Giáo án Toán 5 - Bài: Trừ số đo thời gian

GIÁO ÁN MÔN TOÁN
TRỪ SỐ ĐO THỜI GIAN
Người soạn: Lê Quốc Kịch
Ngày soạn: 25/2/2013
Ngày dạy: 28/2/2013
Lớp : 5/B
A. MUC TIÊU:
 - Giúp HS:
+ Biết thực hiện phép trừ hai số đo thời gian.
+ Vận dụng giải các bài toán đơn giản.
B. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
 1. Đối với giáo viên:
 - SGK, SGV, giáo án.
 - Bảng phụ gi nội dung chính ví dụ 1,2.
 - Bảng phụ ghi sẵn nội dung bài tập 1,2,3.
 2. Đối với học sinh:
 - Sách giáo khoa .
 - Sự chuẩn bị bài trước ở nhà.
C. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC CHỦ YẾU:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
I . Ổn định:
- Mời lớp phó văn thể bắt giọng cho lớp hát vui
II. Dạy - học bài mới:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Tiết toán vừa qua chúng ta học bài gì?
- GV dán phiếu bài tập lên bảng.
Tính: a) 7 năm 9 tháng + 5 năm 6 tháng
 b) 30 ngày 20 giờ + 4 ngày 15 giờ
- Gọi 2 HS lên bảng làm, cả lớp làm vào nháp.
- GV gọi HS nhận xét, GV nhận xét, ghi điểm.
- GV nhận xét chung sự chuẩn bị bài của HS.
2) Dạy bài mới:
2.1) Giới thiệu bài: 
- Ở tiết trước các em đã được học “Cộng số đo thời gian”, hôm nay thầy sẽ giới thiệu cho các em bài học mới. Đó là bài “Trừ số đo thời gian”.
- GV ghi tựa bài, HS nối tiếp nhắc lại tựa bài.
2.2) Thực hiện phép trừ số đo thời gian:
* Ví dụ 1:
- GV treo bảng phụ ghi ví dụ 1. Gọi 1 HS đọc yêu cầu ví dụ 1.
- GV hỏi: Ô tô đi từ Huế khi nào?
- Ô tô đến Đà Nẵng khi nào?
- Đề bài yêu cầu ta tính gì?
- Để tính được thời gian ô tô đi từ Huế đến Đà Nẵng ta thực hiện phép tính gì?
- Lấy thời gian nào trừ thời gian nào?
- GV ghi bảng: 15giờ 55phút – 13giờ 10phút = ?
- Khi trừ các số đo thời gian ta phải làm gì ?
- Chúng ta đặt tính như thế nào?
- Gọi HS đọc cách đặt tính, GV ghi bảng.
- GV gọi HS nhận xét, GV nhận xét, chốt ý.
- Gọi HS tính.
- GV gọi HS nhận xét, GV nhận xét, chốt ý.
- Thông qua ví dụ 1, em nào nêu được cách thực hiện phép trừ các số đo thời gian?.
- Goi HS nhận xét, GV nhận xét, rút ra kết luận.
* Ví dụ 2:
- GV treo bảng phụ ghi vídụ 2. Gọi 1 HS đọc yêu cầu.
- Trên cùng 1 đoạn đường Hòa chạy mất bao nhiêu thời gian?
- Bình chạy mất bao nhiêu thời gian?
- Đề bài hỏi chúng ta điều gì?
- Để biết Bình chạy ít hơn Hòa bao nhiêu giây ta làm tính gì?
- Em hãy nêu phép tính tương ứng. HS đọc, GV ghi bảng.
- Khi trừ các số đo thời gian ta phải làm gì?
- Chúng ta đặt tính như thế nào?
- Gọi HS đọc cách đặt tính, GV ghi bảng.
- Gọi HS nhận xét, GV nhận xét, chốt ý.
- Các em hãy quan sát xem số chỉ giây của số trừ và số chỉ giây của số bị trừ như thế nào?
- Vậy ta phải làm sao?
- GV nhận xét, chốt ý:
 3giờ 20phút đổi 2phút 80giây 
 2giờ 45phút thành 2phút 45giây
 0phút 35giây
- Gọi HS tính.
- GV gọi HS nhận xét, GV nhận xét, chốt ý.
- Thông qua ví dụ 2, em nào nêu được cách thực hiện phép trừ các số đo thời gian?
- GV gọi HS nhận xét, GV nhận xét, chốt ý.
- GV treo bảng phụ ghi ví dụ 2, yêu cầu cả lớp đọc
2.3) Hướng dẫn làm bài tập:
 * Bài tập 1:
- Yêu cầu HS đọc đề.
- GV dán 3 phiếu bài tập lên bảng. Gọi 3 HS lên làm theo thứ tự mỗi em 1 câu. Cả lớp làm vào tập.
- GV cho HS nhận xét, GV nhận xét, sửa chữa (nếu có), ghi điểm.
 * Bài tập 2:
- Yêu cầu HS đọc đề.
- GV dán 3 phiếu bài tập lên bảng. Gọi 3 HS lên làm theo thứ tự mỗi em 1 câu. Cả lớp làm vào tập.
- GV cho HS nhận xét, GV nhận xét, sửa chữa (nếu có), ghi điểm.
* Bài tập 3: (bỏ)
- Yêu cầu HS đọc đề
- GV củng cố kĩ năng giải toán cho HS. GV cùng HS tóm tắt bài toán.
- GV hướng dẫn HS cách giải.
- Gọi 1 HS lên bảng làm, cả lớp làm vào tập
- Gọi HS nhận xét bài giải của bạn, GV nhận xét, sữa chữa và ghi điểm.
3) Củng cố:
- Hôm nay chúng ta học bài gì?
- Gọi HS nêu lại cách trừ các số đo thời gian và phần chú ý.
4) Dặn dò:
- GV nhận xét tiết học. 
- Dặn HS về học bài, làm bài tập và xem bài tiếp theo (Luyện tập - trang 134)
- Lớp hát vui
- ”Cộng số đo thời gian”.
- 2 HS lên bảng làm, cả lớp làm vào nháp.
- HS nhận xét.
- HS lắng nghe.
- HS lắng nghe.
- HS nối tiếp nhắc lại tựa bài.
- HS đọc
- Lúc 13giờ 10phút.
- Lúc 15giờ 55phút
- Tính thời gian ô tô đi từ Huế đến Đà Nẵng.
- Phép tính trừ
- Lấy 15giờ 55phút trừ 13giờ 10phút.
- Phải đặt tính 
- Đặt tính sau cho các đơn vị cùng thời gian thẳng hàng với nhau. 
- HS đọc: Viết 15giờ 55phút rồi viết 13giờ 10phút, viết dấu trừ ở giữa rồi kẻ dấu vạch ngang.
 15giơ 55phút
 13giờ 10phút
 2giờ 45phút
- HS nhận xét.
- Lấy 55 trừ 10 bằng 45, viết 45 rồi hạ đơn vị thời gian phút xuống. Lấy 15 trừ 13 bằng 2, viết 2 rồi hạ đơn vị giờ xuống. 
Vậy: 15giờ 55phút – 13giờ 10phút = 2giờ 45phút
- HS nhận xét.
- Nêu: Khi trừ các số đo thời gian, ta cần trừ các số đo theo từng loại đơn vị.
- HS nhận xét.
- 1 HS đọc to yêu cầu.
- Mất 3phút 20giây.
- Mất 2phút 45giây.
- Hỏi Bình chạy ít hơn Hòa bao nhiêu giây?
- Tính trừ.
- 3phút 20giây – 2phút 45giây.
- Ta phải đặt tính.
- Đặt tính sau cho các đơn vị cùng thời gian thẳng hàng với nhau. 
- HS đọc: Viết 15giờ 55phút rồi viết 13giờ 10phút, viết dấu từ ở giữa rồi kẻ dấu vạch ngang.
 3giờ 20phút
 2giờ 45phút
- HS nhận xét
- (20giây < 45giây nên 20 không trừ được cho 45)
- Lấy 1 phút trong 3phút của số trừ đổi ra giây ta được: 2phút 80giây.
- Lấy 80 trừ 45 bằng 35, viết 35 rồi hạ đơn vị thời gian giây xuống. Lấy 2 trừ 2 bằng 0, viết 0 rồi hạ đơn vị phút xuống. 
- HS nhận xét.
- Nêu: Khi trừ các số đo thời gian, ta cần trừ các số đo theo từng loại đơn vị. Trường hợp số đo đơn vị nào đó ở số bị trừ bé hơn số đo tương ứng ở số trừ thì ta cần chuyển đổi 1 đơn vị hàng lớn hơn liền kề sang đơn vị nhr hơn.
- HS nhận xét.
- Cả lớp đọc to.
- 1 HS đọc to
- 3 HS lên làm. Cả lớp làm vào tập
- HS nhận xét.
- 1 HS đọc to
- 3 HS lên làm. Cả lớp làm vào tập
- HS nhận xét.
- 1 HS đọc to. 
- HS chú ý
- 1 HS lên bảng làm, cả lớp làm vào tập
 Bài giải:
+ Thời gian người đó đi hết quãng đường AB kể cả thời gian nghỉ là:
 8giờ 30phut - 6giờ 45phút =1giờ 45phút.
+ Thời gian người đó đi hết quãng đường AB kể cả thời gian nghỉ là:
1giờ 45phút - 15 phút = 1giờ 30phút
 Đáp số: 1giờ 30phút
- HS nhận xét.
- Trừ số đo thời gian
- 1 HS nêu
- Cả lớp lắng nghe.