Giáo án Môn Tiếng Việt 5 - Phân môn: Luyện từ và câu - Bài 1 + Bài 2

Môn : Tiếng Việt - Phân môn : Luyện từ và Câu
Bài 1 : TỪ ĐỒNG NGHĨA
I. MỤC TIÊU :
	1. Kiến thức : Hiểu thế nào là từ đồng nghĩa, từ đồng nghĩa hoàn toàn và không hoàn toàn.
	2. Kỹ năng : Vận dụng những hiểu biết đã có, làm đúng các bài tập thực hành tìm từ đồng nghĩa, đặt câu phân biệt từ đồng nghĩa.
	3. Thái độ : Bồi dưỡng thói quen dùng từ đúng. Có ý thức sử dụng tiếng Việt văn hóa trong giao tiếp.
II. ĐỒ DÙNG DẠY – HỌC :
	1. Giáo viên : Bảng viết sẵn các từ ở BT1. Phiếu luyện tập cho BT 2 và BT 3.
	2. Học sinh : Đồ dùng học tập.
III. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU :
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Bổ sung 
1. Hoạt động khởi động ( 3phút ) :
- GTB : nêu yêu cầu, mục đích bài học.
2. Các hoạt động chính :
a. Hoạt động 1 : Nhận xét. ( 15 phút ).
* Mục tiêu : Thông qua các bài tập, HS rút ra được nội dung bài học.
* Cách tiến hành : Hoạt động cá nhân.
Bài tập 1 : 
- Yêu cầu HS đọc yêu cầu BT 1.
- GV treo bảng các từ in đậm :
a. xây dựng – kiến thiết.
b. vàng xuộm – vàng hoe – vàng lịm.
- GV hướng dẫn HS so sánh nghĩa các từ in đậm trong đoạn văn a, sau đó trong đoạn văn b, xem chúng giống nhau hay khác nhau.
- GV kết luận : Các từ có ý nghĩa giống nhau như vậy gọi là từ đồng nghĩa.
Bài tập 2 : cá nhân
- Yêu cầu HS đọc yêu cầu bài tập.
- Yêu cầu HS làm việc cá nhân.
- Yêu cầu HS phát biểu.
- GV chốt : Xây dựng và kiến thiết có thể thay cho nhau được vì nghĩa các từ ấy giống nhau hoàn toàn. Các từ vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm thì không thể thay thế cho nhau vì chúng chỉ các mức độ khác nhau của màu vàng.
Rút ra ghi nhớ :
- Yêu cầu HS đọc ghi nhớ SGK.
* Kết luận : Những từ có nghĩa giống nhau hoặc gần giống nhau được gọi là từ đồng nghĩa.
b. Hoạt động 2 : Luyện tập. ( 15 phút ).
* Mục tiêu : HS vận dụng để làm các bài tập SGK.
* Cách tiến hành : Hoạt động cá nhân.
Bài 1 : 
- Yêu cầu HS nêu yêu cầu của đề bài.
- Gọi 1 HS nêu những từ in đậm trong đoạn văn.
- Yêu cầu cả lớp làm bài vào tập 
- GV chốt : nước nhà – non sông ; hoàn cầu – năm châu.
Bài 2 :
- Yêu cầu HS nêu yêu cầu của đề bài.
- Yêu cầu HS làm bài.
- GV chốt : 
+ đẹp : đẹp đẽ, xinh, xinh xắn...
+ to lớn : to, lớn, to đùng, vĩ đại, 
+ học tập : học hành, học hỏi, 
Bài 3 : 
- Yêu cầu HS nêu yêu cầu của đề bài.
- Yêu cầu HS làm bài.
- GV yêu cầu HS nêu miệng các câu mình làm.
- GV nhận xét, cho điểm.
3. Hoạt động nối tiếp : 5 phút
- Yêu cầu vài HS nêu lại ghi nhớ.
- Nhận xét tiết học.
- Về xem lại bài, chuẩn bị bài sau.
- 1 em đọc to, lớp đọc thầm.
- HS đọc các từ in đậm trên bảng lớp.
- HS so sánh : xây dựng và kiến thiết cùng chỉ một hoạt động nên chúng giống nghĩa nhau; vàng xuộm, vàng hoe, vàng lịm đều chỉ một màu vàng nên cũng có nghĩa giống nhau.
- 1 em đọc to, lớp đọc thầm.
- HS làm việc.
- HS phát biểu, lớp nhận xét.
- 1 em đọc to, lớp đọc thầm.
- HS đọc thầm nhiều lần cho thuộc ghi nhớ.
- 1 em đọc to, lớp đọc thầm.
- HS nêu những từ in đậm trong đoạn văn.
- Cả lớp làm bài vào tập.
- HS lần lượt phát biểu ý kiến, lớp nhận xét, bổ sung.
- 1 em đọc to, lớp đọc thầm.
- Cả lớp làm bài vào tập.
- HS lần lượt phát biểu ý kiến, lớp nhận xét, bổ sung.
- 1 em đọc to, lớp đọc thầm.
- Cả lớp làm bài vào tập.
- HS lần lượt nêu miệng bài tập của mình.
- 2 em lên bảng đặt câu.
- Lớp nhận xét bài bạn.
- HS phát biểu.
Moân : 	Tieáng Vieät - Phaân moân : Luyeän töø vaø Caâu
Baøi 2 :LUYEÄN TAÄP VEÀ TÖØ ÑOÀNG NGHÓA (tieát 1)
I. MUÏC TIEÂU :
	1. Kieán thöùc : Cuûng coá kieán thöùc veà töø ñoàng nghóa.
	2. Kyõ naêng : Tìm ñöôïc nhieàu töø ñoàng nghóa vôùi töø ñaõ cho. Caûm nhaän ñöôïc söï khaùc nhau giöõa nhöõng töø ñoàng nghóa khoâng hoaøn toaøn töø ñoù bieát caân nhaéc, löïa choïn töø thích hôïp vôùi ngöõ caûnh cuï theå.
	3. Thaùi ñoä : Boài döôõng thoùi quen duøng töø ñuùng. Coù yù thöùc söû duïng tieáng Vieät vaên hoùa trong giao tieáp.
II. ÑOÀ DUØNG DAÏY – HOÏC :
	1. Giaùo vieân : Phieáu BT 1 vaø BT 3.
	2. Hoïc sinh : Ñoà duøng hoïc taäp.
III. CAÙC HOAÏT ÑOÄNG DAÏY HOÏC CHUÛ YEÁU :
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
Boå sung 
1. Hoaït ñoäng khôûi ñoäng ( 5 phuùt ) :
- KTBC : Kieåm tra HS veà Töø ñoàng nghóa.
- Nhaän xeùt, cho ñieåm.
- GTB : neâu yeâu caàu, muïc ñích baøi hoïc.
2. Höôùng daãn luyeän taäp :
a. Baøi 1 : Tìm töø ñoàng nghóa. ( 9 phuùt ).
- Yeâu caàu HS ñoïc yeâu caàu BT 1.
- Chia lôùp thaønh 6 nhoùm.
- GV phaùt phieáu luyeän taäp cho caùc nhoùm.
- Yeâu caàu caùc nhoùm laøm baøi.
- GV nhaän xeùt 1 nhoùm tieâu bieåu, duøng keát quaû cuûa nhoùm ñoù ñeå so saùnh vôùi caùc nhoùm coøn laïi.
- Tuyeân döông nhoùm tìm ñöôïc ñuùng nhanh, nhieàu töø nhaát.
b. Baøi 2 : Ñaët caâu vôùi töø ñoàng nghóa : ( 9 phuùt ).
- Goïi HS ñoïc yeâu caàu baøi taäp.
- Yeâu caàu HS laøm vieäc caù nhaân.
- GV yeâu caàu HS caùc toå chôi troø chôi tieáp söùc.
- GV nhaän xeùt, tuyeân döông toå thaéng cuoäc.
c. Baøi taäp 3 : Choïn töø ñoàng nghóa. ( 9 phuùt ).
- Yeâu caàu HS ñoïc yeâu caàu baøi taäp.
- Treo ñoaïn vaên leân baûng.
- Yeâu caàu HS phaùt bieåu.
- GV nhaän xeùt vaø söûa baøi.
3. Hoaït ñoäng noái tieáp : 5 phuùt
- Yeâu caàu vaøi HS neâu laïi theá naøo laø töø ñoàng nghóa, ñoàng nghóa hoaøn toaøn vaø khoâng hoaøn toaøn?.
- Nhaän xeùt tieát hoïc.
- Veà xem laïi baøi, chuaån bò baøi sau.
- HS traû lôøi veà Töø ñoàng nghóa.
- 1 em ñoïc to, lôùp ñoïc thaàm.
- HS laäp nhoùm baèng caùch ñeám caùc soá töø 1 ñeán 6.
- Nhoùm tröôûng leân nhaän phieáu vaø ñieàu khieån nhoùm mình thaûo luaän tìm nhieàu töø ñoàng nghóa vôùi caùc töø ñaõ cho.
- Thö kí ghi vaøo phieáu luyeän taäp cuûa nhoùm.
- Ñaïi dieän caùc nhoùm leân gaén keát quaû leân baûng, neâu keát quaû cuûa nhoùm.
- Caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt
- 1 em ñoïc to, lôùp ñoïc thaàm.
- HS ñaët ít nhaát 1 caâu, noùi vôùi baïn ngoài caïnh mình veà caâu vaên ñaõ ñaët.
- Caùc toå ñaïi dieän ñoïc nhanh 1 caâu vôùi töø ñoång nghóa mình tìm ñöôïc, chæ ñònh 1 thaønh vieân cuûa nhoùm khaùc ñoïc tieáp.
- Lôùp nhaän xeùt, söûa sai neáu coù.
- 1 em ñoïc to, lôùp ñoïc thaàm.
- 1 HS ñoïc ñoaïn vaên treân baûng.
- HS choïn töø thích hôïp vaø trao ñoåi vôùi baïn ngoài caïnh.
- Ñaïi dieän moät soá em leân laøm treân baûng. Ñoïc caû baøi vaên ñaõ thay töø hoaøn chænh.
- Lôùp nhaän xeùt, söûa chöõa.