕt m­êi: Th«ng minh, s¸ng t¹o, kh«ng nh÷ng cã kh¶ n¨ng häc tËp, tiÕp thu ®Çy ®ñ mµ cßn cã thÓ tù m×nh ph¸t triÓn, më réng nh÷ng ®iÒu ®· häc. ( 1 ®iÓm ).
	 §Æt c©u.VÝ dô: An cã kh¶ n¨ng “häc mét biÕt m­êi”nªn míi m­êi tuæi, ®· biÕt ®­îc nh÷ng ®iÒu khiÕn ng­êi lín ph¶i ng¹c nhiªn.	 ( 1 ®iÓm ).
	 b, Häc ®i ®«i víi hµnh: Häc ®­îc ®iÒu g× ph¶i tËp lµm theo ®iÒu ®ã th× viÖc häc míi cã Ých lîi.	 ( 1 ®iÓm ).
	§Æt c©u. VÝ dô: ThÇy gi¸o th­êng khuyªn “ häc ph¶i ®i ®«i víi hµnh” th× míi n¾m ch¾c kiÕn thøc, míi biÕt vËn dông nh÷ng ®iÒu ®· häc ®­îc.	 ( 1 ®iÓm ).
C©u IV: (4 ®iÓm )
X¸c ®Þnh ®óng c¸c bé phËn tr¹ng ng÷ ( TN ), chñ ng÷ ( CN ), vÞ ng÷ ( VN ) cña mçi c©u trong ®o¹n v¨n : §­îc 1 ®iÓm.
Cô thÓ: C©u I: Håi cßn ®i häc, H¶i rÊt say mª ©m nh¹c.	( 2 ®iÓm )
	TN	 CN	 VN
 C©u II: Tõ c¸i c¨n g¸c nhá cña m×nh, H¶i cã thÓ nghe thÊy tÊt c¶ c¸c ©m thanh n¸o
	TN	 CN	VN
nhiÖt , ån · cña thµnh phè thñ ®«.	( 2 ®iÓm )
L­u ý: Sai mét bé phËn trong c©u: Trõ 0,7 ®iÓm.
C©u V: ( 9 ®iÓm )
Bµi viÕt viÕt ®óng thÓ lo¹i v¨n miªu t¶ ( kiÓu bµi t¶ c¶nh ).
	VÒ néi dung bµi viÕt, häc sinh cÇn dùa vµo néi dung cña ®o¹n th¬ ®· cho ®Ó t×m c¸c ý miªu t¶ c¶nh trêi chiÒu ( trêi chiÒu mét lµng ven biÓn ).
	Nh¬ vËy, muèn viÕt ®­îc bµi v¨n, häc sinh cÇn cã kh¶ n¨ng nhí l¹i, t¸i hiÖn l¹i hiÖn thùc ®· tõng ®­îc thÊy ( trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ), kÕt hîp víi t­ëng t­îng.
	Cô thÓ, häc sinh cÇn nªu ®­îc mét sè ý c¬ b¶n sau:
* T¶ râ ®­îc bÇu trêi chiÒu ( Trêi xanh trong nh­ mµu n­íc biÓn; líp líp m©y tr¾ng trªn trêi nh­ tõng ®ît sãng vç bê; nh÷ng c¸nh diÒu no giã ®ang l¬ löng, chao l­în trªn bÇu trêi nh­ nh÷ng c¸nh buåm trªn biÓn c¶ Khung c¶nh bÇu trêi lµm ta liªn t­ëng tíi khung c¶nh cña biÓn c¶. Tr­íc m¾t lµ mét c¶nh biÓn trªn trêi cao )	( 5 ®iÓm ).
* Béc lé ®­îc t×nh c¶mcña m×nh vÒ c¶nh vËt ®­îc miªu t¶.	( 2 ®iÓm ).
	DiÔn ®¹t râ ý, m¹ch l¹c; dïng tõ, ®Æt c©u ®óng; tr×nh bµy hîp lÝ.	( 2 ®iÓm ).