Giáo án Toán lớp 5 - Bài 116: Luyện tập chung

TOÁN : BÀI 116
LUYỆN TẬP CHUNG
šr›
A . MỤC ĐÍCH YÊU CẦU :
 Giúp học sinh :
Hệ thống hoá , củng cố các kiến thức về diện tích của hình hộp chữ nhật và hình lập phương .
Rèn kĩ năng tính diện tích xung quanh , diện tích toàn phần của hình hộp chữ nhật và hình lập phương . 
B. ĐỒ DÙNG DẠY - HỌC : 
2 bảng phụ có kẻ sẵn bảng để hệ thống kiến thức về công thức tính đất, thể tích của hình hộp chữ nhật và hình lập phương và các đơn vị đo thể tích đã học .
C . HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC 
 I . KIỂM TRA BÀI CŨ : 
Giáo viên mời 2 HS lên bảng làm các bài tập hướng dẫn luyện tập thêm của tiết học trước .
2 HS lên bảng làm bài . HS cả lớp theo dõi để nhận xét .
Giáo viên chữa bài , nhận xét và cho điểm .
 II . Bài mới :
Giáo viên : Trong tiết học toán hôm nay , chúng ta cùng làm các bài toán luyện tập về diện tích và thể tích của hình hộp chữ nhật và hình lập phương .
 1. Hệ thống hoá , củng cố các kiến thức về diện tích của hình hộp chữ nhật và hình lập phương .
Giáo viên vẽ 1 hình hộp chữ nhật và 1 hình lập phương lên bảng .
Giáo viên treo bảng phụ kẻ sẵn như sau :
Hình hộp chữ nhật
Hình lập phương
Diện tích xung quanh 
Diện tích toàn phần 
Thể tích 
2 học sinh lên bảng điền các công thức để hoàn thiện bảng trên . mỗi học sinh viết một cột . Học sinh khác nhận xét . Giáo viên kết luận . Vài học sinh nhắc lại .
Lưu ý với học sinh : Khi tính diện tích , thể tích của hình hộp chữ nhật , hình lập phương , các kích thước phải cùng đơn vị đo .
Làm các bước tương tự như trên để ôn tập , hệ thống hoá về các đơn vị đo thể tích đã học và mối quan hệ giữa chúng .
 2. Rèn kĩ năng tính diện tích xung quanh , diện tích toàn phần của hình hộp chữ nhật và hình lập phương . 
Bài 1 : Rèn kĩ năng tính diện tích toàn phần, thể tích hình lập phương 
Học sinh đọc và tìm hiểu đề bài .
Học sinh thực hiện từng yêu cầu của bài tập vào bảng con . Khi chữa bài giáo viên cho học sinh nêu cách tính .
Bài giải
Diện tích của một mặt hình lập phương đó là :
2,5 x 2,5 = 6,25 ( cm2)
 Diện tích toàn phần của hình lập phương đó là :
6,25 x 6 = 37,5 (cm2)
 Thể tích của hình lập phương đó là :
2,5 x 2,5 x 2,5 = 15,625 (cm3 ) .
Lưu ý với học sinh về đơn vị đo diện tích và đơn vị đo thể tích để tránh nhầm lẫn
Mời 1 học sinh đọc bài trước lớp để chữa bài , yêu cầu 2 học sinh ngồi cạnh nhau đổi vở chéo để kiểm tra bài lẫn nhau .
Giáo viên nhận xét , cho điểm .
Bài 2 : Rèn kĩ năng tính diện tích xung quanh , diện tích toàn phần, thể tích hình hộp chữ nhật .
Giáo viên yêu cầu học sinh đọc đề bài , sau đó hỏi : Bài tập yêu cầu em làm gì ?
1 học sinh nêu : Bài tập cho số đo 3 kích thước của hình hộp chữ nhật , yêu cầu em tính diện tích mặt đáy , diện tích xung quanh và thể tích của hình hộp chữ nhật .
Giáo viên yêu cầu học sinh nêu :
Cách tính diện tích đáy của hình hộp chữ nhật .
Quy tắc tính diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật .
Quy tắc tính thể tích của hình hộp chữ nhật .
Học sinh làm việc vào vở và đổi vở kiểm tra bài của bạn .
Một học sinh làm vào bảng phụ ( có kẻ sẵn như bài 2 – SGK ) để tiện chữa bài .
Giáo viên chữa bài của học sinh trên bảng lớp , sau đó nhận xét và cho điểm học sinh .
Giáo viên hỏi : Hãy tìm điểm khác nhau giữa quy tắc tính diện tích xung quanh và thể tích của hình hộp chữ nhật .
Học sinh nêu : 
Để tính diện tích xung quanh của hình hộp chữ nhật ta lấy chu vi đáy nhân với chiều cao .
 Để tính thể tích của hình hộp chữ nhật ta lấy diện tích đáy nhân với chiều cao .
Bài 3 : Vận dụng công thức tính thể tích của hình hộp chữ nhật và hình lập phương để giải toán .
Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát hình vẽ , đọc kĩ yêu cầu đề toán , thảo luận nhóm đôi để tìm ra hướng giải bài toán .
Giáo viên yêu cầu HS nêu kích thước của khối gỗ và phần được cắt đi .
Học sinh nêu hướng giải bài toán : Thể tích phần gỗ còn lại bằng thể tích khối gỗ ban đầu ( là hình hộp chữ nhật có chiều dài 9cm , chiều rộng 6cm ,chiều cao 5cm ) trừ đi thể tích khối gỗ hình lập phương đã cắt ra .
Học sinh làm bài vào vở , một học sinh làm bài trên bảng lớp để tiện chữa bài .
 Bài giải 
 Thể tích khối gỗ hình hộp chữ nhật là :
 9 6 5 = 270 ( cm3) 
 Thể tích khối gỗ hình lập phương cắt đi là :
 4 4 4 = 64 ( cm3)
 Thể tích phần gỗ còn lại là :
 270 – 64 = 206 ( cm3)
 Đáp số : 206 cm3
Giáo viên gọi học sinh nhận xét bài làm của bạn trên bảng .
1 học sinh nhận xét, nếu bạn sai thì sửa lại cho đúng .
Giáo viên nhận xét và cho điểm .
III . CỦNG CỐ DẶN DÒ :
Giáo viên nhận xét tiết học . Tuyên dương những học sinh tích cực tham gia xây dựng bài, làm bài nhanh, nhắc nhở các em còn chưa cố gắng.
Dặn HS về nhà làm bài tập hướng dẫn luyện tập thêm .
Chuẩn bị bài sau .
IV . BÀI TẬP HƯỚNG DẪN LUYỆN THÊM :
 Một bể hình hộp chữ nhật có chứa 675 l nước . Tính chiều cao của mực nước trong bể biết rằng lòng bể có chiều dài 25dm , chiều rộng 20dm .
Hoạt động dạy
Hoạt động học