I. YÊU CẦU :
Hiểu nội dung, ý nghĩa truyện Sự tích Hồ Gươm, vẻ đẹp một số hình ảnh chính trong truyện và kể được truyện này.
II. CHUẨN BỊ :
- GV : Soạn giáo án, tài liệu tham khảo, tranh ảnh có liên quan .
- HS : Trả lời trước theo câu hỏi SGK .
III. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG :
Tuần : 04 Ngày soạn : Tiết : 13 Ngày dạy : SỰ TÍCH HỒ GƯƠM (Truyền thuyết) Văn bản I. YÊU CẦU : Hiểu nội dung, ý nghĩa truyện Sự tích Hồ Gươm, vẻ đẹp một số hình ảnh chính trong truyện và kể được truyện này. II. CHUẨN BỊ : - GV : Soạn giáo án, tài liệu tham khảo, tranh ảnh có liên quan . - HS : Trả lời trước theo câu hỏi SGK . III. TIẾN TRÌNH HOẠT ĐỘNG : Nội dung hoạt động Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh + Hoạt động 1 : Khởi động. - Ổn định lớp. - Kiểm tra bài cũ. - Giới thiệu bài mới. - Ổn định nề nếp – kiểm tra sỉ số. Hỏi: Hãy nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh ? - Kiểm tra bài tập về nhà - GV nêu vấn đề về cách giải thích tên gọi Hồ Gươm (xem tranh)-> dẫn vào bài -> ghi tựa. - Báo cáo sỉ số. - Trả lời cá nhân. - Nghe, ghi tựa. + Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản. * Đọc, tìm hiểu chú thích. I. Tìm hiểu nội dung văn bản: 1. Long Quân cho mượn gươm thần: a. Nguyên nhân cho mượn gươm: Vì thế lực nghĩa quân còn non yếu, nhiều lần thất bại. b. Cách cho mượn gươm: * Lê Thận nhặt lưỡi gươm dưới biển. * Lê Lợi nhặt chuôi gươm trên rừng. + Ý nghĩa: - Khả năng cứu nước khắp nơi. - Thể hiện ý nguyện đoàn kết dân tộc. - Khẳng định trách nhiệm lớn lao của Lê Lợi và nghĩa quân đối với dân tộc. 2. Long Quân cho đòi lại gươm: a. Hoàn cảnh chung: Đuổi xong giặc, đất nước thanh bình -> Rùa vàng đòi lại gươm. b. Cảnh đòi gươm và trao lại gươm thần: + Ý nghĩa: - Thể hiện tình yêu hoà bình của nhân dân, ánh sáng của gươm thần là ánh sáng của chính nghĩa. - Giải thích tên gọi Hồ Gươm. - GV hướng dẫn HS đọc văn bản. - Tạm chia truyện thành 2 phần: + Từ đầu đất nước. + Còn lại. - Gọi HS đọc và nêu ý chính mỗi đoạn. - GV nhấn mạnh các chú thích (1), (3), (4), (6), (12). - Yêu cầu HS đọc thầm đoạn 1. Hỏi: Vì sao Long Quân cho nghĩa quân mượn gươm? - GV diễn giảng: dường như cuộc khởi nghĩa của nghĩa quân được tổ tiên ủng hộ. Hỏi: Lê Lợi đã nhận được gươm như thế nào? GV gợi ý cho HS đọc và tóm tắt sự việc: Từ hồi ấy quốc. - GV tóm tắt các sự việc “cách cho mượn gươm” bảng phụ: * Lê Thận nhặt lưỡi gươm dưới biển. * Lê Lợi nhặt chuôi gươm trên rừng. * Lưỡi tra vào chuôi vừa như in. * Lê Thận dâng gươm cho Lê lợi. Hỏi: Cách Long Quân cho nghĩa qưan mượn gươm có ý nghĩa gì? Hỏi: Em hiểu thế nào là “Thuận thiên”? (Lồng bài tập 2 vào). - GV nhấn mạnh: Thận thiên là ý trời, ý của nhân dân. Hỏi: Hãy chỉ ra sức mạnh của gươm thần đối với nghĩa quân? - Cho HS đọc thầm đoạn 2. Hỏi: Khi nào Long Quân cho đòi lại gươm thần? - Cho HS xem tranh. Hỏi: Cảnh đòi gươm và trả gươm ntn? - Nhận xét câu trả lời của HS. Hỏi: Việc đòi,ø trả gươm ấy có ý nghĩa gì? - Yêu cầu HS thảo luận. - GV nhận xét (Làm bài tập 1) - Đọc diễn cảm SGK. - Đoạn 1: Long Quân cho mượn gươm đánh giặc. - Đoạn 2: Long Quân đòi gươm khi hết giặc. -Đọc SGK. -Đọc thầm đoạn 1 -> trả lời cá nhân: Thế lực nghĩa quân còn non yếu. - Nghe. - HS trả lời cá nhân. - Nhìn, đọc bảng phụ. -Cho HS thảo luận và trả lời. - Đọc thầm, trả lời theo SGK. - HS trả lời cá nhân. - Đọc thầm – HS trả lời cá nhân: Khi đất nước thanh bình. - Nhìn, quan sát. - Cá nhân tóm tắt lại cảnh đòi và trả gươm. - Thảo luận -> Tìm ý nghĩa chi tiết đòi trả gươm. + Hoạt động 3: Hướng dẫn thực hiện ghi nhớ.. III. Tổng kết. Ghi nhớ SGK trang 43. - GV cho HS thảo luận tìm ý nghĩa truyện. - Yêu cầu HS khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật của truyện. - Cho HS đọc ghi nhớ SGK. - Cho HS xem tranh về Hồ Gươm -> Nêu cảm nghĩ. - Thảo luận tìm ra ý nghĩa truyện. - HS trả lời cá nhân. - Đọc ghi nhớ SGK. - Nhìn – Nêu cảm xúc cá nhân. + Hoạt động 4: Củng cố – dặn dò. - Củng cố: Bài tập 1. SGK. Bài tập 2: Vì như vậy tác phẩm sẽ không thể hiện tinh thần đoàn kết toàn dân trên dưới một lòng. Bài tập 3: - Lam Sơn – Thanh Hoá là nơi khởi binh -> Đông đô Thăng Long là nơi kết thúc khởi nghĩa là trung tâm văn hoá, chính trị cả nước. - Hồ Tả Vọng nằm giữa lòng kinh đô Thăng Long -> Tạo nên một truyền thuyết lịch sử li kì về Hồ Gươm. -> Thể hiện tình yêu hoà bình, tinh thần cảnh giác của ndân. Bài tập 4: - Định nghĩa truyền thuyết SGK. - Các truyền thuyết: SGK. - Dặn dò: - Yêu cầu HS đọc phần đọc thêm về ý nghĩa của chi tiết trao gươm (Có thể lồng vào bài học). - Nêu yêu cầu bài tập 2 -> cho HS thảo luận (Có thể lồng vào bài học). - Nêu yêu cầu bài tập 3. - Cho HS thảo luận -> GV nhận xét, bổ sung. - Yêu cầu HS nhắc lại định nghĩa truyền thuyết và kể tên 1 số truyền thuyết đã học. - GV chốt lại nội dung bài học - Yêu cầu bài tập 4. -Yêu cầu HS: + Thuộc ghi nhớ, kể được truyện. + Bài tập về nhà: 1, 3 SBT/20. + Chuẩn bị: Chủ đề và dàn bài tự sự. + Trả bài: Sự việc và nhân vật trong văn tự sự. - Đọc thầm phần đọc thêm SGK. - Suy nghĩ, lí giải chi tiết nhận gươm. - Xác định yêu cầu bài tập. - Trao đổi, thảo luận -> Trả lời (HS Khá - Giỏi) - Cá nhân nhắc lại kiến thức cũ. - Trả lời khái niệm truyền thuyết. - Thực hiện theo yêu cầu giáo viên.
Tài liệu đính kèm: