Giáo án Toán học 5 - Hình thang

Toán ( Tiết 90 ):
Hình thang
I. Mục tiêu
Giúp HS :
- Hình thành được biểu tượng về hình thang.
- Nhận biết được một số đặc điểm của hình thang : Phân biệt được hình thang với một số hình đã học.
- Biết vẽ hình để rèn kĩ năng nhận dạng được hình thang và một số đặc điểm của hình thang.
II. Đồ dùng dạy học
- Sử dụng đồ dùng dạy học toán lớp 5.
III. Các hoạt động dạy học chủ yếu.
Hoạt động dạy
Hoạt động học
1. Giới thiệu bài
- GV hỏi : Các em đã được học những hình nào ?
- GV giới thiệu : Tiết học hôm nay sẽ giới thiệu với các em một hình học mới, đó là hình thang.
2. Dạy học bài mới(15’)
2.1 Hình thành biểu tượng về hình thang
- GV vẽ lên bảng hình vẽ "cái thang", hình thang ABCD như SGK. (hoặc cho HS quan sát hình trong SGK)
- GV hỏi : Em hãy tìm điểm giống nhau giữa hình cái thang và hình ABCD.
- GV nhận xét các ý kiến của HS. Sau đó nêu : hình ABCD mà các em vừa quan sát và thấy giống cái "thang" được gọi là hình thang.
- GV yêu cầu HS sử dụng bộ lắp ghép để lắp hình thang.
- GV đi kiểm tra các hình lắp ghép của HS, sau đó nêu : Để biết các hình các em lắp được có đúng là hình thang hay không, chúng ta phải kiểm tra. Muốn vậy, chúng ta cùng tìm hiểu về các đặc điểm của hình thang.
2.2 Nhận biết một số đặc điểm của hình thang
- GV yêu cầu HS làm việc theo cặp cùng quan sát hình thang ABCD, tìm câu trả lời cho các câu hỏi sau :
+ Hình thang ABCD có mấy cạnh ?
+ Các cạnh cuả hình thang có gì đặ biệt ?
+ Vậy hình thang là hình như thế nào ?
- GV gọi HS nêu ý kiến.
- GV nhận xét các câu trả lời của HS, sau đó kết luận : Hình thang có một cặp cạnh đối diện song song. Hai cạnh song song gọi là hai cạnh đáy. Hai cạnh kia gọi là hai cạnh bên.
- GV yêu cầu : Hãy chỉ rõ các cạnh đáy, các cạnh bên của hình thang ABCD ?
- GV nêu : cạnh đáy AB gọi là đáy bé, cạnh CD gọi là đáy lớn.
- GV kẻ đường cao AH của hình thang ABCD sau đó giới thiệu tiếp : AH được gọi là đường cao của hình thang ABCD. Độ dài của AH gọi là chiều cao của hình thang ABCD.
- GV yêu cầu HS quan sát hình và hỏi : Đường cao AH như thế nào với hai đáy của hình thang ABCD ?
- GV yêu cầu HS nhắc lại đặc điểm của hình thang ABCD và đường cap AH.
- GV yêu cầu HS làm việc theo cặp : Dựa vào các đặc điểm vừa học của hình thang, em hãy kiểm tra lại mô hình lắp ghép của mình xem đã là hình thang hay chưa ?
- GV yêu cầu các HS có mô hình đúng giơ tay.
- Nhận xét kết quả làm lắp ghép của HS. Nhắc các em ghép chưa đúng ghép lại cho đúng hình thang.
2.3 Luyện tập thực hành(17’)
Bài 1
- GV yêu cầu HS đọc đề bài và tự làm bài.
- GV gọi HS lên nêu kết quả kiểm tra các hình.
- GV hỏi : Vì sao hình 3 không phải là hình thang ?
Bài 2
- GV yêu cầu HS đọc đề bài và tự làm bài.
- GV lần lượt nêu từng câu hỏi và yêu cầu HS trả lời.
+ Trong ba hình, hình nào có bốn cạnh và bốn góc ?
+ Trong ba hình dưới đây hình nào có hai cặp cạnh đối diện song song ?
+ Trong ba hình, hình nào chỉ có một cặp cạnh đối diện song song ?
+ Hình nào có bốn góc vuông ?
+ Trong ba hình, hình nào là hình thang ?
+ Có bạn nói hình 1 và hình 2 cũng là hình thang. Theo em, bạn đó nói đúng hay nói sai ? Giải thích ?
- GV kết luận : Hình thang có một cặp cạnh đối diện song song.
Bài 4
- GV vẽ hình thang vuông ABCD như SGK lên bảng, sau đó lần lượt yêu cầu HS trả lời các câu hỏi sau :
+ Đọc tên hình trên bảng ?
+ Hình thang ABCD có những góc nào là góc vuông ?
+ Cạnh bên nào vuông góc với hai đáy ?
- GV giới thiệu : Hình thang có cạnh bên vuông góc với hai đáy gọi là hình thang vuông.
- GV yêu cầu HS nhắc lại : Hình thang như thế nào gọi là hình thang vuông ?
3. Củng cố - dặn dò(3’)
- Điểm quan trọng nhất để vẽ hình thang là gì ?
Hình thang là hình có hai cặp cạnh đối diện song song.
- GV nhận xét giờ học
- Hướng dẫn HS về nhà và chuẩn bị bài sau
- HS kể tên các hình đã học (hình tam giác, hình tứ giác, hình vuông, hình chữ nhật, hình bình hành).
- HS lắng nghe GV giới thiệu bài để xác định nhiệm vụ của tiết học.
- HS quan sát.
- 1 HS nêu ý kiến của mình
+ Hình thang ABCD giống như cái thang có hai bậc.
- HS thực hành lắp hình thang.
- 2 HS ngồi cạnh nhau cùng quan sát hình, trao đổi và trả lời câu hỏi cho nhau nghe.
+ Hình thang ABCD có 4 cạnh là AB, BC, CD, DA.
+ Hình thang ABCD có hai cạnh AB và DC song song với nhau.
+ Hình thang là hình có 4 cạnh trong đó có hai cạnh song song với nhau.
- Mỗi HS nêu một ý kiến.
- HS nghe và ghi nhớ kết luận.
- HS nêu : Hình thang ABCD có :
+ Hai cạnh đáy AB và DC song song với nhau.
+ Hai cạnh bên là AD và BC.
- HS quan sát hình và nghe giảng.
- HS : Đường cao AH vuông góc với hai đáy AB và CD của hình thang ABCD.
- Một vài HS nêu lại trước lớp để cả lớp cùng ghi nhớ :
Hình thang ABCD có :
+ Hai cạnh đáy AB và DC song song với nhau.
+ Hai cạnh AD và BC gọi là hai cạnh bên.
+ Đường cao AH vuông góc với hai đáy AB và CD của hình thang ABCD ; Độ dài AH là chiều cao của hình thang.
- 2 HS ngồi cạnh nhau đổi chéo mô hình cho nhau và cùng kiểm tra. (Mô hình xếp có hai cạnh đối diện song song là đúng)
- HS làm bài vào vở bài tập.
- 1 HS nêu, các HS khác nghe để nhận xét và bổ sung ý kiến. Cả lớp thống nhất bài giải đúng :
Các hình thang là : Hình 1, hình 2, hình 4, hình 5, hình 6.
- Vì hình 3 không có cặp cạnh đối diện song song với nhau.
- HS làm bài vào vở bài tập.
- Mỗi câu hỏi 1 HS nêu ý kiến, sau đó các bạn khác theo dõi nhận xét :
+ Cả 3 hình đều có bốn cạnh và bốn góc.
+ Hình 1 và hình 2.
+ Hình 3 chỉ có một cặp cạnh đối diện song song.
+ Hình 1 có 4 góc vuông.
+ Hình 3 là hình thang.
+ Hình 1 và hình 2 cũng là hình thang vì có cặp cạnh đối diện song song với nhau.
- 
- HS quan sát hình và trả lời câu hỏi :
+ Hình thang ABCD.
+ Hình thang ABCD có góc A và góc D là hai vuông góc.
+ Cạnh bên AD vuông góc với hai đáy AB và DC.
- Một số HS nêu lại kết luận về hình thang vuông trước lớp. Cả lớp nghe, ghi nhớ thuộc ngay tại lớp.
 - Để vẽ được hình thang chúng ta phải vẽ được hai đáy song song.
- HS lắng nghe.
- HS chuẩn bị bài sau.