Bài giảng Tiếng Việt 5 (Luyện từ và câu) Kết nối tri thức - Bài: Liên kết câu bằng từ ngữ thay thế - Đỗ Thị Bích Ngọc

 LUYỆN TỪ VÀ CÂU
Giáo viên: Đỗ Thị Bích Ngọc
Trường Tiểu học Đại Bản II – Hồng Bàng LUYỆN TỪ VÀ CÂU Hai câu văn sau, liên kết với nhau bằng cách nào?
Câu 1
 ““HoaHoa rất thích trồng cây. Hoa thường dành thời gian 
 buổi sáng để chăm sóc cây cảnh.”
 A. Liên kết câu bằng từ ngữ nối
 B. Liên kết câu bằng cách lặp từ ngữ
 C. Cả A và B Hai câu sau, được liên kết với nhau bằng từ ngữ 
Câu 2 nào?
 Mặt trời dần khuất sau rặng núi, những tia nắng cuối 
 cùng nhuộm vàng cả bầu trời. Vì vậy,vậy, khungkhung cảnhcảnh 
 hoàng hôn trở nên rực rỡ và yên bình đến lạ.
 A. Những B. Vì vậy C. Nên LUYỆN TỪ VÀ CÂU 1. Mỗi từ in đậm trong đoạn văn dưới đây thay thế cho từ ngữ 
 nào? Nêu tác dụng của việc thay thế từ ngữ trong đoạn văn.
Cánh đồng cỏ của cao nguyên Gia Lai, Đắk Lắk vào mùa mưa có rất 
nhiều hồ nước. Đó là những vạt đất trũng, phơi nắng suốt mấy tháng 
mùa khô. Bước vào mùa mưa, chúng trở thành những hồ nước đầy 
ăm ắp như những chiếc gương lớn.
 (Theo Thiên Lương) Đoạn văn Từ ngữ in đậm Từ ngữ được 
 thay thế
Cánh đồng cỏ của cao nguyên Gia 
Lai, Đắk Lắk vào mùa mưa có rất đó nhiều hồ 
nhiều hồ nước. Đó là những vạt đất nước
trũng, phơi nắng suốt mấy tháng 
mùa khô. Bước vào mùa 
mưa, chúng trở thành những hồ chúng những vạt đất 
nước đầy ăm ắp như những chiếc trũng
gương lớn.
 (Theo Thiên Lương) Tránh lặp từ
Tác dụng
 Liên kết câu 2. Các từ ngữ in đậm trong đoạn văn dưới đây nói về ai? Việc dùng những từ 
 ngữ đó có tác dụng gì?
Xúc động trước tình cảm của người 
cha dành cho con gái và tiếng dương 
cầm da diết của người thiếu nữ mù, 
Bét-tô-ven đến bên cây đàn, ngồi 
xuống và bắt đầu chơi. Những nốt nhạc 
ngẫu hứng vang lên, tràn đầy cảm xúc 
yêu thương của nhà soạn nhạc thiên 
tài, lúc êm ái, nhẹ nhàng như ánh trăng, 
lúc lại mạnh mẽ như song song Đa-
nuýp.
 (Theo Tiếng Việt 4, tập một, Bét-tô-ven, nhà soạn nhạc thiên tài 
 NXB Giáo dục Việt Nam, 2022) cùng nói về Bét-tô-ven. Beethoven (1770–1827) 2. Các từ ngữ in đậm trong đoạn văn dưới đây nói về ai? Việc dùng những từ 
 ngữ đó có tác dụng gì?
Xúc động trước tình cảm của người 
cha dành cho con gái và tiếng dương 
cầm da diết của người thiếu nữ mù, 
Bét-tô-ven đến bên cây đàn, ngồi 
xuống và bắt đầu chơi. Những nốt nhạc 
ngẫu hứng vang lên, tràn đầy cảm xúc 
yêu thương của nhà soạn nhạc thiên 
tài, lúc êm ái, nhẹ nhàng như ánh trăng, 
lúc lại mạnh mẽ như song song Đa-
nuýp.
 (Theo Tiếng Việt 4, tập một, 
 NXB Giáo dục Việt Nam, 2022) Tránh lặp từ
Tác dụng
 Liên kết câu Các câu trong đoạn văn có thể liên kết 
với nhau bằng cách dùng đại từ, danh 
từ,... ở câu sau thay thế cho từ ngữ đã 
dùng ở câu trước. Ngoài tác dụng liên 
kết, việc dùng từ ngữ còn tránh được 
sự trùng lặp từ ngữ trong đoạn. 3. Các từ ngữ in đậm trong mỗi đoạn văn dưới đây thay thế cho những từ 
 ngữ nào?
a. Đến Tây Bắc, bạn sẽ gặp những nghệ nhân người Mông thổi khèn nơi đỉnh 
 núi mênh mang lộng gió. Hình bóng họ in trên nền trời xanh hệt như một 
 tuyệt tác của thiên nhiên.
 (Theo Hà Phong)
 b. Một giây....hai giây....ba giây. Vèo một cái, con dơi buông người nhảy dù vào 
 không trung rồi biến mất như một tia chớp. Chúng tôi vỗ tay reo hò ầm ĩ. Tối 
 hôm ấy, chúng tôi rước đèn, chúng tôi phá cỗ, thỉnh thoảng lại ngước lên vòm 
 trời trong biếc xem có thấy “nhà du hành” bay trở lại không.
 (Theo Vũ Tú Nam)
 c. Chiều nào cũng vậy, con chim họa mi ấy không biết tự phương nào bay đến 
 đậu trong bụi tầm xuân ở vườn nhà tôi mà hót... Hót một lúc lâu, “nhạc sĩ giang 
 hồ” không tên, không tuổi ấy từ từ nhắm hai mắt lại, thu đầu vào lông cổ, im 
 lặng ngủ.
 (Theo Ngọc Giao) a. Đến Tây Bắc, bạn sẽ gặp những nghệ nhân người Mông thổi Đến Tây Bắc, bạn sẽ gặp những nghệ nhân người Mông thổi 
 khèn nơi đỉnh núi mênh mang lộng gió. Hình bóng khèn nơi đỉnh núi mênh mang lộng gió. Hình bóng họ in trên 
 nền trời xanh hệt như một tuyệt tác của thiên nhiên.
 (Theo(Theo Hà Hà Phong) Phong) b. Một giây....hai giây....ba giây. Vèo một cái, con dơi buông người b. Một giây....hai giây....ba giây. Vèo một cái, con dơi buông người 
nhảy dù vào không trung rồi biến mất như một tia chớp. Chúng 
tôi vỗ tay reo hò ầm ĩ. Tối hôm ấy, chúng tôi rước đèn, chúng tôi 
phá cỗ, thỉnh thoảng lại ngước lên vòm trời trong biếc xem có 
thấy “nhà du hành” bay trở lại không.
 (Theo Vũ Tú Nam)
 Nhà du hành: là người đi đến 
 những nơi xa xôi, bay vào 
 không trung, khám phá bầu trời. c. Chiều nào cũng vậy, con chim họa mi ấy không biết tự 
phương nào bay đến đậu trong bụi tầm xuân ở vườn nhà tôi 
mà hót... Hót một lúc lâu, “nhạc sĩ giang hồ” không tên, 
không tuổi ấy từ từ nhắm hai mắt lại, thu đầu vào lông cổ, im 
lặng ngủ.
 (Theo Ngọc Giao)
 Nhạc sĩ giang hồ: ý muốn nói 
 người chơi nhạc sống tự do 
 không cố định ở một nơi. Đoạn Từ in đậm Thay thế cho từ
 a họ những nghệ nhân người Mông 
 thổi khèn 
 nhà du hành
 b con dơi
 nhạc sĩ giang hồ
 c con chim hoạ mi 4. Chọn từ ngữ thay thế cho từ in đậm để liên kết các câu trong 
 đoạn văn dưới đây:
 Thành phố ngàn hoa Thành phố du lịch Thiên đường du lịch
 Đà Lạt là là địa địa danhdanh dudu lịch lịch nổi nổi tiếng tiếng của của nước nước ta.ta. Đà Thành Lạt níu phốchân du lịchdu khách níu chân không du 
chỉ khách vì khí không hậu chỉ nơi vì đây khí quanhhậu nơi năm đây mát quanhmẻ mà năm còn mát bởi mẻ nhiều mà còn điểm bởi dunhiều lịch hấp điểm dẫn. du 
Tronglịch hấp hấp những dẫn. dẫn. TrongTrongngày lưu những những lại ngày ở ngày Đà lưu Lạtlưu lại lại , duở ở Thiên Đàkhách Lạt đườngkhông , du khách duthể lịchkhông không , du khách ghé thể thăm không không thungghé thể 
lũng không thăm Tình thungghé yêu, thăm lũng núi thungTình Lang yêu, lũng Bi-ang,núi Tình Lang hồ yêu, Xuân Bi-ang,núi LangHương,... hồ Bi-ang,Xuân Đó Hương,... hồ là những Xuân Đó Hương,... địa là danhnhững huyền Đó địa là 
thoại những danh huyền đã địa làm danhthoại nên huyền một đã làm Đà thoại nên Lạt đã một mộng làm Đà mơ. nên Lạt Để một mộng làm Đà mơ. mới Lạt Để mình mộng làm trongmới mơ. mình mắt Để làm dutrong khách, mới mắt mình gần du 
đây, trongkhách, Đà mắt gần Lạt duđây, xây khách, Đà dựng Lạt gần thêm xây đây, một dựng Đà số Lạt thêm điểm xây một dudựng lịch số điểm thêm mới như dumột lịch làng số mới điểm Cù như Lần, du làng lịch đồi mới chè Cù Lần, Cầu như 
Đất, làng đồi chè vườn Cù Cầu Lần, dâu Đất, đồi tây vườn chè Đà Cầu Lạt,.. dâu Đất, tây Những Đà vườn Lạt,.. điểm dâu Những dutây lịch Đà điểm này Lạt,.. sẽ duNhững góp lịch phần này điểm sẽ làm dugóp nên lịch phần một này làm Đàsẽ 
Lạtgóp nên một vừa phần Đàtruyền làm làm Lạtnên nên thống vừa một một truyền vừa ĐàThành hiện Lạtthống đại, phốvừa vừa giàu truyền ngànhiện sức hoathống đại, hút vừa giàu đối vừa truyền với sức hiện duhút thống đại, khách đối giàu với vừa trongsức duhiện khách nước hút đại, đối và tronggiàu với thế 
giới.sức hút đối với du khách trong nước và thế giới.nước và thế giới.du khách trong nước và thế giới.
 (Lâm Anh)