Giáo án Lịch sử lớp 5 - Bài 4: Cả hội Việt Nam cuối thế kỉ XIX - Đầu thế kỉ XX

BÀI 4 XÃ HỘI VIỆT NAM CUỐI THẾ KỈ XIX- ĐẦU THẾ KỈ XX
Ngày dạy
I.MỤC TIÊU
Sau bài học HS nêu được
*Cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX, xã hội nước ta có nhiều biến đổi do hệ quả của chính sách khai thác thuộc địa của thực dân Pháp.
*Bước đầu nhận biết mối quan hệ giữa kinh tế và xã hội.(kinh tế thay đổi kéo theo sự thay đổi của xã hội )
II.ĐỒ DÙNG DẠY- HỌC
*Các hình minh hoạ trong sách GK.
*Phiếu học tập cho HS.
*Tranh ảnh, tư liệu về kinh tế xã hội VN cuối thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX .
III.CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY – HỌC CHỦ YẾU
Hoạt động dạy
Hoạt động học
KIỂM TRA BÀI CŨ-GIỚI THIỆU BÀI MỚI
GV gọi 3 HS lên bảng hỏi và yêu cầu trả lời các câu hỏi về nội dung bài cũ, sau đó nhận xét và cho điểm HS
-GV yêu cầu HS quan sát các hình minh hoạ trong SGK và hỏi :Các hình ảnh gợi cho em suy nghĩ gì về xã hội VN cuố thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX ?
-GV giới thiệu bài mới ( SGV) 
+Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc phản công ở kinh thành Huế đêm 5-7-1885 ?
+Thuật lại diễn biến của cuộc phản công này.
+Cuộc phản công ở kinh thành Huế đêm 5-7-1885 có tác động gì đến lịch sử nước ta khi đó ?
-Một số HS nêu suy nghĩ của mình trước lớp.Ví dụ :cuối thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX ở VN đã có ô tô ,tàu hoả. Thành thị theo kiểu Châu Aâu đã ra đơì­ nhưng cuộc sống của nhân dân,đặc biệt là nông dân thì vẫn vô cùng cực khổ.
Hoạt động 1
NHỮNG THAY ĐỔI CỦA NỀN KINH TẾ VIỆT NAM CUỐI THẾ KỈ XIX- ĐẦU THẾ KỈ XX
-GV yêu cầu HS làm việc theo cặp cùng đọc sách,quan sát các hình minh họa để trả lời các câu hỏi sau :
+Trước khi thực dân Pháp xâm lược,nền kinh tế VN có những ngành nào là chủ yếu ?
+Sau khi thực dân Pháp đặt ách thống trị ở VN chúng đã thi hành những biện pháp nào để khai thác,bóc lột vơ vét tài nguyên của nước ta? Những việc làm đó đã dẫn đến sự ra đời của những ngành kinh tế nào mới ?
+Ai là người được hưởng những nguồn lợi do phát triển kinh tế ?
+GV gọi HS phát biểu ý kiến trước lớp.
GV kết luận:Từ cuối thế kỉ XIX, thực dân Pháp tăng cường khai mỏ,lập nhà máy, đồn điền để vơ vét tài nguyên và bóc lột nhân dân ta. Sự xuất hiện của những ngành kinh tế mới đã làm cho xã hội nước ta thay đổi như thế nào ? chúng ta cùng tìm hiểu tiếp bài .
-HS làm việc theo cặp để cùng nhau bàn bạc giải quyết vấn đề
Câu trả lời tốt là:
+Trước khi thực dân Pháp xâm lược, nền kinh tế VN dựa vào nông nghiệp là chủ yếu, bên cạnh đó tiểu thủ công nghiệp cũng phát triển một số ngành như dệt, gốm, đúc đồng.
+Sau khi thực dân Pháp đặt ách thống trị ở VN, chúng khai thác khoáng sản của đất nước ta như khai thác than (Quảng Ninh), thiếc ở Tĩnh Túc (Cao bằng), bạc ở Ngân Sơn (Bắc Kạn), Vàng ở Bồng Miêu (Quảng Nam)
Chúng xây dựng các nhà máy điện, nước, xi măng, dệt để bóc lột người lao động của nước ta bằng đồng lương rẻ mạt.
Chúng cướp đất của nông dân để xây dựng đồn điền trồng cà phê,chè, cao su.
Lần đầu tiên ở VN có đường ô tô, đường ray xe lửa.
+Người Pháp là những người được hưởng nguồn lợi của sự phát triển kinh tế.
+-3 HS lần lượt phát biểu ý kiến, sau mỗi lần có HS phát biểu,các bạn khác lại cùng nhận xét,bổ sung ý kiến.
Hoạt động 2
NHỮNG THAY ĐỔI TRONG XÃ HỘI VIỆT NAM CUỐI THẾ KỈ XIX –ĐẦU THẾ KỈ XX VÀ ĐỜI SỐNG CỦA NHÂN DÂN
-GV tiếp tục yêu cầu HS thảo luận theo cặp để trả lời các câu hỏi sau đây:
+Trước khi thực dân Pháp vào xâm lược, xã hội VN ó những tầng lớp nào ?
+Sau khi thực dân Pháp đặt ách thống trị ở VN,xã hội gì thay đổi,có thêm những tầng lớp mới nào ?
+Nêu những nét chính về đời sống của cong nhân và nông dân VN cuối thế kỉ XIX-đầu thế kỉ XX
-GV cho HS phát biểu ý kiến trước lớp.
-GV nhận xét kết quả làm việc của HS và hỏi thêm
-GV kết luận những nét chính về sự biến đổi trong xã hội nước ta cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX
-HS cùng làm việc theo cặp cùng trao đổi và trả lời câu hỏi.
Câu trả lời tốt là:
+Trước khi thực dân Pháp vào xâm lược VN xã hội VN có hai giai cấp là địa chủ phong kiến và nông dân.
+Sau khi thực dân Pháp đặt ách thống trị ở VN, sự xuất hiện của ngành kinh tế mới kéo theo sự thay đổi của xã hội.Bộ máy cai trị thuộc địa hình thành,thành thị phát triển ,buôn bán mở mang làm xuất hiện các tầng lớp mới như:viên chức ,trí thức,chủ xưởng nhỏ,đặc biệt là giai cấp công nhân.
+Nông dân VN bị mất ruộng đất,đói nghèo phải vào làm việc trong các nhà máy,xí ngfhiệp,đồn điền và nhận đồng lương rẻ mạt nên đời sống vô cùng khổ cực.
-3 HS lần lượt trình bày ý kiến của mình theo các câu hỏi trên.HS cả lớp theo dõi và bổ sung ý kiến
CỦNG CỐ, DẶN DÒ
-GV yêu cầu HS lập bảng so sánh tình hình kinh tế, xã hội VN trước khi thực dân Pháp xâm lược nước ta và sau khi thực dân Pháp xâm lược nước ta.
 *HS làm việc cá nhân,tự hoàn thành bảng so sánh
Tiêu chí so sánh
Trước khi thực dân Pháp xâm lược
Sau khi thực dân Pháp đặt ách thống trị
Các ngành nghề chủ yếu
Các giai cấp,tầng lớp trong xã hội
Đời sống nông dân và công nhân
GV nhận xét phần lập bảng của HS.Sau đó tổng kết tiết học,dặn dò HS về nhà học thuộc bài và chuẩn bị bài sau:sưu tầm tranh ảnh tư liệu về nhân vật lịch sử Phan Bội Châu và phong trào Đông Du .
RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY :
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------