Giáo án môn Toán học lớp 5 - Tuần 18 - Phạm Minh Trí

TIẾT 86
Ngày dạy: / /
DIỆN TÍCH HÌNH TAM GIÁC
I. Mục tiêu:
- Biết tính diện tích hình tam giác (BT1).
*HS làm thêm BT2 (nếu còn thời gian)
II. Chuẩn bị : 
Bộ đồ dùng học toán
GV chuẩn bị hai hình tam giác bằng nhau (bằng bìa, cỡ to để có thể đính lên bảng)
- HS chuẩn bị hai hình tam giác nhỏ bằng nhau (bằng giấy); kéo để cắt hình.
III. Các hoạt động dạy học chủ yếu: 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
1.Bài cũ : 
- GV nhận xét ghi điểm
2.Bài mới : 
- Giới thiệu bài: Ghi tựa bài
HĐ1: Cắt hình tam giác 
- 2HS lên chỉ và nêu các đặc điểm của hình tam giác
- Lắng nghe. Ghi tựa bài
- GV hướng dẫn HS lấy một trong hai hình tam giác bằng nhau.
- Cùng thực hiện theo GV.
- Vẽ một đường cao lên hình tam giác đó.
- Cắt theo đường cao, được hai mảnh tam giác được ghi là 1 và 2.
HĐ2: Ghép thành hình chữ nhật
Hướng dẫn HS thực hiện :
- HS thực hiện :
- Ghép hai mảnh 1 và 2 vào hình tam giác còn lại để thành một hình chữ nhật (ABCD).
- Vẽ đường cao (EH).
HĐ3: So sánh, đối chiếu các yếu tố hình học trong hình vừa ghép 
Hướng dẫn HS so sánh:
- Hình chữ nhật ABCD có chiều dài (DC) bằng độ dài đáy (DC) của hình tam giác (EDC).
- Hình chữ nhật (ABCD) có chiều rộng (AD) bằng chiều cao (EH) của hình tam giác (EDC).
- Diện tích hình chữ nhật (ABCD) gấp 2 lần diện tích hình tam giác (EDC).
HĐ4: Hình thành quy tắc, công thức tính diện tích hình tam giác
- HS nhận xét:
- Diện tích hình chữ nhật ABCD là: 
DC x AD = DC x EH
- Vậy diện tích hình tam giác EDC là:
- Nêu quy tắc 
Nêu quy tắc và ghi công thức (như trong SGK):
 S = a x h : 2
(S là diện tích; a là độ dài đáy; h là chiều cao ứng với đáy a).
HĐ5: Thực hành 
Bài 1: yêu cầu HS làm bài vào vở, 
GV chấm một số vở
Bài 1: HS áp dụng quy tắc tính diện tích hình tam giác.
Gọi HS chữa bài- nhận xét
a) 8 x 6 : 2 = 24 (dm2)
Làm xong BT1 suy nghĩ làm bài 2 (nếu còn thời gian)
b) 2,3 x 1,2 : 2 = 1.38 (dm2)
*Bài 2: Dành cho HSG
- HDHS phải đổi đơn vị đo độ dài đáy và chiều cao có cùng một đơn vị đo. Sau đó tính diện tích mỗi hình tam giác.
*Bài 2: HS làm bài rồi chữa bài
a) 5m = 50dm; hoặc 24dm = 2,4m
50 x 24 : 2 = 600 (dm2);
hoặc 5 x 2,4 : 2 = 6 (m2)
b) 42,5 x 5,2 : 2 = 110,5 (m2)
3. Củng cố, dặn dò 
Muốn tính diện tích hình tam giác ta làm sao?
-2 HS nhắc lại quy tắc tính diện tích hình tam giác
TIẾT 87
Ngày dạy: / /
LUYỆN TẬP
I. Mục tiêu:
Biết : 
- Tính diện tích hình tam giác.
-Tính diện tích hình tam giác vuông biết độ dài hai cạnh góc vuông.
*HS làm thêm BT 4 (nếu còn thời gian)
II. Chuẩn bị :
- Vẽ sẵn các hình ở BT 2, 3 
III. Các hoạt động dạy học chủ yếu:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
1.Bài cũ : 
- GV nhận xét ghi điểm
2.Bài mới : 
- Giới thiệu bài: Ghi tựa bài
- 1HS lên làm lại BT 2.
- HS lắng nghe. Ghi tựa bài
Bài 1: Gọi HS đọc yêu cầu bài tập
Cho HS làm bài
GV nhận xét ghi điểm
Bài 1: 1 HS đọc
- 2 HS làm bảng phụ cả lớp làm vào nháp
HS áp dụng quy tắc tính diện tích hình tam giác.
- HS chữa bài
a) 30,5 x 12 : 2 = 183 (dm2);
b) 16dm = 1,6m; 
5,3 x 1,6 : 2 = 4,24 (m2)
Bài 2: gọi HS đọc đề và quan sát hình vẽ
Hướng dẫn HS quan sát từng hình tam giác vuông rồi chỉ ra đáy và đường cao, chẳng hạn: Hình tam giác vuông ABC coi AC là đáy thì AB là đường cao tương ứng và ngược lại coi AB là đường cao tương ứng.
GV nhận xét ghi điểm
Bài 2: HS đọc đề, quan sát từng hình tam giác vuông rồi chỉ ra đáy và đường cao.
- HS nêu từng hình
Bài 3: Gọi HS đọc yêu cầu
Bài 3: HS đọc yêu cầu
Hướng dẫn HS quan sát hình tam giác vuông:
+ Coi độ dài BC là độ dài đáy thì độ dài AB là chiều cao tương ứng.
+ Diện tích hình tam giác bằng độ dài đáy nhân với chiều cao rồi chia 2:
- Ghi vở
- Muốn tính diện tích hình tam giác vuông, ta lấy tích độ dài hai cạnh góc vuông chia cho 2.
- Cho HS làm bài vào vở, làm xong bài 3 suy nghĩ làm tiếp bài 4
- chấm và chữa bài
- HS làm bài vào vở, 1 HS làm bảng phụ
a) Diện tích hình tam giác vuông ABC:
4 x 3 : 2 = 6 (cm2)
b) Diện tích hình tam giác vuông DEG:
*Bài 4: Gọi HS đọc đề
*Bài 4: HS làm (nếu còn thời gian)
a) Đo độ dài các cạnh hình chữ nhật ABCD:
HS chữa bài
AB = DC = 4cm
AD = BC = 3cm
A
4cm
B
D
C
3cm
A
4cm
B
D
C
3cm
 Diện tích hình tam giác ABC là:
	4 x 3 : 2 = 6 (cm2)
Đáp số: 6 cm2
b) Đo độ dài các cạnh hình chữ nhật MNPQ và cạnh ME.
M
1cm E
N
Q
P
3cm
4cm
MN = QP = 4cm
Diện tích hình chữ nhật MNPQ là:
MQ = NP = 3cm
4 x 3 = 12 (cm2)
ME = 1cm
Diện tích hình tam giác MQE là:
EN = 3cm
3 x 1 : 2 = 1,5 (cm2)
Diện tích hình tam giác NEP là:
3 x 3 : 2 = 4,5 (cm2)
Tổng diện tích hình tam giác MQE và hình tam giác NEP là:
1,5 + 4,5 = 6 (cm2)
Diện tích hình tam giác EQP là:
GV nhận xét bài làm của HS, ghi điểm, tuyên dương
12 - 6 = 6 (cm2)
Đáp số: 6 cm2
Chú ý: Có thể tính diện tích hình tam giác EQP như sau:
4 x 3 : 2 = 6 (cm2)
3. Củng cố, dặn dò 
Nêu quy tắc, công thức tính diện tích hình tam giác
Nhắc lại cách.tính diện tích hình tam giác.
TIẾT 88
Ngày dạy: / /
LUYỆN TẬP CHUNG
I. Mục tiêu:
Biết : 
Giá trị theo vị trí của mỗi chứ số trong số thập phân.
Tìm tỉ số phần trăm của hai số.
Làm các phép tính với số thập phân.
Viết các số đo đại lượng dưới dạng thập phân.
*HS làm thêm BT 3,4 của phần II (nếu còn thời gian)
II. Chuẩn bị : 
III. Các hoạt động dạy học chủ yếu:
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
1.Bài cũ : 
 - GV nhận xét ghi điểm
2.Bài mới : 
- Giới thiệu bài: Ghi tựa bài
- 2HS lên làm BT
- Lắng nghe. Ghi tựa bài
HĐ1: Phần 1
- GV cho HS tự làm bài (có thể làm ở vở nháp). Khi HS chữa bài có thể trình bày miệng
Bài 1: Khoanh vào B.
Bài 2: Khoanh vào C.
Bài 3: Khoanh vào C.
HĐ2: Phần 2
Bài 1: 
Bài 1: HS tự đặt tính rồi tính
Bài 2: 
Làm xong bài tập 2 suy nghĩ làm tiếp bài 3
Bài 2: HS làm bài rồi chữa bài. Kết quả là:
a) 8m 5dm = 8,5m;
b) 8m2 5dm2 = 8,05m2
*Bài 3: HSG làm (nếu còn thời gian)
*Bài 3: HS đọc đề, chữa bài
GV gợi ý nếu HS còn lúng túng
Bài giải:
Chiều rộng của hình chữ nhật là:
Chiều rộng của hình chữ nhật là:
A
B
D
C
15cm
25cm
M
 15 + 25 = 40 (cm)
Chiều dài của hình chữ nhật là:
 60 x 25 : 2 = 750 (cm2)
 Đáp số: 750 cm2
Chú ý: GV nên nêu câu hỏi để HS nhận ra hình tam giác MCD có góc vuông đỉnh D.
*Bài 4: Cho HSG tự làm bài rồi chữa bài. 
*Bài 4: Trả lời: x = 4; x = 3,91
3. Củng cố, dặn dò 
TIẾT 89
Ngày dạy: / /
KIỂM TRA CUỐI KÌ I
(ĐỀ DO BGH RA)
TIẾT 90
Ngày dạy: / /
HÌNH THANG
I. Mục tiêu:
- Có biểu tượng về hình thang.
- Nhận biết được một số đặc điểm của hình thang, phân biệt được hình thang và một số hình đã học.
- Nhận biết hình thang vuông
*HS làm thêm BT 3 (nếu còn thời gian)
II. Chuẩn bị :
- Sử dụng bộ dùng toán 5
III. Các hoạt động dạy học chủ yếu :
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
1.Bµi cò : 
2.Bµi mới : 
- Giíi thiÖu bµi: Ghi tựa bài
HĐ1: H×nh thµnh biÓu t­îng vÒ h×nh thang 
- Lắng nghe. Ghi tựa bài
GV cho HS quan s¸t h×nh vÏ "c¸i thang" trong s¸ch gi¸o khoa, nhËn ra nh÷ng h×nh ¶nh cña h×nh thang. 
 - HS quan s¸t h×nh vÏ h×nh thang ABCD trong SGK vµ trªn b¶ng.
HĐ2: NhËn biÕt mét sè ®Æc ®iÓm cña h×nh thang
- GV yªu cÇu HS quan s¸t m« h×nh l¾p ghÐp vµ h×nh vÏ h×nh thang vµ ®Æt c¸c c©u hái gîi ý ®Ó HS tù ph¸t hiÖn c¸c ®Æc ®iÓm cña h×nh thang. Cã thÓ gîi ý ®Ó HS nhËn ra h×nh ABCD vÏ ë trªn:
HS tù ph¸t hiÖn c¸c ®Æc ®iÓm cña h×nh thang.
+ Cã mÊy c¹nh? 
- 4 c¹nh
+ Cã hai c¹nh nµo song song víi nhau? 
- AB vµ DC
HS tù nªu nhËn xÐt: H×nh thang cã hai c¹nh ®¸y song song víi nhau.
- H×nh thang cã hai c¹nh ®¸y song song víi nhau.
- GV kÕt luËn: H×nh thang cã mét cÆp c¹nh ®èi diÖn song song. Hai c¹nh song song gäi lµ hai ®¸y (®¸y lín DC, ®¸y bÐ AB); hai c¹nh kia gäi lµ hai c¹nh bªn (BC vµ AD).
- GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh thang ABCD (ë d­íi) vµ GV giíi thiÖu (chØ vµo) ®­êng cao AH lµ chiÒu cao cña h×nh thang.
HS quan s¸t h×nh thang
- GV gäi mét vµi HS nhËn xÐt vÒ ®­êng cao AH, vµ hai ®¸y.
- GV kÕt luËn vÒ ®Æc ®iÓm cña h×nh thang.
- GV gäi mét vµi HS lªn b¶ng chØ vµo h×nh thang ABCD vµ nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm cña h×nh thang.
Vµi HS lªn b¶ng chØ vµo h×nh thang ABCD vµ nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm cña h×nh thang.
HĐ3: Thùc hµnh
Bµi 1: Nh»m cñng cè biÓu t­îng vÒ h×nh thang.
Bµi 1: 
GV yªu cÇu HS tù lµm bµi, råi ®æi vë cho nhau ®Ó kiÓm tra chÐo. GV ch÷a vµ kÕt luËn.
HS tù lµm bµi, råi ®æi vë cho nhau ®Ó kiÓm tra chÐo.
Bµi 2: Nh»m gióp HS cñng cè nhËn biÕt ®Æc ®iÓm cña h×nh thang.
Bµi 2: HS tự làm bài, nêu kết quả
- GV yªu cÇu HS tù lµm bµi và suy nghĩ làm bài 3. Gäi mét HS nªu kÕt qu¶ ®Ó ch÷a chung cho c¶ líp. GV nhÊn m¹nh: H×nh thang cã mét cÆp c¹nh ®èi diÖn song song.
*Bµi 3: HS làm (nếu còn thời gian) Th«ng qua viÖc vÏ h×nh nh»m rÌn kÜ n¨ng nhËn d¹ng h×nh thang. Møc ®é: ChØ yªu cÇu HS thùc hiÖn thao t¸c vÏ trªn giÊy kÎ « vu«ng.
*Bµi 3: HS thùc hiÖn thao t¸c vÏ trªn giÊy kÎ « vu«ng.
GV kiÓm tra thao t¸c vÏ cña HS vµ chØnh söa nh÷ng sai sãt (nÕu cã).
Bµi 4: Gọi HS đọc đề bài
Bµi 4: HS đọc đề
- GVgiíi thiÖu vÒ h×nh thang vu«ng, HS nhËn xÐt vÒ ®Æc ®iÓm cña h×nh thang vu«ng.
- GV nhận xét chốt lại
HS nhËn xÐt vÒ ®Æc ®iÓm cña h×nh thang vu«ng.
- Hình thang có một cạnh bên vuông góc với hai đáy gọi là hình thang vuông
3. Củng cố, dặn dò 
- Nêu đặc điểm của hình thang, hình thang vuông
- Nhận xét tiết học
- Vài HS nh¾c l¹i ®Æc ®iÓm cña h×nh thang.