Một số vấn đề về tổ chức trò chơi trong Tiếng Việt

MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ
TỔ CHỨC TRÒ CHƠI TRONG TIẾT HỌC
BẢN CHẤT
 Bản chất của phương pháp sử dụng trò chơi học tập là dạy học thông qua việc tổ chức hoạt động cho học sinh. Dưới sự hướng dẫn của GV, HS được hoạt động bằng cách tự chơi trò chơi trong đó mục đích của trò chơi chuyển tải mục tiêu của bài học. Luật chơi (cách chơi) thể hiện nội dung và phương pháp học, đặc biệt là phương pháp học tập có sự hợp tác và sự tự đánh giá.
MỤC TIÊU
2.1. Sử dụng trò chơi học tập để hình thành kiến thức, kỹ năng mới hoặc củng cố kiến thức, kỹ năng đã học.
 Trong thực tế dạy học, GV thường tổ chức trò chơi học tập để củng cố kiến thức, kỹ năng. Tuy nhiên việc tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi để hình thành kiến thức, kỹ năng mới là rất cần để tạo hứng thú học tập cho học sinh ngay từ khi bắt đầu bài học mới.
2.2. Phát triển tư duy, rèn các kĩ năng: giao tiếp, xử lí tình huống; ứng phó, thao tác, phản xạ nhanh.
2.3. Giáo dục tinh thần đoàn kết, hợp tác, chia sẻ; tính trung thực trong thi đua, học tập. Tạo môi trường và không khí học tập vui tươi, thân thiện.
3. QUY TRÌNH THỨC HIỆN
Bước 1: Giáo viên giới thiệu tên, mục đích của trò chơi.
Bước 2: Hướng dẫn chơi. Bước này bao gồm những việc làm sau:
- Tổ chức người tham gia trò chơi: Số người tham gia, số đội tham gia (mấy đội chơi), quản trò, trọng tài.
- Các dụng cụ dùng để chơi (giấy khổ to, quân bài, thẻ từ, cờ)
- Cách chơi: Từng việc làm cụ thể của người chơi hoặc đội chơi, thời gian chơi, những điều người chơi không được làm
- Cách xác nhận kết quả và cách tính điểm chơi, cách giải của cuộc chơi. (nếu có)
Bước 3: Làm mẫu
Bước 4: Thực hiện trò chơi
Bước 4: Đánh giá - Nhận xét sau cuộc chơi.
 Bước này bao gồm những việc làm sau:
- Giáo viên hoặc trọng tài là HS nhận xét về thái độ tham gia trò chơi của từng đội, những việc làm chưa tốt của các đội để rút kinh nghiệm.
+ Trọng tài công bố kết quả chơi của từng đội, cá nhân và trao phần thưởng cho đội đoạt giải.
+ Một số học sinh nêu kiến thức, kỹ năng trong bài học mà trò chơi đã thể hiện.    
 Ưu điểm 
- Trò chơi học tập là một hình thức học tập bằng hoạt động, hấp dẫn HS do đó duy trì tốt hơn sự chú ý của các em với bài học.
- Trò chơi làm thay đổi hình thức học tập chỉ bằng hoạt động trí tuệ, đo đó giảm tính chất căng thẳng của giờ học, nhất là các giờ học kiến thức lý thuyết mới.
- Trò chơi có nhiều học sinh tham gia sẽ tạo cơ hội rèn luyện kỹ năng học tập hợp tác cho HS.
 Nhược điểm:
- Khó củng cố kiến thức, kỹ năng một cách có hệ thống.
- Học sinh dễ sa đà vào việc chơi mà ít chú ý đến tính chất học tập của các trò chơi.
- Nếu tổ chức không tốt sẽ dễ mất thời gian.
 Một số điều cần lưu ý 
Sử dụng trò chơi học tập là phương pháp có thể vận dụng để dạy học ở Tiểu học.
Khi sử dụng phương pháp này, GV cần chú ý một số điểm sau:
- Không lạm dụng hình thức trò chơi trong tiết học.
- Trò chơi phải hấp dẫn, thu hút và nhiều (tất cả) Hs tham gia. 
- Lựa chọn hoặc tự thiết kế trò chơi đảm bảo những yêu cầu:
+ Mục đích của trò chơi phải thể hiện mục tiêu của bài học hoặc một phần của chương trình.
+ Hình thức chơi đa dạng giúp HS được thay đổi các hoạt động học tập trên lớp, giúp HS phối hợp các hoạt động trí tuệ với các hoạt động vận động.
+ Luật chơi đơn giản để HS dễ nhớ, dễ thực hiện. Cần đưa ra các cách chơi có nhiều HS tham gia để tăng cường kỹ năng học tập hợp tác.
+ Các dụng cụ chơi cần đơn giản, dễ làm hoặc dễ tìm kiếm tại chỗ
+ Chọn quản trò chơi có năng lực phù hợp với yêu cầu của trò chơi.
+ Tổ chức chơi vào thời gian thích hợp của bài học để vừa làm cho học sinh hứng thú học tập vừa hướng cho học sinh tiếp tục tập trung các nội dung khác của bài học một cách có hiệu quả.
MỘT SỐ TRÒ CHƠI HỌC TẬP MÔN TIẾNG VIỆT
Ở TIỂU HỌC
TÌM NHANH TIẾNG MỚI
MỤC ĐÍCH
- Rèn kĩ năng ghép nhanh tiếng mang âm - vần đã đọc; viết được các chữ ghi tiếng đã tìm được (giai đoạn học vần tiếng Việt - lớp 1).
- Luyện tác phong nhanh nhẹn; rèn trí thông minh, sáng tạo và viết chữ rõ ràng, sạch đẹp.
CHUẨN BỊ
- Một sợi dây dài căng trên bảng lớp, ngang tầm mắt học sinh (HS)
- Các bìa ghi vần đã học (kích thước khoảng 10 cm x 15cm) treo vào sợi dây dài (bìa chữ úp vào mặt bảng đen để học sinh lật và đọc vần).
- Tuỳ theo cách tổ chức cuộc chơi, có thể bố trí khoảng cách giữa các bìa đều nhau (30 - 40cm) để mỗi người lật 1 vần; hoặc các nhóm bìa (2 hay 3 bìa...) đều nhau nếu mỗi người phải lật và đọc 2 - 3 vần... (Xem hình vẽ).
oi
(Bìa đã lật)
ân
ơi
(VD tiếng tìm được: 
cần chân thân...)
(VD tiếng tìm được: 
Chơi bơi mới...)
CÁCH TIẾN HÀNH
- Giáo viên (GV) nêu yêu cầu: Khi giáo viên hô "Bắt đầu" mới được lật ngược mảnh bìa để xem chữ ghi vần, sau đó viết nhanh chữ ghi tiếng mang vần đó xuống phía dưới mảnh bìa trên bảng. Trong khoảng thời gian đếm từ 1 đến 10 (hoặc 15 - 20) mỗi người phải tìm và viết xong được càng nhiều tiếng càng tốt.
* Chú ý: Tiếng tìm được phải có nghĩa (từ đơn); chữ viết phải rõ ràng, ngay ngắn (viết đẹp càng tốt).
- HS tham gia chơi lên đứng trước 1 (hoặc một nhóm) bìa còn úp mặt ghi chữ vào bảng đen. Khi nghe lệnh "bắt đầu", HS lật ngược mảnh bìa xem chữ ghi vần và tìm nhanh tiếng có nghĩa để ghi bảng (phía dưới bìa chữ ghi vần). Có thể lật từng vần trong nhóm bìa (2 - 3 vần) để tìm từng tiếng rồi ghi lại, hoặc lật một lúc cả 2 - 3 bìa rồi tìm được tiếng nào, ghi tiếng ấy...
- Hết thời gian quy định (những người chứng kiến kiếm từ 1 đến 10, hoặc 15 - 20), tất cả đều dừng viết. GV cùng cả lớp đánh giá kết quả của từng người (ghi tổng số tiếng tìm được đúng yêu cầu - có thể cho mỗi tiếng tìm đúng yêu cầu 1 điểm), chọn HS viết đúng, đẹp, nhiều từ nhất (điểm cao nhất). Nếu 2 HS có số điểm bằng nhau, ai viết đẹp hơn sẽ giành được phần thắng.
GỢI Ý
Trò chơi này cũng có thể tiến hành trong giai đoạn học âm và chữ ghi âm (lớp 1), chỉ thay đổi nội dung bìa chữ: GV ghi trên bìa các chữ ghi nguyên âm đã học; HS ghi tiếng (có nghĩa) dựa vào các phụ âm đầu và thanh đã học.
Ví dụ: o → co, cò, cỏ... đỏ...no...cho...
THI TÌM TỪ 2 TIẾNG 
CÓ ÂM ĐẦU (HOẶC VẦN) GIỐNG NHAU
MỤC ĐÍCH
- Củng cố kiến thức về âm đầu (phụ âm đầu) và vần của tiếng Việt đã học từ lớp 1, hoàn thiện ở lớp 4, lớp 5.
- Góp phần trau dồi kỹ năng tạo từ láy trên cơ sở lặp lại một bộ phận âm thanh của tiếng
CHUẨN BỊ
Giấy, bút để ghi chép kết quả tìm từ
CÁCH TIẾN HÀNH
- Cả nhóm (tuỳ số người tham gia trò chơi) ngồi quây thành vòng tròn.
- Một bạn "ra đề" và nêu trước 1 từ (gồm 2 tiếng) có âm đầu giống nhau (ví dụ: m - m/mặt mũi), sau đó chỉ định bạn thứ hai tìm từ để nêu tiếp. Bạn thứ hai nêu được từ đúng yêu cầu thì được chỉ định bạn thứ ba... (nếu không tìm được thì phải đứng tại chỗ để bạn khác xung phong hộ và bạn đó được quyền chỉ định; cho đến khi bạn thứ hai xung phong nêu được từ giúp bạn khác thì sẽ được ngồi xuống).
- Nhóm có thể cử trọng tài tính điểm cho những bạn nêu được từ đúng yêu cầu, không lặp lại từ của bạn đã nêu trước. Khi trò chơi kết thúc (không bạn nào tìm thêm được từ mới), ai nhiều điểm nhất là người thắng cuộc.
HOÀN CHỈNH BÀI THƠ CÓ VẦN GIỐNG NHAU
MỤC ĐÍCH
- Rèn kỹ năng tìm đúng âm đầu ghép với vần, thanh cho trước để tạo thành tiếng còn thiếu ở từng câu thơ.
- Tập khôi phục lại các bài thơ vui có vần giống nhau.
CHUẨN BỊ
- Sưu tầm các bài thơ có các tiếng cuối mỗi câu đều mang vần giống nhau; chép bài thơ đó lên bảng theo thư tự từng câu (1, 2, 3,...) nhưng để trống các âm đầu của tiếng cuối câu thơ, 
- Chuẩn bị giấy, bút để làm bài; có thể cử một người làm trọng tài.
CÁCH TIẾN HÀNH
- Cả nhóm (tuỳ số người tham gia thi) ngồi trước bảng ghi bài thơ có các chỗ trống; sẵn sàng giấy bút để làm bài.
- Khi trọng tài hô "bắt đầu", tất cả cùng ghi số thứ tự của câu thơ và chữ ghi tiếng đã điền âm đầu.
- Sau 10 (hoặc 15 phút, tuỳ trọng tài quy định), tất cả dừng bút. Từng người lần lượt đọc bài thơ đã khôi phục lại đầy đủ các tiếng thiếu âm đầu cho cả nhóm nghe. Trọng tài cùng các bạn tính điểm: Cứ mỗi tiếng khôi phục đúng, được 1 điểm. (Ở bài thơ trên, đúng toàn bộ 19 tiếng, được 19 điểm).
- Căn cứ vào số điểm đạt được của từng người, có thể xếp hạng Nhất, Nhì, Ba, hoặc tặng danh hiệu "Người khôi phục bài thơ giỏi nhất".
THI ĐỌC NHANH VÀ ĐÚNG 
CÂU CÓ ÂM ĐẦU, VẦN, THANH DỄ LẪN
MỤC ĐÍCH
- Rèn kỹ năng phát âm tiếng Việt, khắc phục lỗi phát âm lẫn lộn âm đầu (phụ âm đầu), vần, thanh do ảnh hưởng cách phát âm địa phương
- Góp phần trau dồi kĩ năng viết đúng chính tả tiếng Việt
CHUẨN BỊ
Mỗi em có thể tự nghĩ ra hoặc sâu tầm một số câu thơ, câu văn cõ những cặp âm đầu, vần, thanh dễ đọc - viết lẫn lộn (do đặc điểm của cách phát âm ở địa phương) rồi ghi vào mảnh giấy làm "đề bài" thi đọc trong nhóm.
CÁCH TIẾN HÀNH
- Đưa ra từng "đề bài" để lần lượt từng người đọc to trước các bạn. Nhóm cử ra một người theo dõi và đánh giá, hoặc cả nhóm cùng nghe và thống nhất đánh giá kết quả đọc của bạn theo tiêu chuẩn: Đọc nhanh, phát âm đúng (có thể cho điểm theo thang điểm 10 hoặc xếp theo ba loại A, B, C).
- Khi đọc xong tất cả "đề bài", tính tổng số điểm của từng người (hoặc thốn kê từng loại A, B, C) để chọn ra các bạn đạt giải Nhất, nhì, ba. Cả nhóm có thể bình chọn để tuyên dương bạn nào sưu tầm (hoặc tự nghĩ ra) được nhiều câu hay, có nhiều tiếng mang cặp âm đầu, vần, thanh dễ lẫn.
THI LÀM THƠ
MỤC ĐÍCH
- Rèn kĩ năng viết đúng chính tả tiếng Việt 
- Góp phần khắc phục lỗi phát âm lẫn lộn qua việc luyện đọc những câu thơ vui.
CHUẨN BỊ
- Chép lại (hoặc photocopy) thành nhiều bản (tuỳ theo số người tham gia cuộc thi) bài tập vui dưới đây để làm "đề thi".
)
- Bút mực (hoặc bút chì) để làm bài
CÁCH TIẾN HÀNH
- Phát cho mỗi người tham gia cuộc thi 01 bản "đề thi" được gấp lại (hoặc cho vào bì thư) để giữ bí mật.
- Người tổ chức cuộc thi phát lệnh "bắt đầu" để mọi người đọc và làm bài theo yêu cầu (điền "s" hay "x" vào chỗ trống ...). Ai làm xong thì nộp bài, người tổ chức cần ghi thứ tự trước sau (1, 2, 3...) để tính thời gian làm bài nhanh hay chậm. (Hoặc quy định sau 5 phút hay 10 phút, tất cả đều phải nộp bài!).
- Đối chiếu "bài thi" với kết quả để đánh giá điểm số: Mỗi chỗ trống điền đúng, được 01 điểm; điền đúng 10 chỗ trống - 10 điểm. Nhiều người bằng điểm nhau thì xếp theo thứ tự về thời gian làm bài (ai nộp bài trước xếp trước, ai nộp bài sau xếp sau); người có số điểm cao nhất nhưng nộp bài sau cũng không được giải Nhất mà chỉ tuyên dương. (Nếu quy định số phút để làm bài, nộp bài thì căn cứ vào số điểm để xếp giải Nhất, nhì...).
THI ĐIỀN THƠ - GHÉP CHỮ
MỤ ... hoà thuận./ (Người chủ trì hô "dừng", H1B chỉ định H2A :"Tiếp sức" kể chuyện).
* H1B (kể tiếp chặng 2): Khi lớn lên... người cha rất buồn phiền./ (Người chủ trì hô "dừng", H1B chỉ định H2A "tiếp sức" kể chuyện).
* H2A không kể được, phải đứng tại chỗ. H3A xung phong kể thay cho H2A (nếu H3A kể đúng thì sẽ được chỉ định tiếp H2B; nếu kể sai thì lại bị đứng, nhóm A phải có người kể thay cho H3A, nếu không có người "nối dây" kể tiếp nữa thì nhóm A phải chịu thua cuộc).
... ...
- Tiến hành như trên cho đến khi kể hết câu chuyện (hoặc có nhóm thua cuộc); nhóm nào ít (hoặc không có) người bị đứng tại chỗ là nhóm thắng cuộc.
* Mấy điểm chú ý thêm về "luật chơi":
+ Trường hợp bị chỉ định kể tiếp nhưng cả nhóm không ai kể được (hoặc kể sai, kể thiếu chi tiết...) thì coi như nhóm đó thua cuộc ngay (vì đã làm "đứt đầu" kể chuyện).
+ Mỗi người trong nhóm chỉ được kể thay cho bạn 1 lần. Nếu nhóm bị chỉ định kể tiếp không còn người để kể nữa thì nhóm đó cũng thua cuộc.
+ Người nhóm này được chỉ định người nhóm kia kể tiếp phải chú ý tránh chỉ định lại người đã kể trước đó (cần chỉ định cho đều để nhiều bạn ở nhóm kia có cơ hội tham gia kể chuyện "nối dây).
- Kết thúc cuộc chơi, Người chủ trì nhận xét và đề nghị các bạn biểu dương nhóm (cá nhân) kể chuyện tốt ("nối dây" nhanh và đúng; kể bằng lời diễn đạt của bản thân khá lưu loát, diễn cảm...).
BẮT LỖI KỂ SAI
MỤC ĐÍCH
- Rèn kĩ năng nghe, nhớ chính xác, biết phát hiện nhanh các chi tiết kể sai so với nội dung câu chuyện đã học.
- Luyện kĩ năng kể đúng và đầy đủ các chi tiết trong một câu chuyện.
CHUẨN BỊ
- Cử một bạn học khá, giỏi làm Người chủ trì cuộc chơi.
- Người chủ trì có nhiệm vụ thực hiện trước các việc sau:
+ Chọn 1 câu chuyện đã học trong các giờ Tập đọc và Kể chuyện (SGK Tiếng việt 2);
+ Dự kiến một số chi tiết sẽ kể sai đi so với nội dung câu chuyện (có đánh dấu sẵn trong văn bản để dễ nhớ khi kể cho các bạn nghe);
+ Ngắt lời kể (/) để dừng lại khi đã có chi tiết kể sai, tạo điều kiện cho người nghe dễ phát hiện (bắt lỗi).
* Chú ý: Cần chọn các chi tiết kể sai là những chi tiết nổi bật, giúp người nghe không đến nỗi khó phát hiện (không nhận ra được). Mỗi câu chuyện chỉ nên kể sai dưới 10 chi tiết.
Ví dụ: Câu chuyện Bác sĩ Sói (Tiếng Việt 2, tập hai, trang 41) có thể được chuẩn bị như sau (từ ngữ gạch dưới là chi tiết kể sai, từ ngữ trong ngoặc là chi tiết đúng):
1. Thấy ngựa đang ăn thịt (ăn cỏ), Sói thèm rỏ dãi./ Nó toan xông đến làm thân với Ngựa (ăn thịt Ngựa), nhưng lại sợ Ngựa chạy mất./ Nó bèn kiếm một cặp kính đeo lên mắt, một ống nghe cặp vào cổ, một áo choàng khoác lên người, một chiếc mũ thêu chữ thập đen (chữ thập đỏ) chụp lên đầu./ Xong, nó bùng nổ lao về phía Ngựa (khoan thai tiến về phía Ngựa)./
2. Sói đến gần, Ngựa mới phát hiện ra. Biết là cuống lên thì chết, Ngựa bình tĩnh đợi xem Sói giở trò gì.
Sói đến gần NGựa, giả giọng hiền lành bảo:
- Bên xóm mờ ta sang ăn cỗ (sang chữa bệnh). Ta đi ngang qua đây, nếu cậu có bệnh, ta chữa giúp cho./
Ngữa lễ phép:	
- Cảm ơn bác sĩ. Cháu đau răng quá (đau chân quá). Ông làm ơn chữa giúp cho. Hết bao nhiêu tiền, cháu xin chịu./
Sói đáp:
- Chà! Chà! Chữa làm phúc, tiền với nong gì. Đau thế nào? Lại đây ta xem.
- Đau ở chân trước ấy ạ. (Đau ở chân sau ấy ạ). Phiền ông xem giúp./
3. Sói mừng rơn , mon men lại phía sau, định lựa miếng đớp sâu vào cổ Ngựa (đớp sâu vào đùi Ngựa) cho Ngựa hết đường chạy./
Ngựa nhón nhón chân sau, vờ rên rỏ. Thấy Sói đã cúi xuống đúng tầm, nó tung vó đá một cú nhẹ nhành (đá một cúi trời giáng), làm Sói bật ngửa, bốn cẳng huơ giữa trời, kính vỡ tan, mũ văng ra.../
- Mỗi nhóm chơi có 1 cái chuông nhỏ (hoặc 1 cái còi, 1 tấm kim loại kèm que gõ để phát ra âm thanh báo hiệu).
CÁCH TIẾN HÀNH
- Lập 2 hay 3, 4 nhóm chơi với số người bằng nhau, ngồi quây lại và hướng về người kể chuyện (Người Chủ trì); đặt chuông (hoặc còi...) ở vị trí thuận lợi để trong nhóm có người phát hiện ra chi tiết kể sai thì lấy nhanh được vật để báo hiệu.
- Các nhóm cùng lắng nghe Người chủ trì kể chuyện (có thể vừa kể vừa kết hợp nhìn vào sách, nhớ "điểm dừng"). Đến đoạn có chi tiết kể sai, nhóm nào nhận biết được thì nhanh chóng phát tin hiệu (rung chuông hoặc thổi còi, gõ mảnh kim loại) báo cho Người chủ trì biết.
Nhóm phát tín hiệu trước tiên sẽ được đứng lên nêu ra chi tiết sai ("bắt lỗi") và sửa lại cho đúng (có thể kể lại cả đoạn có chi tiết đó cho các bạn nghe), nếu đạt yêu cầu, nhóm đó được 10 điểm.
Trường hợp nhóm phát tín hiệu trước nhưng "bắt lỗi" không đúng (hoặc "bắt lỗi" đúng nhưng sửa lại không đúng) sẽ không được tính điểm (hoặc bị trừ 5 điểm, tuỳ theo nhóm chơiquy định); Người chủ trì sẽ chỉ định tiếp nhóm phát tín hiệu thứ hai (nếu có) đứng lên nhận xét, nếu đúng sẽ được tính 10 điểm... (Người chủ trì ghi điểm lên bảng cho từng nhóm để theo dõi kết quả).
* Chú ý: Nếu kể xong đoạn có chi tiết sai mà vẫn chưa có nhóm nào "bắt lỗi", Người chủ trì có thể nhắc các nhóm chú ý nghe kể lại để phát hiện cho tinh.
- kể xong toàn bộ câu chuyện có những chi tiết sai, Người chủ trì nhận xét, đánh giá và cùng các bạn tính tổng số điểm của từng nhóm, xếp hạng Nhất, Nhì, Ba... Kết thúc cuộc chơi, Người chủ trì cũng có thể mời đại diện cho nhóm đạt giải Nhất kể lại toàn bộ câu chuyện cho các bạn cùng nghe.
THI TÀI KỂ HAY
MỤC ĐÍCH
- Nâng cao năng lực cảm thụ truyện kể; trau dồi trí tưởng tượng nhằm giúp cho việc bổ sung thêm chi tiết cụ thể, sinh động khi kể lại một đoạn truyện đã học dựa vào tranh minh hoạ (đối với HS khá, giỏi).
- Rèn kĩ năng sử dụng ngôn ngữ chính xác, phối hợp với cử chỉ, động tác, điệu bộ, làm việc kể chuyện thêm hấp dẫn; góp phần bồi dưỡng năng khiếu kể chuyện.
CHUẨN BỊ
- Cử một bạn học khá, giỏi làm Người chủ trì cuộc chơi
- Người chủ trì chọn 1 truyện kể có các tranh minh hoạ trong SGK (tiết Kể chuyện) để các bạn thi tài kể hay.
- Căn cứ vào từng tranh minh hoạ (có đánh số 1, 2, 3...), Người chủ trì (có thể nhờ cô giáo, thầy giáp giáo giúp đỡ) soạn 1 câu hỏi (hoặc 2 câu hỏi, tuỳ yêu cầu cuộc thi) nhằm gợi ý bổ sung thêm 1 (hoặc 2) chi tiết cụ thể trong đoạn truyện sẽ kể; ghi câu hỏi gợi ý đã soạn (theo số thứ tự của tranh) vào từng phiếu.
* Chú ý: Mỗi phiếu trên có thể có 2 câu hỏi (yêu cầu bổ sung thêm 2 chi tiết), hoặc chỉ 1 câu hỏi (bổ sung 1 chi tiết). Nội dung chi tiết gợi ra trong câu hỏi cần có "điểm tựa" trong tranh minh hoạ, tạo điều kiện cho HS dễ quan sát, tưởng tượng và diễn tả (kể chuyện).
- Ghi vào các mảnh giấy nhỏ số thứ tự đoạn kể (số thứ tự tranh) cho người dự thi "bắt thăm". Ví dụ: 4 người dự thi "bắt thăm" để biết mình kể đoạn 1 hay đoạn 2, đoạn 3, đoạn 4.
- Những người chứng kiến cuộc thi đều có bảng con, phấn trắng để đánh giá bạn thi kể chuyện bằng cách xếp loại A, B, C.
- Bảng kết quả Thi tài kể hay (kẻ trên bảng phụ hay tờ giấy to):
Đoạn kể
Họ tên người kể
Kết quả kể
Kết quả
XL chung
A
B
C
...........
...........
...........
...........
...........
...........
CÁCH TIẾN HÀNH
- Số người tham gia mỗi đợt Thi tài kể hay bằng số tranh minh hoạ cho câu chuyện và số phiếu gợi ý. Ví dụ: Câu chuyện Bà cháu có 4 tranh minh hoạ, sẽ có 4 HS dự thi cho mỗi đợt.
- Người chủ trì mời những người dự thi lên "bắt thăm" nhận đoạn kể. Sau đó "bắt thăm" được đoạn 1 sẽ nhận phiếu có câu hỏi gợi ý bổ sung chi tiết cho đoạn 1 rồi về chỗ, chuẩn bị trong khoảng 2, 3 phút (được phép quan sát tranh minh hoạ trong SGK để tìm ý). Hết thời gian chuẩn bị, người dự thi đứng trước lớp để kể chuyện.
- Người dự thi kể xong, HS cả lớp tiến hành đánh giá kết quả bằng cách xếp loại (A, B, C) - Ghi vào bảng con. Sau đó, giơ bảng theo từng loại (A hay B, C) để Người chủ trì đếm và ghi vào bảng kết quả.
* Tiêu chuẩn xếp loại như sau:
+ Loại A: Kể rành mạch, rõ ràng, đủ ý chính; chi tiết được bổ sung cụ thể, sinh động và hợp lí; cách kể hấp dẫn (có kết hợp lời kể với cử chỉ, động tác, điệu bộ thích hợp).
+ Loại B: Kể rõ ràng, đủ ý chính; chi tiết được bổ sung cụ thể, hợp lý nhưng chưa sinh động; cách kể chưa hấp dẫn.
+ Loại C: Kể rõ ràng nhưng chưa đủ ý chính (hoặc còn có chỗ sai); chi tiết bổ sung chưa rõ (hoặc quá sơ sài); cách kể còn nhiều hạn chế.
(Chú ý: Nghe kể xong mỗi đoạn, cả lớp vỗ tay động viên bạn dự thi trước khi kết quả xếp loại).
- Tiếp tục tiến hành với người "bắt thăm" kể đoạn 2 (lên nhận phiếu có câu hỏi gợi ý, chuẩn bị và lên kể chuyện)... cho đến người kể đoạn cuối cùng.
- Kết thúc cuộc thi, Người chủ trì cùng các bạn trong lớp tính kết quả xếp loại chung của từng người dự thi để tặng giải Nhất, Nhì... (hoặc đồng hạng) trong cuộc Thi tài kể hay. Cách tính kết quả xếp loại chung có tính "tương đối" nhằm động viên các bạn thi kể chuyện, cụ thể:
+ Ai được xếp phiếu nhiều nhất ở loại nào thì lấy đó là kết quả xếp loại chung. Ví dụ:
14A, 14B, 13C - XL chung: A
13A, 17B, 12C - Xếp loại chung B
+ Trường hợp 2 hay 3 loại (A, B, C) có số người xếp bằng nhau, Người chủ trì có thể cho các bạn đánh giá lại, hoặc chủ động nhận xét thêm vào một loại thích hợp.
PHÂN VAI DỰNG LẠI CÂU CHUYỆN
MỤC ĐÍCH
- Tập dựng lại câu chuyện đã học theo lối phân vai; trau dồi trí tưởng tượng và khả năng diễn tả tính cách của nhân vật bằng thái độ, cử chỉ , hành động và lời nói (đối với HS khá, giỏi).
- Rèn kĩ năng kể chuyện theo lối "diễn kịch", "đóng hoạt cảnh" (có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bạn trong nhóm). Nâng cao năng lực cảm thụ truyện; góp phần bồi dưỡng năng khiếu kể chuyện, đóng kịch
CHUẨN BỊ
- Dựa vào yêu cầu thực hành bài tập phân vai dựng lại câu chuyện trong tiết kể chuyện (SGK Tiếng Việt 2), có thể chọn một câu chuyện đơn giản trong SGK (hoặc sách tham khảo) để chuyển thành "màn kịch ngắn" phục vụ cho việc diễn kịch hay đóng hoạt cảnh.
CÁCH TIẾN HÀNH
- Nhóm tham gia đóng kích cùng nhận vai, học thuộc lời thoại, nắm vững yêu cầu thể hiện tình cảm, thái độ (qua ánh mắt, cử chỉ, động tác, giọng nói...) của nhân vật trong câu chuyện. Ví dụ: Từng người nhận vai theo "kịch bản" Những quả đào: ông, Bà, cậu bé Xuân, cô bé Vân, cậu bé Việt.
- Các nhân vật tập đối thoại sao cho thuộc lời, phối hợp với nhau một cách nhịp nhàng, tự nhiên (chưa cần diễn xuất cụ thể).
- Tập diễn xuất theo "kịch bản" đã chuẩn bị (có thể mời cô giáo, thầy giáo góp ý, giúp đỡ giống như "đạo diễn" dựng kịch nói hay hoạt cảnh); trình diễn thử với đạo cụ và bài trí khung cảnh nêu trong "kịch bản".
- Trình diễn "màn kịch ngắn" trước lớp; các bạn nhận xét, bình chọn những vai diễn giỏi để biểu dương, khen thưởng.
 SƯU TẦM
 THÁNG 10/2009