Giáo án Lịch sử lớp 5 - Bài 15: Chiến thắng biên giới thu đông 1950

Bài 15: CHIẾN THẮNG BIÊN GIỚI THU ĐÔNG 1950
I. MỤC TIÊU
Sau bài học, HS nêu được:
- Lý do ta quyết định mở chiến dịch Biên giới thu-đông 1950.
- Trình bày sơ lược diễn biến chiến dịch Biên giới thu-đông 1950.
- Ý nghĩa của chiến dịch Biên giới thu-đông 1950.
- Nêu được sự khác nhau giữa chiến thắng Việt Bắc thu-đông 1947 và chiến thắng Biên giới thu-đông 1950. 
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- Các hình ảnh minh hoạ trong SGK.
- Lược đồ chiến dịch Biên giới thu-đông 1950.
- Một số chấm tròn làm bằng bìa màu đỏ, đen.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC CHỦ YẾU
HOẠT ĐỘNG DẠY
HOẠT ĐỘNG HỌC
1. Kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới:
- GV gọi 3 HS lên bảng hỏi và yêu cầu trả lời các câu hỏi về nội dung bài cũ, sau đó nhận xét và cho điểm HS.
- GV giới thiệu bài: sau chiến thắng Việt Bắc, thế và lực của quân dân ta đủ mạnh để chủ động tiến công địch 
Hoạt động 1:Làm việc cả lớp.
Mục tiêu: Giúp HS biết ta quyết định mở chiến dịch Biên giới thu-đông 1950 thế nào. 
Cách tiến hành:
- 3 HS lên bảng trả lời các câu hỏi sau:
+ Thực dân Pháp mở cuộc tấn công lên Việt Bắc nhằm âm mưu gì?.
+ Thuật lại diễn biến chiến dịch Việt Bắc thu-đông 1947 . 
+ Nêu ý nghĩa của thắng lợi Việt Bắc thu-đông 1947.
- HS lắng nghe.
- GV dùng bản đồ Việt Nam hoặc lược đồ:
 + Giới thiệu các tỉnh trong căn cứ địa Việt Bắc, giới thiệu đến tỉnh nào thì dán chấm tròn đỏ.
 + Giới thiệu: từ năm 1948 đến 1950 ta đã mở một loạt các chiến dịch quân sự và giành được nhiều thắng lợi
 - GV hỏi: 
 + Nếu để thực dân Pháp khoá chặt biên giới Việt-Trung, sẽ ảnh hưởng gì đến căn cứ địa Việt Bắc và kháng chiến của ta? 
 + Vậy nhiệm vụ của kháng chiến lúc này là gì?
 - GV kết luận: trước âm mưu cô lập Việt Bắc, khoá chặt biên giới Việt-Trung của địch, Đảng và Chính phủ ta đã quyết định mở chiến dịch Biên giới thu-đông 1950 nhằm mục đích: tiêu diệt một bộ phận qun trọng sinh lực của địch, giải phóng một phần vùng biên giới, mở rộng và củng cố căn cứ địa Việt Bắc, đánh thông đường liên lạc quốc tế với các nước xã hội chủ nghĩa. 
- HS theo dõi.
- HS trao đổi, nêu ý kiến, các HS khác theo dõi bổ sung.
Hoạt động 2:Làm việc nhóm.
Mục tiêu: giúp HS hiểu diễn biến, kết quả chiến dịch Biên giới thu-đông 1950 
Cách tiến hành:
- GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm, đọc SGK, sau đó dựa vào SGK và lược đồ trình bày diễn biến chiến dịch .
- GV đưa ra các câu hỏi gợi ý:
 + Trận đánh mở màn cho chiến dịch là trận nào? Hãy thuật lại trận đánh đó.
+ Sau khi mất Đông khê, địch làm gì? Quân ta làm gì trước hành động đó của địch? 
 + Nêu kết quả của chiến dịch Biên giới thu-đông 1950. 
- GV tổ chức cho 3 nhóm HS thi trình bày diễn biến của chiến dịch Biên giới thu-đông 1950 . 
- GV nhận xét.
- GV hỏi: em biết vì sao ta lại chọn Đông khê là trận mở đầu chiến dịch Biên giới thu-đông 1950 không?
- GV nêu: khi họp bàn mở chiến dịch Biên giới thu-đông 1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ tầm quan trọng của Đông khê như sau: “ta đánh vào Đông khê là đánh vào nơi quân địch tương đối yếu, nhưng lại là vị trí rất quan trọng”. 
- HS làm việc theo nhóm, mỗi nhóm 4 HS. Lần lượt từng HS trình bày, các bạn trong nhóm bổ sung.
- HS trả lời.
+ Trận Đông khê. Ngày 16-9-1950 ta nổ súng tấn công Đông khê, địch cố thủ. Với tinh thần quyết thắng, bộ đội ta anh dũng chiến đấu. Sáng 18-9 ta chiếm được Đông khê. 
+ Mất Đông khê, quân Pháp ở Cao bằng bị cô lập, chúng buộc phải rút khỏi Cao bằng, theo đường 4 chiếm lại Đông khê... 
+ Qua 28 ngày đêm chiến đấu ta đã diệt và bắt sống hơn 8000 tên địch, giải phóng thị xã và thị trấn. Căn cứ địa được củng cố và mở rộng. 
- 3 nhóm cử đại diện HS lên thi trước lớp. Lớp theo dõi, nhận xét.
- HS trả lời.
Hoat động 3:Làm việc cặp.
Mục tiêu: giúp HS biết ý nghĩa của chiến thắng Biên giới thu-đông 1950 .
Cách tiến hành:
- GV yêu cầu HS thảo luận cặp đôi cùng trả lời:
 + Nêu điểm khác nhau chủ yếu của giữa chiến dịch Biên giới thu-đông 1950 và chiến dịch Việt Bắc thu-đông 1947. điều đó cho thấy sức mạnh của quân và dân ta như thế nào so với những ngày đầu kháng chiến? 
 + Chiến thắng Biên giới thu-đông 1950 đem lại kết quả gì cho cuộc kháng chiến của ta?
 + Chiến thắng Biên giới thu-đông 1950 có tác động thế nào đến chiến dịch? Mô tả những điều em thấy trong hình 3.
- GV tổ chức cho HS nêu ý kiến trước lớp. 
- GV kết luận: Thắng lợi của chiến dịch Biên giới thu-đông 1950 tạo 1 chuyển biến cơ bản cho cuộc kháng chiến của nhân dân ta, đưa kháng chiến vào giai đoạn mới, giai đoạn chúng ta nắm quyền chủ động tiến công, phản công trên chiến trường Bắc bộ.
- 2 HS trao đổi, tìm câu trả lời.
- Lần lượt từng HS nêu, các HS khác bổ sung
Hoat động 3:Làm việc cá nhân.
Mục tiêu: giúp HS biết về hình ảnh của Bác Hồ trong chiến dịch Biên giới thu-đông 1950 và gương chiến đấu dũng cảm của anh La Văn Cầu.
Cách tiến hành:
- GV yêu càu HS làm việc cá nhân, xem hình minh hoạ 1 và nêu cảm nghĩ.
- GV: hãy kể những điều em biết về gương chiến đấu dũng cảm của anh La Văn Cầu. Em có suy nghĩ gì về anh La Văn Cầu và tinh thần chiến đấu của bộ đội ta.
- 2 HS nêu ý kiến
2. Củng cố –dặn dò:
- GV tổng kết bài: chiến dịch Biên giới thu-đông 1950 với trận đánh Đông khê nổi tiếng đã đi vào lịch sử chống Pháp xâm lược như một trang sử hào hùng của dân tộc ta
- HS nghe.
- GV nhận xét tiết học, dặn dò HS về nhà học thuộc bài và chuẩn bị bài sau. 
RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: