Giáo án Luyện từ và câu lớp 5 - Tiết học 48: Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô hứng

48 . Nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô hứng
I. Mục tiêu, yêu cầu
1- Nắm được cách nối các vế câu bằng cặp từ hô ứng.
2- Biết tạo câu ghép mới bằng các cặp từ hô ứng thích hợp.
II. Đồ dụng dạy – học
- Bảng lớp (hoặc bảng phụ) viết 2 câu văn theo hàng ngang của BT1 (phần Nhận xét).
- Một vài tờ phiếu khổ to đã ghi bài tập có các câu cần điền cặp quan hệ từ.
III. Các hoạt động dạy – học.
Các bước
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Kiểm tra bài cũ
4’
- Kiểm tra 2 HS: Cho HS làm lại BT3, 4 của tiết Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ: Trật tự – An ninh.
- GV nhận xét + cho điểm.
- HS1 làm BT3
- HS2 làm BT4.
Bài mới
1 
Giới thiệu bài mới
1’
 Các em đã được học cách nối vế câu ghép bằng cặp quan hệ từ chỉ nguyên nhân – kết quả, chỉ điều kiện (giả thiết- kết quả)... Hôm nay, các em học thêm cách nối câu ghép bằng cặp từ hô ứng. Bài học giúp các em biết tạo câu ghép mới bằng cặp từ hô ứng thích hợp.
- HS lắng nghe.
2
Nhận xét
12’-13’
HĐ1: Hướng dẫn HS làm BT1
- Cho HS đọc yêu cầu của BT.
- GV giao việc:
 • Mỗi em đọc lại yêu cầu BT.
 • Tìm các vế câu trong mỗi câu ghép.
 • Xác định chủ ngữ, vị ngữ trong mỗi vế câu.
- Cho HS làm việc. 2 HS lên bảng làm.
- GV nhận xét + chốt lại kết quả đúng.
- 1 HS đọc thành tiếng, lớp đọc thầm theo.
- HS còn lại dùng bút chì gạch trong SGK hoặc làm vào nháp.
- Lớp nhận xét bài của HS làm trên bảng.
Trên bảng lớp
a/ Buổi chiều nắng vừa nhạt, / sương đã buông nhanh xuống mặt biển
 c v c v
b/ Chúng tôi đi đến đâu, / rừng rào rào chuyển động đến đấy.
 C v c v
HĐ2: Hướng dẫn HS làm BT2
- GV nhận xét + chốt lại kết quả đúng.
a/ Các từ in đạm trong 2 câu ghép trên dùng để nối vế câu 1 với vế câu 2.
b/ Nếu lược bỏ các từ in đậm ấy thì: 
- Quan hệ giữa các câu không còn quan hệ chặt chẽ nữa.
- Câu văn có thể trở lên không hoàn chỉnh (VD: câu b)
GV: Các từ in đậm trong bộ phận vị ngữ không phải là quan hệ từ nên khi dùng các từ hô ứng để nối các vế trong câu ghép thì phải dùng cả 2 từ, không thể đảo ngược trật tự các vế câu cũng như không đảo ngược được vị trí của các từ hô ứng ấy.
- Một HS đọc yêu cầu của BT2, lớp lắng nghe.
- Một số HS phát biểu ý kiến.
- Lớp nhận xét.
- HS phân tích câu trong vở bài tập.
Với câu a:
- chưa...........đã
VD: Buổi chiều, nắng chưa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.
- mới......đã
VD: Buổi chiều, nắng mới nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.
- càng..........càng
VD: Buổi chiều càng nhạt, sương càng buông nhanh xuống mặt biển
Với câub:
- chỗ nào.................chỗ ấy............
VD: Chúng tôi đi đến chỗ nào, rừng rào rào chuyển động đến chỗ ấy.
3
Ghi nhớ
- Cho HS đọc lài phần Ghi nhớ.
- Cho HS nhắc lại
- 2 HS đọc Ghi nhớ trong SGK.
- 2HS nhắc lại Ghi nhớ (không nhìn SGK).
4
Luyện tập
15’-17’
HĐ1: Hướng dẫn HS làm BT1
- Cho HS đọc yêu cầu của BT
- GV giao việc:
 • Các em đọc lại BT.
 • Xác định các vế câu
 • Tìm từ nối các vế câu.
- Cho HS làm bài.
- GV nhận xét + chốt lại kết quả đúng:
 • Câu a: Ngày chưa tắt hẳn, / trăng đã lên rồi.
 2 vế câu nối với nhau bằng cặp từ hô ứng chưa ......đã.....
 • Câu b: Chiếc xe ngựa vừa đậu lại, / tôi đã nghe tiếng ông từ trong nhà vọng ra.
 2 vế câu được nối với nhau bằng cặp từ hô ứng vừa....đã....
 • Câu c: Trời càng nắng gắt, / hoa giấy càng bồng lên rực rỡ.
 2 vế câu được nối với nhau bằng cặp từ hô ứng càng.....càng....
HĐ2: Hướng dẫn làm BT2
(cách tiến hành tương tự BT1)
Câu a: Mưa càng to, gió càng thổi mạnh.
Câu b.
 • Trời mới hửng sáng, nông dân đã ra đồng.
 • Trời chưa hửng sáng, nông dân đã ra đồng.
 • Trời vừa hửng sáng, nông dân đã ra đồng.
Câu c: Thuỷ Tinh dâng nước cao bao nhiêu, Sơn Tinh làm núi cao lên bấy nhiêu.
- 1 HS đọc thành tiếng, lớp đọc thầm.
- HS làm bài cá nhân.
- 2 HS lên bảng làm
- Lớp nhận xét
- HS chép lời giải đúng vào vở hoặc vở bài tập.
- HS chép lời giải đúng vào vở hoặc vở bài tập.
5
Củng cố dặn dò
2’
- GV nhận xét tiết học
- Dặn HS ghi nhớ kiến thức đã học về cách nối các vế câu ghép bằng cặp từ hô ứng
- HS lắng nghe.