Giáo án Toán 5 - Tiết học 16: Ôn tập và bổ sung về giải toán

 To¸n - Tieát 16 
 OÂN TAÄP VAØ BOÅ SUNG VEÀ GIAÛI TOAÙN
I. MỤC TIÊU:
Giúp HS:
- Làm quen với bài toán quan hệ tỉ lệ.
- Biết cách giải bài toán có liên quan đến quan hệ tỉ lệ.
II. ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC:
Bảng số trong ví dụ 1 viết sẵn vào bảng phụ hoặc giấy khổ to.
II. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC CHỦ YẾU:
TG
Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân
Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh
4'
1'
12'
1. Kiểm tra bài cũ:
+Hỏi để KT về tìm 2 số khi biết tổng (hiệu) của 2 số đó.
- Vài HS nêu cách giải dạng 2 toán . 
+ GV nhận xét và cho điểm HS.
2. Dạy bài mới:
a/ Giới thiệu bài:
- HS nghe 
b/Tìm hiểu ví dụ về quan hệ tỉ lệ 
*Ví dụ:
+GV treo bảng phụ có viết sẵn nội dung của ví dụ và yêu cầu HS đọc.
- 1 HS đọc thành tiếng trước lớp, HS cả lớp đọc thầm.
- 1 giờ người đó đi được bao nhiêu ki-lô-mét?
- 1 giờ người đó đi được 4km.
- 2 giờ người đó đi được bao nhiêu ki-lô-mét?
- 2 giờ người đó đi được 8km.
- 2 giờ gấp mấy lần 1 giờ?
- 2 giờ gấp 1 giờ 2 lần.
- 8km gấp mấy lần 4 km?
8km gấp 4km 2 lần.
- Như vậy khi thời gian đi gấp lên 2 lần thì quãng đường đi được gấp lên mấy lần?
- Khi thời gian đi gấp 2 lần thì quãng đường đi được gấp lên 2 lần.
+GV nhận xét ý kiến của HS, sau đó nêu kết luận: Khi thời gian gấp lên bao nhiêu lần thì quãng đường đi được cũng gấp lên bấy nhiêu lần.
- HS nghe và nêu lại kết luận.
+GV nêu: Chúng ta sẽ dựa vào mối quan hệ tỉ lệ này để giải bài toán.
*Bài toán:
+GV yêu cầu HS đọc đề bài toán.
- 1 HS đọc đề bài toán trước lớp, các HS khác đọc thầm trong SGK.
+GV yêu cầu HS Tóm tắt bài toán.
- HS Tóm tắt bài toán, 1 HS Tóm tắt trên bảng.
+GV yêu cầu HS suy nghĩ và tìm cách giải bài toán.
- HS trao đổi để tìm cách giải bài toán.
+ Giải bằng cách “Rút về đơn vị” SGK/19.
- HS trao đổi và nêu: Lấy 90km chia cho 2.
Một giờ ô tô đi được 90 : 2 = 45 (km)
- Dựa vào mối quan hệ nào chúng ta có thể làm như thế?
- Vì biết khi thời gian gấp lên bao nhiêu lần thì quãng đường đi được gấp lên bấy nhiêu lần nên chúng ta làm được như vậy.
- GV nêu: Bước tìm số ki-lô-mét đi trong 1 giờ ở bài toán trên gọi là bước rút về đơn vị.
- HS trình bày lời giải bài toán như SGK vào vở.
+ Giải bằng cách “Tìm tỉ số”. SGK/19
- So với 2 giờ thì 4 giờ gấp mấy lần?
- Số lần 4 giờ gấp 2 giờ là
4 : 2 = 2 (lần)
- Như vậy chúng ta đã làm như thế nào để tìm được quãng đường ô tô đi trong 4 giờ?
- Chúng ta đã:
+ Tìm xem 4 giờ gấp 2 giờ mấy lần.
+ Lấy 90 nhân với số lần vừa tìm được.
- GV nêu: Bước tìm xem 4 giờ gấp 2 giờ mấy lần được gọi là bước “Tìm tỉ số”.
- HS trình bày Bài giải như SGK vào vở.
c/Luyện tập – Thực hành
Bài 1 
+GV gọi HS đọc đề bài toán.
- 1 HS đọc đề bài toán trước lớp.
- Bài toán cho em biết gì?
- Bài toán cho biết mua 5m vải thì hết 80000 đồng.
- Bài toán hỏi gì?
- Bài toán hỏi mua 7m vải đó thì hết bao nhiêu tiền.
- Theo em, nếu giá vải không đổi, số tiền mua vải gấp lên thì số vải mua được sẽ như thế nào (tăng lên hay giảm đi)?
- Số tiền mua vải gấp lên thì số vải mua được cũng tăng lên
- Số tiền mua vải giảm thì số vải mua được sẽ như thế nào?
- Số tiền mua vải giảm đi thì số vải mua được sẽ giảm đi.
- Em hãy nêu mối quan hệ giữa số tiền và số vải mua được.
-Khi số tiền gấp lên bao nhiêu lần thì số vải mua được sẽ gấp lên bấy nhiêu lần.
+GV yêu cầu dựa vào bài toán ví dụ và làm bài.
- HS làm bài theo cách “Rút về đơn vị”. 1 HS làm bài trên bảng lớp, cả làm vë
Tóm tắt
Bài giải
5m : 80000 đồng
Mua 1m vải hết số tiền là:
7m : ... đồng ?
80000 : 5 = 16000 (đồng)
Mua 7m vải đó hết số tiền là:
16000 x 7 = 112000 (đồng)
	Đáp số: 112000 đồng
+GV gọi HS nhận xét bài làm của bạn trên bảng, sau đó nhận xét và cho điểm HS.
- Theo dõi bài chữa của bạn, sau đó tự kiểm tra bài của mình.
Bài 2
+GV cho HS đọc đề.
+GV cho HS tự làm vào vở.
1HS lên bảng làm, cả lớp làm vở,
Tóm tắt
3 ngày : 1200 cây
12 ngày: ... cây ?
Bài giải
Cách 1
Trong 1 ngày trồng được số cây là:
1200 : 3 = 400 (cây)
Trong 12 ngày trồng được số cây là:
400 x 12 = 4800 (cây)
	Đáp số: 4800 cây
+Nhận xét, ghi điểm.
Cách 2
Số lần 12 ngày gấp 3 ngày là:
12 : 3 = 4 (lần)
Trong 12 ngày trồng được số cây là:
1200 x 4 = 4800 (cây)
	Đáp số: 4800 cây
-HS đổi chéo vở để KT bài cho nhau.
Bài 3
+GV gọi HS đọc đề bài toán.
+GV cho HS tự làm vào vở.
- 1 HS đọc đề bài toán trước lớp, HS cả lớp đọc thầm đề bài trong SGK. 
2 HS lên bảng làm, cả lớp làm vở.
+Chấm vở vài HS
a) Tóm tắt
	1000 người : 21 người
	4000 người : ... người ?
Bài giải
Số lần 4000 người gấp 1000 người là:
4000 : 1000 = 4 (lần)
Một năm sau dân số của xã tăng thêm:
21 x 4 = 88 (người)
	Đáp số: 88 người
b) Tóm tắt
	1000 người : 15 người
	4000 người : ... người ?
Bài giải
Một năm sau dân số của xã tăng thêm:
15 x 4 = 60 (người)
	Đáp số: 60 người
2'
3.Củng cố, dặn dò:
- GV tổng kết tiết học,dặn dò HS chuẩn bị bài sau: Luyện tập.