Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng, mục tiêu giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học tốt bậc học Trung học cơ sở. Để thực hiện mục tiêu và nâng cao hiệu quả thực hiện chương trình, đồng thời với việc thay sách giáo khoa, Bộ GD&ĐT đã chủ trương chuyển dần Tiểu học sang học 2 buổi/ngày. Dạy học buổi 2 nhằm tăng thời lượng học tập cho học sinh trên một đơn vị kiến thức. Điều đó đồng nghĩa với việc giảm áp lực về việc học tập cho học sinh. Thực hiện dạy học 2 buổi / ngày không những các em có năng khiếu môn Toán, Tiếng Việt, Nghệ thuật được phát triển mà các em còn được tiếp xúc với các môn tự chọn( Ngoại ngữ, Tin học). Ưu điểm nổi bật của dạy 2 buổi/ngày là giáo viên có rộng thời gian nên sâu sát và nắm được điểm mạnh, điểm yếu của từng học sinh hơn và là cơ hội tốt nhất để thực hiện việc dạy học sinh theo nhóm đối tượng, có thời gian bù đắp lỗ hổng kiến thức cho học sinh Yếu, có điều kiện tốt nhất để phát triển năng lực tư duy cho học sinh có năng khiếu và là sân chơi thật bổ ích cho việc phát triển toàn diện nhân cách học sinh.
A. ĐẶT VẤN ĐỀ Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng, mục tiêu giáo dục Tiểu học nhằm giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học tốt bậc học Trung học cơ sở. Để thực hiện mục tiêu và nâng cao hiệu quả thực hiện chương trình, đồng thời với việc thay sách giáo khoa, Bộ GD&ĐT đã chủ trương chuyển dần Tiểu học sang học 2 buổi/ngày. Dạy học buổi 2 nhằm tăng thời lượng học tập cho học sinh trên một đơn vị kiến thức. Điều đó đồng nghĩa với việc giảm áp lực về việc học tập cho học sinh. Thực hiện dạy học 2 buổi / ngày không những các em có năng khiếu môn Toán, Tiếng Việt, Nghệ thuật được phát triển mà các em còn được tiếp xúc với các môn tự chọn( Ngoại ngữ, Tin học). Ưu điểm nổi bật của dạy 2 buổi/ngày là giáo viên có rộng thời gian nên sâu sát và nắm được điểm mạnh, điểm yếu của từng học sinh hơn và là cơ hội tốt nhất để thực hiện việc dạy học sinh theo nhóm đối tượng, có thời gian bù đắp lỗ hổng kiến thức cho học sinh Yếu, có điều kiện tốt nhất để phát triển năng lực tư duy cho học sinh có năng khiếu và là sân chơi thật bổ ích cho việc phát triển toàn diện nhân cách học sinh. Hiện nay việc đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lượng giáo dục được đặt lên hàng đầu và cũng đã phần nào thấm nhuần trong mỗi giáo viên nhưng phần lớn cũng chỉ mới được quan tâm và dừng lại ở những tiết học buổi 1 - buổi học mà các tiết được cơ cấu có sẵn trong chương trình. Còn vấn đề dạy học buổi 2 như thế nào thì chưa được nhiều giáo viên quan tâm, không ít giáo viên còn xem nhẹ hình thức dạy học buổi 2. Như vậy để thực hiện tốt việc dạy học 2 buổi / ngày thì việc dạy học buổi thứ 2 như thế nào cho hiệu quả mà không sai lệch định hướng mà Bộ GD đã đề ra là một vấn đề không dễ. Qua thực tế ở trường tôi và một số trường bạn, tôi thấy việc giáo viên chon nội dung kiến thức trong các tiết học buổi 2 đang còn mơ hồ, chưa được coi trọng, chưa thật sự quan tâm xem học sinh cần rèn kiến thức, kỹ năng gì? Học sinh cần phát huy những gì? Vì thế mà chất lượng dạy học buổi 2 chưa được như mong muốn. Xuất phát từ thực tế đó mà tôi đã tìm hiểu ở một số giáo viên dạy học buổi 2 và khảo sát chất lượng một số lớp ở các trường (trường tôi cũng như một số trường bạn) tại các thời điểm khác nhau và rút ra được kinh nghiệm cho mình về: Một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học buổi 2 ở tiểu học. B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ. I. THỰC TRẠNG: Chương trình dạy học 2 buổi/ ngày ở tiểu học là tổ chức cho học sinh học tập và vui chơi ngay ở trường. Buổi thứ nhất thực hiện chương trình chính khóa, buổi thứ 2 là giành thời gian để bổ sung chương trình và tổ chức ôn luyện kiến thức đã học, tăng cường nội dung môn Nghệ thuật, Thể dục nhằm phát triển năng khiếu cho học sinh, tổ chức dạy các môn tự chọn và các hoạt động tập thể. Định hướng là như vậy nhưng thực tế việc dạy buổi 2 ở các trường học đang còn là một vấn đề nan giải. Với thời lượng dạy học 2 buổi / ngày thì học sinh không được học quá 7 tiết/ ngày ( Sáng 4 tiết chính khóa, chiều 3 tiết trong đó có 1 tiết chính khóa được chuyển từ buổi sáng lên và 2 tiết bổ trợ khác). Ngoài những tiết chính khóa, tiết học tự chọn như Ngoại ngữ, Tin học thì những tiết bổ trợ như: Luyện Toán, Luyện Tiếng Việt, Tự học, Nghệ thuật...thì giáo viên cần dạy gì? học sinh được học những gì? Qua thực tế qua dự giờ và hỏi một số giáo viên về dạy buổi thứ 2 cùng với khảo sát chất lượng của học sinh ở các lớp đó tôi thấy: - Giáo viên còn ngại khi lên lớp buổi 2. - Giáo viên chưa tự tin với việc lựa chọn nội dung, hình thức, phương pháp dạy nên rất sợ khi có người vào dự giờ buổi 2. - Không biết thiết kế một tiết học buổi 2 như thế nào cho phù hợp. - Hình thức dạy buổi 2 nghèo nàn, chưa phong phú, chưa hấp dẫn, chưa tạo cho học sinh thích thú và hăng say trong học tập. - Một số tiết chưa dạy theo nhu cầu của học sinh, nhiều giáo viên xem buổi 2 như là giờ làm bài tập của học sinh và học sinh giải quyết hết các bài tập đó là hết nhiệm vụ của tiết học. Còn trong tiết đó, bao nhiêu học sinh cần rèn kiến thức, kỹ năng gì? Cần rèn đến đâu? Các em có hứng thú học không? Có nhu cầu học hay không thì giáo viên ít chú ý đến vì thế chưa giúp được học sinh yếu rèn kiến thức, kỹ năng cũng như chưa phát triển được năng khiếu cho những học sinh có năng khiếu, từ đó tạo cho không khí lớp học bị trầm xuống không sôi nổi, học sinh chán học, hiệu quả không cao. Với cách làm này của giáo viên vô hình dung đã làm tăng thêm áp lực học tập cho học sinh, tạo cho học sinh một tâm trạng nặng nề, chán học, đặc biệt là không phụ đạo được học sinh Yếu kém và bồi dưỡng năng khiếu cho học sinh. Qua thực tế khảo sát cho thấy: * Đối với giáo viên tôi trực tiếp hỏi và được biết: Năm học Xác định đúng ý nghĩa của dạy học buổi 2 Tự tin trong dạy học Số lượng Tỷ lệ% Số lượng Tỷ lệ% 2010-2011 7/18 39% 6/18 33% 2011-2012 5/10 50% 4/10 40% * Đối với học sinh mà tôi đã khảo sát ở một số lớp trong năm học 2010-2011: Lớp Học sinh hào hứng học tập Học sinh TB,Yếu nắm chắc kiến thức cơ bản Học sinh Khá, Giỏi phát triển năng khiếu của mình Số lượng Tỷ lệ% Số lượng Tỷ lệ% Số lượng Tỷ lệ% 2A 5/19 26% 4/12 33% 2/7 29% 3B 8/24 33% 5/16 31% 3/8 38% 5A 5/20 20% 5/14 36% 2/6 33% Với thực trạng như thế này thì đây là một vấn đề nóng bỏng trong việc dạy học buổi 2. Chính vì vậy mà tôi đã tìm ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học buổi 2 ở Tiểu học. NGUYÊN NHÂN CỦA THỰC TRẠNG. Việc dạy học buổi 2 có những khó khăn nhất định: - Giáo viên còn cứng nhắc trong việc dạy buổi 2 cứ nghĩ rằng sáng học kiến thức gì thì chiều ôn nội dung kiến thức đó và giáo viên tập trung dạy sao cho hết kiến thức, bài tập ở SGK, còn việc đưa nội dung cho phù hợp với từng đối tượng là rất ít. - Giáo viên chưa nắm vững tinh thần chỉ đạo của công văn “Hướng dẫn dạy học 2 buổi/ngày”. - Nội dung kiến thức buổi 2 không có sẵn nên giáo viên chưa thực sự đầu tư. - Thời gian giành cho việc soạn bài, nghiên cứu bài của giáo viên Tiểu học còn hạn chế. - Chưa chú trọng đến hiệu quả của buổi 2 nên vân dụng phương pháp, hình thức dạy học còn hời hợt thiếu đầu tư, dẫn đến sự nhàm chán cho học sinh trong khi học. - Việc tiếp cận thông tin mới, nghiên cứu các tài liệu, soạn giáo án buổi 2 còn bị xem nhẹ. - Trong lớp có nhiều đối tượng học sinh như (giỏi, khá, trung bình, yếu, khuyết tật, cá biệt) nên giáo viên rất lúng túng khi dạy học theo đối tượng. - Điều kiện về cơ sở vật chất, tài liệu phục vụ cho dạy học theo pháp mới còn thiếu, chưa đáp ứng được yêu cầu (thiếu các phương tiện nghe nhìn,...). Với những nguyên nhân đó mà tôi đã tìm ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học buổi 2. II. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC BUỔI 2 1. Nâng cao nhận thức cho giáo viên - Mỗi giáo viên phải nắm bắt, hiểu thấu đáo nội dung và tinh thần chỉ đạo của công văn hướng dẫn học 2 buổi / ngày và ý thực được trách nhiệm của mình khi thực hiện công văn đó. - Giáo viên phải hiểu rõ về mục tiêu, ý nghĩa của dạy học buổi 2 để từ đó định hướng nội dung cho những bài học cụ thể phù hợp với đặc điểm của lớp mình giảng dạy. - Xem chương trình dạy học buổi 2 là phần mền nên có thể sử dụng một cách linh hoạt, không máy móc, cứng nhắc. 2. Dạy học theo đối tượng. Mỗi lớp học đều có nhiều đối tượng học sinh. Việc dạy đến từng đối tượng học sinh, dạy theo nhu cầu người học một cách hợp lý không phải là dễ. Vì thế muốn đạt được mục tiêu này giáo viên cần phải: 2.1. Phân loại đối tượng học sinh: - Kết hợp với kết quả năm học trước và kết quả khảo sát đầu năm từ đó giáo viên phân loại học sinh theo từng đối tượng: Yếu, Trung bình, Khá Giỏi. - Tìm hiểu năng lực sở trường qua giao tiếp của học sinh với bạn bè và giáo viên. 2.2. Chọn nội dung kiến thức cho phù hợp với từng nhóm đối tượng học sinh: Để nâng cao chất lượng dạy học thì giáo viên phải quan tâm đến khả năng tiếp thu kiến thức của học sinh xem ở buổi 1 các em đã tiếp thu kiến thức đến mức độ nào? Những gì đã đạt được so với chuẩn và những gì cần bồi dưỡng thêm? Nắm bắt được những vấn đề đó thì giáo viên sẽ biết mình cần làm gì trong tiết học buổi 2. Cụ thể: Học sinh Trung bình, Yếu cần gì trong buổi 2? Em nào chưa nắm được chuẩn? Em nào hổng kiến thức, em nào cần luyện kỹ năng ? Nguyên nhân do đâu? Cần đưa nội dung kiến thức nào vào dạy và với lượng bài bao nhiêu? Còn học sinh khá giỏi cần mở rộng, khắc sâu hoặc nâng cao đến đâu? Nên đưa dạng bài nào vào dạy ở phần nào là hợp lý là tạo được điều kiện tốt nhất cho các em được cọ xát, phát triển năng khiếu. Với suy nghĩ như vậy và thực trạng của các đối tượng học sinh là: * Đối với học sinh Yếu: Đây là đối tượng học sinh chưa nắm vững kiến thức cơ bản hay nói cách khác là các em chưa nắm được chuẩn kiến thức cần đạt. Với đối tượng này thì giáo viên cần chú ý hơn và hướng dẫn các em bằng những lời động viên, hệ thống bài tập, câu hỏi gợi mở để các em nắm được chuẩn kiến thức cần đạt. Giáo viên không ra thêm kiến thức mới cho các em. * Đối với học sinh Trung bình: Với học sinh Trung bình thì qua tiết học chính khóa các em cơ bản đã nắm được nội dung kiến thức và biết vận dụng để làm các bài tập song các em cũng chỉ mới dừng lại ở tính rập khuôn, máy móc chứ chưa thành thục và có kỹ năng làm bài. Cho nên đối với học sinh Trung bình thì giáo viên cần chú ý đưa ra những nội dung kiến thức mang tính củng cố để hình thành kỹ năng vận dụng để làm bài tốt. * Đối với học sinh có năng khiếu( Học sinh Khá, Giỏi): Đây là những học sinh có khả năng tiếp thu bài nhanh, sau tiết học chính khóa các em đã có kỹ năng vân dụng tốt kiến thức vào làm các bài tập. Chính vì thế ở tiết học buổi 2 ngoài việc rèn kỹ năng vận dụng kiến thức để làm bài tập thì cần tạo điều kiện để các em được phát triển năng khiếu của mình. Để phát triển năng khiếu cho học sinh thì giáo viên chú ý khi đưa ra nội dung kiến thức phải dựa vào kiến thức cơ bản và nâng dần lên tùy vào mức độ nhận thức, tư duy của học sinh. Tránh quá khó gây sự chán nản của học sinh trong khi làm bài. Việc chọn nội dung kiến thức cho từng tiết học buổi 2 là một công việc hết sức quan trọng và có ý nghĩa nhằm giúp cho giáo viên có định hướng trong quá trình giảng dạy ( Tùy vào điều kiện và trình độ của học sinh lớp mình mà giáo viên cần linh hoạt vận dụng và đưa nội dung kiến thức vào trong từng tiết học cho ... háp dạy học nào là vạn năng, không có hình thức dạy học nào là chuẩn cả. Vì thế chúng ta cần phải biết phối kết hợp các phương pháp và hình thức dạy học một cách linh hoạt để phát huy tốt nhất vai trò chủ động sáng tạo, ý thức tự học, tự rèn của học sinh. Chẳng hạn, trong một tiết học buổi 2, giáo viên có thể đan xen giữa hình thức học cá nhân, học nhóm, học cả lớp, thay đổi giữa các bài tập dạng trắc nghiệm, bài tập tự luận, câu đố, xen kẽ giữa việc dùng các đồ dùng học tập như bảng con, phiếu bài tập, vở ô ly,Cụ thể 1 số tiết trên lớp, cụ thể có 1 số tiết ngoài không gian phòng học, hay qua các sân chơi trí tuệ, qua các cuộc thi, Thế nhưng dù ở hình thức nào, phương pháp nào cũng cần phải tạo niềm tin, ổn định tâm lý, tạo hứng khởi và nhu cầu học cho học sinh. Ví dụ 3 : LUYỆN TIẾNG VIỆT(Lớp 5) Luyện tập về nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ. ( Đã thiết kế ở Ví dụ 1 - Ở đây tôi chỉ đưa ra các hình thức và phương pháp dạy học cho từng hoạt động của bài ) Ở bài giảng này GV nên vận dụng các hình thức dạy học như: Ở hoạt động 1: Củng cố kiến thức( Ôn kiến thức) GV tổ chức cho HS hoạt động theo hình thức hoạt động cả lớp với phương pháp Vấn đáp giữa Thầy - Trò và giữa Trò - Trò... Ở hoạt động 2: - Đối với học sinh Yếu: Bài 1: Tổ chức theo hình thức nhóm và vận dụng phương pháp đàm thoại giữa Trò với trò. Cụ thể: + Tổ chức cho học sinh làm việc theo nhóm cùng nhau trao đổi về những yêu cầu của bài tập( Một bạn nêu câu hỏi, một bạn trả lời). + Nhóm trình bày kết quả. + Giáo viên chốt lại và nhấn mạnh cho học sinh hiểu về ý nghĩa của việc sử dụng cặp từ chỉ quan hệ tăng tiến. Bài 2: Tổ chức cho học sinh trình bày miệng. - Đối với học sinh Trung bình: Bài 1: Tổ chức theo hình thức làm việc cá nhân và nhóm. Cụ thể: + Tổ chức cho học sinh hoạt động theo hình thức cá nhân, sau khi học sinh hoàn thành bài tập thì chuyển sang hình thức nhóm để trao đổi thông tin hai chiều. + GV chốt lại kiến thức. Bài 2: Tổ chức cho cả lớp cùng hoạt động – Giáo viên tổng kết. - Đối với học sinh Khá, Giỏi: + Tổ chức cho học sinh tự do tranh luận để đưa ra ý hay và đúng nhất. (Mục đích là để phân hóa năng lực của học sinh) + Giáo viên tổng kết đánh giá và đưa ra quy tắc khi làm bài ở dạng toán này. 4. Tổ chức tích hợp kiến thức cho học sinh qua sân chơi trí tuệ: Việc tăng thời lượng học 2 buổi / ngày mục đích là để giảm áp lực học cho các em và tạo điều kiện cho các em được hoạt động vui chơi và phát triển toàn diện. Ngoài những tiết ôn luyện kiến thức Toán, Tiếng Việt trên lớp thì việc tạo những sân chơi trí tuệ cho học sinh cũng vô cùng quan trọng bởi lúc đó các em được ôn kiến thức, được luyện kỹ năng, được phát triển toàn diện trong không khí thi đua sôi nổi, vui tươi, lành mạnh. Để làm được điều đó thì giáo viên cần xây dựng tốt các tiết hoạt động tập thể nhằm đảm bảo mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh, cụ thể giáo viên có thể đan xen các tiết vào nhau, xâu chuỗi các tiết tạo thành 1 buổi sinh hoạt câu lạc bộ (câu lạc bộ toán học, câu lạc bộ âm nhạc, câu lạc bộ mỹ thuật...), 1 buổi sinh hoạt ngoài giờ lên lớp, 1 sân chơi trí tuệ cho học sinh như các cuộc thi: Rung chuông vàng, Trạng nguyên nhỏ tuổi Những tiết học như thế này giáo viên nên tổ chức 1-2 tháng/ 1 lần để tránh nhàm chán. Sau đây là một ví dụ minh họa cho việc tổ chức tích hợp kiến thức qua sân chơi trí tuệ. Ví dụ 4: Cuộc thi: Rung chuông vàng ( Dành cho học sinh khối lớp 5) I. Mục đích, yêu câu: - Giáo dục toàn diện cho học sinh - Tạo không khí thi đua học tập giao lưu lẫn nhau. Qua đó kiểm tra đánh giá kết quả học tập cũng như khả năng ghi nhớ kiến thức đó học ở nhiều môn, phân môn. II. Chuẩn bị: - HS: bảng con, phấn, dẻ lau. - GV: còi, chuông, bảng phụ. III. Thành phần tham dự: - Học sinh trong lớp - GV chủ nhiệm III. Tiến hành: Giáo viên nêu từng câu hỏi xen kẽ nhiều lĩnh vực khác nhau, học sinh ghi đáp án vào bảng con. Một số câu hỏi ở một số lĩnh vực có thể là: Toán: Câu 1: Số tự nhiên nhỏ nhất có 2 chữ số là số nào? Câu 2: Số lớn nhất có 2 chữ số chia hết cho 5 là số nào? Câu 3: Số 0,25 được viết dưới dạng phân số như thế nào? Câu 4 : Hình vuông có diện tích là 36cm2 thì có chu vi bao nhiêu? Câu 5: Trong cùng 1 năm, ngày 8 tháng 3 là thứ 5 thì ngày 2 tháng 4 là thứ mấy? Câu 6: Bán kính hình tròn tăng thêm 0,5 thì diện tích hình tròn như thế nào? Câu 7: Tích sau có tận cùng là chữ số nào? 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 x 2 ( Có 9 thừa số 2) ......... Tiếng Việt: Câu 1: Có máy kiểu câu em đã được học? Câu 2: Tìm 3 từ cùng nghĩa với từ Giang sơn? Câu 3: Câu “Trăng tròn như cái mâm con” có mấy từ chỉ sự vật? Câu 4: Nêu 2 cặp từ chỉ quan hệ nguyên nhân - kết quả Câu 5: Tìm 2 từ có nghĩa chuyển của từ "đi" Câu 6: Bài thơ: “ Tiểu đội xe không kính” của nhà thơ nào? Câu 7: Trong một bài làm văn có mấy các mở bài? ....................... Các môn khác: Câu 1: Dơi là chim hay thú? Câu 2: Tháng 2 năm 2012 có mấy ngày? Câu 3: Ngày 14-2 âm lịch tỉnh và huyện ta kỷ niệm ngày mất của Đại Danh Y nào? Câu 4: Chiến thắng trên Sông Bạch Đằng do ai lãnh đạo? Câu 5: Bác Hồ đọc tuyên ngôn độc lập vào ngày, tháng năm nào? Câu 6: Bài Quốc ca Việt Nam do ai sáng tác? Câu 7: Bài vẽ theo mẫu có mấy bước? ....................... 5. Đánh giá theo chuẩn và theo năng lực của học sinh. Việc đánh giá, ghi nhận kết quả học tập học tập của học sinh là một trong những khâu quan trong dạy học. Dù là dạy học buổi nào thì việc đánh giá cũng phải tạo động lực giúp học sinh cố gắng vươn lên, tránh tình trạng đánh giá “cứng” làm học sinh tự ti, mặc cảm. Đặc biệt, ở dạy buổi 2 khi mà vấn đề dạy học phân hóa càng rõ nét thì việc đánh giá học sinh cũng cần lựa chọn từng nội dung đánh giá, từng hình thức đánh giá theo năng lực từng em. Nếu như học sinh Yếu thì cần đánh giá việc học sinh nắm chuẩn kiến thức cần đạt. Đối với học sinh Trung bình thì ngoài việc nắm vững chuẩn kiến thức cần đánh giá thêm về kỹ năng làm bài của các em. Đối với học sinh Khá, Giỏi thì ngoài những yêu cầu như học sinh Trung bình thì cần đánh giá học sinh ở khả năng tư duy, sáng tạo trong làm bài. Nói tóm lại khi đánh giá học sinh giáo viên phải chú ý đánh giá theo sự tiến bộ của học sinh và trong khung của đối tượng. Việc đánh giá cần tế nhị, khéo léo thì mới có hiệu quả. C. KẾT QUẢ THỰC HIỆN. Đúc rút từ thực tiễn và áp dụng với một số lớp khá thành công trong việc dạy học buổi 2. Ngay từ đầu năm học tôi đã tổ chức cho tất cả giáo viên trong trường học tập về chuyên đề “ Nâng cao chất lượng dạy học buổi 2” và đưa vào áp dụng rộng rãi trong nhà trường. Trong quá trình triển khai tôi đã đi dự giờ các tiết học buổi 2 của các giáo viên trong trường và khảo sát chất lượng học sinh đã cho tôi một kết quả rất khả quan. Đó là: * Đối với giáo viên: - Giáo viên hiểu rõ hơn mục đích, ý nghĩa việc dạy học buổi 2. - Không cảm thấy khó khăn khi thiết kế một bài giảng buổi 2. - Đặc biệt giáo viên tự tin hơn, không còn e sợ khi có ai vào dự giờ các tiết học buổi 2. * Đối với học sinh: - Tất cả học sinh rất hồ hởi đón nhận tiết học buổi 2. Các em đều hăng say học tập, đều tự giác, đều mong đợi nhiệm vụ giáo viên giao cho trong mỗi tiết. - HS có ý thức hợp tác lẫn nhau, giúp đỡ nhau giải quyết nhiệm vụ học tập. - Từng nhóm đối tượng học sinh đều tiến bộ rõ nét. Trong lớp tỷ lệ học sinh yếu gần như không còn. Tất cả các em đều đạt được yêu cầu chuẩn kiến thức và kỹ năng. - Học sinh được phát triển toàn diện về mọi mặt với kết quả số lượng học sinh khá giỏi tăng cao so với trước. Cụ thể: * Trước khi vận dụng các giải pháp: Thời gian Kết quả Lớp 3A Lớp 4B Lớp 5A SL TL% SL TL% SL TL% Đầu năm -Học sinh hào hứng trong học buổi 2 5/25 20% 5/19 26% 8/25 32% Học sinh Yếu nắm vững chuẩn kiến thức 0/3 0% 0/3 0% 0/3 0% Học sinh Trung bình nắm chắc kiến thức và có kỹ năng làm bài tốt 3/13 23% 3/10 30% 3/11 27% Học sinh Khá, Giỏi phát triển năng khiếu của mình 2/9 22% 2/6 33% 3/11 27% * Sau khi vận dụng các giải pháp: Thời gian Kết quả Lớp 3A Lớp 4B Lớp 5A SL TL% SL TL% SL TL% Cuối kỳ I -Học sinh hào hứng trong học buổi 2 24/25 96% 18/19 95% 25/25 100% Học sinh Yếu nắm vững chuẩn kiến thức 2/3 67% 2/3 67% 3/3 100% Học sinh Trung bình nắm chắc kiến thức và có kỹ năng làm bài tốt 13/13 100% 11/11 100% 10/11 91% Học sinh Khá, Giỏi phát triển năng khiếu của mình 9/9 100% 6/7 86% 10/11 91% D. BÀI HỌC KINH NGHIỆM Qua nghiên cứu và qua thực tế dạy học, tôi nhận thấy để dạy học buổi 2 có chất lượng cao giáo viên cần: 1. Nâng cao nhận thức và nắm chắc tinh thần chỉ đạo của các công văn đặc biệt là vấn đề tự chủ trong dạy học. 2. Phân loại học sinh theo từng nhóm đối tượng. 3. Phải chủ động chọn nội dung kiến thức phù hợp với học sinh từng vùng, từng lớp, từng đối tượng sao cho phát huy năng lực cá nhân học sinh mà vẫn đảm bảo đúng theo chuẩn kiến thức kỹ năng. 4. Tổ chức tích hợp kiến thức cho học sinh qua sân chơi trí tuệ. 5. Phong phú hóa các hình thức dạy học ở buổi 2 nhằm gây hứng thú học tập cho học sinh. 6. Đánh giá theo chuẩn và theo năng lực của học sinh. E- KẾT LUẬN- KIẾN NGHỊ. I. KẾT LUẬN. Tóm lại, để việc dạy và học 2 buổi/ ngày ở tiểu học đạt yêu cầu “ nhẹ nhàng hơn, tự nhiên hơn, hiệu quả hơn” quả là một yêu cầu quan trọng, cần thiết và đầy khó khăn vì đòi hỏi người giáo viên phải biết đổi mới phương pháp giảng dạy, phải tự tin, am hiểu đầy đủ nội dung kiến thức, kỹ năng cần truyền thụ của từng tiết dạy; phân loại được các đối tượng học sinh để từ đó tổ chức được các hoạt động của thầy và trò một các hợp lý, khoa học, biết g ợi mở, tư duy độc lập, sáng tạo, phát huy hết năng lực tiềm tàng của mỗi bản thân học sinh, người thầy phải có khả năng ứng xử sư phạm tốt, tạo không khí thân mật, hiểu biết tin tưởng nhau giữa thầy và trò trong tiết học. II. KIẾN NGHỊ. Các nhà trường cần: - Nâng cao hiệu quả sinh hoạt chuyên môn tổ khối bằng các chuyên đề dạy học cụ thể và thiết thực. - Tăng cường công tác kiểm tra hoạt động dạy học buổi 2. Đối với ngành: - Tổ chức sinh hoạt chuyên đề liên trường về nâng cao hiệu quả dạy học buổi 2. Trên đây là kinh nghiệm từ thực tế giảng dạy buổi 2 mà tôi đúc rút được. Tuy chưa thực sự phong phú nhưng đã mang lại hiệu quả cao trong việc nâng cao chất lượng giáo dục. Rất mong đồng nghiệp bổ sung góp ý để kinh nghiệm được hoàn hảo hơn. Tôi xin trân trọng cảm ơn!
Tài liệu đính kèm: