Giáo án Lớp 5 - Môn tiếng Việt - Luyện từ và câu: Đại từ xưng hô

 TiÕng ViÖt líp 5bµi gi¶ngGi¸o viªn thùc hiÖn: NguyÔn ThÞo ThuÊnTr­êng TiÓu häc Hoa Th¸mLTVC: §¹i tõ x­ng h«Thø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010LuyÖn tõ vµ c©u1. Đại từ là gì ? KiÓm tra bµi cò: §¹i tõ lµ tõ dïng ®Ó x­ng h« hay ®Ó thay thÕ danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ( hoÆc côm danh tõ, ®éng tõ, côm tÝnh tõ) trong c©u cho khái lÆp l¹i c¸c tõ ng÷ Êy.2. Tìm đại từ được dùng trong bài ca dao sau ? - Cái cò, cái vạc, cái nông, Sao mày giẫm lúa nhà ông, hỡi cò ?	- Không không, tôi đứng trên bờ, Mẹ con nhà diệc đổ ngờ cho tôi.	Chẳng tin, ông đến mà coi, Mẹ con nhà nó đang ngồi ở kia. Thø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©u Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi : - đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ thế ? Hơ Bia giận dữ : - đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ Nghe nói vậy, thóc gạo tức giận lắm. Đêm khuya, rủ nhau bỏ cả vào rừng. 1. Trong số các từ xưng hô được in đậm dưới đây, những từ nào chỉ người nói ? Những từ nào chỉ người nghe ? Từ nào chỉ người hay vật được nhắc tới ?I - Nhận xét:Chịchúng tôi Ta các ngươi.chúngThø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©u Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi : - đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ thế ? Hơ Bia giận dữ : - đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ Nghe nói vậy, thóc gạo tức giận lắm. Đêm khuya, rủ nhau bỏ cả vào rừng. 1. Trong số các từ xưng hô được in đậm dưới đây, những từ nào chỉ người nói ? Những từ nào chỉ người nghe ? Từ nào chỉ người hay vật được nhắc tới ?I - Nhận xét:Chịchúng tôi Ta chúngcác ngươi. Thø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©u Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi : - Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế ? Hơ Bia giận dữ : - Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các người. Nghe nói vậy, thóc gạo tức giận lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng.I - Nhận xét:Nh÷ng tõ: chÞ, chóng t«i, ta, c¸c ng­¬i, chóng trong ®o¹n v¨n ®­îc gäi lµ ®¹i tõ x­ng h«.§¹i tõ x­ng h« ®­îc ng­êi nãi dïng ®Ó tù chØ m×nh hay ng­êi kh¸c khi giao tiÕp.Thø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©u §¹i tõ x­ng h« lµ tõ ®­îc ng­êi nãi dïng ®Ó tù chØ m×nh hay ng­êi kh¸c khi giao tiÕp: t«i, chóng t«i, mµy, chóng mµy, nã, chóng nãThø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©u Ngày xưa có cô Hơ Bia đẹp nhưng rất lười, lại không biết yêu quý cơm gạo. Một hôm, Hơ Bia ăn cơm để cơm đổ vãi lung tung. Thấy vậy, cơm hỏi : - Chị đẹp là nhờ cơm gạo, sao chị khinh rẻ chúng tôi thế ? Hơ Bia giận dữ : - Ta đẹp là do công cha công mẹ, chứ đâu nhờ các ngư¬i. Nghe nói vậy, thóc gạo tức giận lắm. Đêm khuya, chúng rủ nhau bỏ cả vào rừng.I - Nhận xét:* Cơm tự xưng là chúng tôi và gọi Hơ Bia là chị=> thể hiện thái độ lịch sự, tôn trọng* Hơ Bia tự xưng ta, gọi cơm làcác ngươi=> thể hiện thái độ kiêu căng, tự phụ, coi thường người nói chuyện với mình §¹i tõ x­ng h«Thø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010LuyÖn tõ vµ c©uem, conconem, anh ( chị )3. Tìm những từ em vẫn dùng để xưng hô :- Với thầy, cô :- Với bố, mẹ :- Với anh, chị, em :- Với bạn bè :tôi, tớ, mình, Thø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©u §¹i tõ x­ng h« lµ tõ ®­îc ng­êi nãi dïng ®Ó tù chØ m×nh hay ng­êi kh¸c khi giao tiÕp: t«i, chóng t«i, mµy, chóng mµy, nã, chóng nã Bªn c¹nh c¸c tõ nãi trªn, ng­êi ViÖt Nam cßn dïng nhiÒu danh tõ chØ ng­êi lµm ®¹i tõ x­ng h« ®Ó thÓ hiÖn râ thø bËc, tuæi t¸c, giíi tÝnh: «ng, bµ, anh, chÞ, em, ch¸u, thÇy, b¹n, Khi x­ng h«, cÇn chó ý chän tõ cho lÞch sù, thÓ hiÖn ®óng mèi quan hÖ gi÷a m×nh víi ng­êi nghe vµ ng­êi ®­îc nh¾c tíi.II- Ghi nhớ:Thø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©uIII- Bài tập:1. Tìm các đại từ xưng hô và nhận xét về thái độ, tình cảm của nhân vật khi dùng mỗi đại từ trong đoạn văn sau : Trời mùa thu mát mẻ. Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai : - Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à ! Rùa đáp : - Anh đừng giễu tôi ! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn ! Thỏ ngạc nhiên : - Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao ? Ta chấp chú em một nửa đường đó .Thø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©uIII- Bài tập:1. Tìm các đại từ xưng hô và nhận xét về thái độ, tình cảm của nhân vật khi dùng mỗi đại từ trong đoạn văn sau :Trời thu mát mẻ.Trên bờ sông, một con rùa đang cố sức tập chạy. Một con thỏ thấy thế liền mỉa mai:- Đã gọi là chậm như rùa mà cũng đòi tập chạy à?Rùa đáp:- Anh đừng giễu tôi! Anh với tôi thử chạy thi coi ai hơn!Thỏ ngạc nhiên: - Rùa mà dám chạy thi với thỏ sao? Ta chấp chú em một nửa đường đó?* Rùa gọi Thỏ bằng anh, xưng tôi =>thể hiện thái độ lịch sự, tôn trọng.* Thỏ xưng ta và gọi Rùa là chú em=>Thể hiện thái độ kiêu căng, tự phụ, coi thường Rùa.Thø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©uIII- Bài tập:Bài 2. Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, chúng ta thích hợp với mỗi ô trống:Bò Chao hốt hoảng kể với các bạn: - và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi: “ Kìa, cái trụ chống trời.” ngước nhìn lên. Trước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây xanh. Tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắc ngang sông, mà dựng đứng trên trời cao. Thấy vậy, Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói:- cũng từng bay qua cái trụ đó. cao hơn tất cả những ống khói, những trụ buồm, cột điện mà thường gặp. Đó là cái trụ điện cao thế mới được xây dựng. Mọi người hiểu rõ sự thực, sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt123456Thø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©uIII- Bài tập:Tu húBồ chaoBồ cácThø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©uIII- Bài tập:Bài 2. Chọn các đại từ xưng hô tôi, nó, chúng ta thích hợp với mỗi ô trống:Bò Chao hốt hoảng kể với các bạn: - và Tu Hú đang bay dọc một con sông lớn, chợt Tu Hú gọi: “ Kìa, cái trụ chống trời.” ngước nhìn lên. Trước mắt là những ống thép dọc ngang nối nhau chạy vút tận mây xanh. tựa như một cái cầu xe lửa đồ sộ không phải bắc ngang sông, mà dựng đứng trên trời cao. Thấy vậy, Bồ Các mới à lên một tiếng rồi thong thả nói:- cũng từng bay qua cái trụ đó. cao hơn tất cả những ống khói, những trụ buồm, cột điện mà thường gặp. Đó là cái trụ điện cao thế mới được xây dựng. Mọi người hiểu rõ sự thực, sung sướng thở phào. Ai nấy cười to vì thấy Bồ Chao đã quá sợ sệt123456T«iT«iNãT«iNãchóng taThø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©uTrß chơi: Ai nhanh nhÊt Cã 3 ®éi ch¬i. Mçi ®éi ch¬i d­íi sù chØ ®¹o cña b¹n ®éi tr­ëng thùc hiÖn c¸c yªu cÇu trong phiÕu cña ®éi m×nh sao cho thËt chÝnh x¸c vµ nhanh nhÊt trong thêi gian 1 phót. PhÇn th­ëng cho ®éi thùc hiÖn ®óng vµ nhanh nhÊt lµ ®iÓm 10 cho mçi b¹n cña ®éi ®ã. §éi thua sÏ ph¶i cö 1 b¹n lªn h¸t tÆng c¸c b¹n 1 bµi.ThÓ lÖ ch¬iThø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©uTrß chơi: Ai nhanh nhÊtX¸c ®Þnh tõ lo¹i cña tõ ®­îc g¹ch ch©n trong tõng cÆp c©u sau:1) ¤ng ¬i, mai «ng ®ãn ch¸u nhÐ. Hµ ¬i, mai «ng tí lªn ch¬i ®Êy.2) MÑ lµ ng­êi em yªu quÝ nhÊt. MÑ ¬i, con yªu mÑ!3) §©y lµ c« cña tí. C« ¬i, b¸c Hµ sang ch¬i.121122Danh tõDanh tõDanh tõ§¹i tõ§¹i tõ§¹i tõThø n¨m ngµy 11 th¸ng 11 n¨m 2010§¹i tõ x­ng h«LuyÖn tõ vµ c©u §¹i tõ x­ng h« lµ tõ ®­îc ng­êi nãi dïng ®Ó tù chØ m×nh hay ng­êi kh¸c khi giao tiÕp: t«i, chóng t«i, mµy, chóng mµy, nã, chóng nã Bªn c¹nh c¸c tõ nãi trªn, ng­êi ViÖt Nam cßn dïng nhiÒu danh tõ chØ ng­êi lµm ®¹i tõ x­ng h« ®Ó thÓ hiÖn râ thø bËc, tuæi t¸c, giíi tÝnh: «ng, bµ, anh, chÞ, em, ch¸u, thÇy, b¹n, Khi x­ng h«, cÇn chó ý chän tõ cho lÞch sù, thÓ hiÖn ®óng mèi quan hÖ gi÷a m×nh víi ng­êi nghe vµ ng­êi ®­îc nh¾c tíi.II- Ghi nhớ:Xin ch©n thµnh c¶m ¬n !bµi häc kÕt thócXin ch©n thµnh c¶m ¬n !bµi häc kÕt thóc