Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt bài thể dục phát triển chung

ĐỀ TÀI
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP HỌC SINH LỚP 5 HỌC TỐT
BÀI THỂ DỤC PHÁT TRIỂN CHUNG
I/ Lí do chọn đề tài:
 Giáo dục thể chất là một hình thức giáo dục chuyên biệt cùng với các hoạt động giáo dục khác (đạo đức, thẩm mĩ, ) góp phần giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ, thực hiện mục tiêu đào tạo của nhà trường phổ thông.
 - Mục đích giáo thể chất trong nhà trường tiểu học nhằm góp phần bảo vệ sức khoẻ, cung cấp những kiến thức cơ bản về vệ sinh cơ thể, môi trường, hình thành thói quen tập luyện, biết thực hiện một số động tác cơ bản thể dục thể thao, trò chơi vận động, tạo nên môi trường phát triển tự nhiên của trẻ em, gây được không khí vui tươi, lành mạnh, nhanh nhẹn, mạnh dạn, dũng cảm,
 - Thông qua giảng dạy thể dục bồi dưỡng cho học sinh những tư tưởng, tình cảm tốt đẹp theo “ Năm điều Bác Hồ dạy” như “Yêu Tổ quốc, yêu đồng bào – Đoàn kết tốt kỉ luật tốt – Khiêm tốn thật thà dũng cảm” và làm cho học sinh biết vận dụng những điều đó vào trong học tập, lao động và cuộc sống hàng ngày. 
 - Giáo dục thể chất trong nhà trường phổ thông còn góp phần bồi dưỡng nhân tài thể dục thể thao cho đất nước.
 - Vậy để học sinh yêu thích và học tốt bài thể dục phát triển chung với vai trò là người giáo viên dạy chuyên thể dục tôi luôn băn khoăn, suy nghĩ nhằm tìm ra các biện pháp hợp lý nhất để giảng dạy cho các em đó cũng chính là lí do mà tôi quyết định chọn đề tài này để nghiên cứu.
II. Nhiệm vụ của đề tài:
 Đề tài “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt bài thể dục phát triển chung” được thực hiện nhằm giải quyết một số nhiệm vụ giáo dục cơ bản sau:
- Giúp cho quý thầy, cô đặt biệt là những giáo viên không chuyên có thêm tài liệu để nghiên cứu và giảng dạy cho lớp của mình nếu như không có giáo viên chuyên.
- Thông qua các biện pháp này mà người giáo viên có cách giáo dục rèn luyện, sức khỏe, bản lĩnh cho những chủ nhân tương lai của đất nước còn đang ngồi trên băng ghế nhà trường.
- Giúp cho các em học sinh nhiệt tình tình hơn trong việc luyện tập tập thể dục ở trường cũng như tự rèn luyện ở nhà để tăng cường sức khỏe.
- Thông qua đề tài này còn giúp cho các cấp quản lí có thêm tư liệu để thực hiện công tác chỉ đạo trong lĩnh vực giáo dục thể chất cho học sinh.
III. Phương pháp tiến hành:
Để thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng một số phương pháp nghiên cứu như sau: 
 1. Phương pháp nghiên cứu:
 Phương pháp này yêu cầu người giáo viên cần phải nghiên cứu trước về đối tượng học, cấu trúc động tác, phương pháp giảng dạy.
 2. Phương pháp quan sát:
 Đây là phương pháp thể hiện sự cảm nhận của của người thầy giáo đối với người học để đưa ra những biện pháp phù hợp.
 3. Phương pháp điều tra:
 Thông qua phương pháp này giúp cho người giáo viên biết được khả năng tiếp thu bài của học sinh đến đâu tức là thực hiện được động tác như thế nào.
 4. Phương pháp vấn đáp:
 Bằng phương pháp này người giáo viên biết được sự hứng thú của học sinh khi tập bài thể dục.
IV. Cơ sở và thời gian tiến hành:
 1. Cơ sở:
 Đề tài này được đúc kết từ kinh nghiệm qua nghiên cứu tài liệu và nhiều năm giảng dạy Thể dục và quá trình trao đổi với đồng nghiệp cộng với việc đổi mới phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm. Đề tài này được tiến hành ở khối lớp 5 của trường Tiểu học Mỹ Lộc.
 2. Thời gian tiến hành:
 Đề tài này được bắt đầu thực hiện từ tháng 10 năm 2010 đến tháng 03 năm 2011.
PHẦN II: KẾT QUẢ
I. Tình trạng sự việc hiện tại:
 - Qua thời gian nghiên cứu, tôi đã nhận thấy sự chỉ đạo và việc tổ chức giờ học Thể dục của học sinh trường Tiểu học Mỹ lộc nói chung và học sinh khối lớp 5 nói riêng là có sự quan tâm nên đã phát huy được tính hiệu quả của môn học này.
- Ban Giám Hiệu cũng như tập thể giáo viên của trường đã nhận thấy được vai trò và tầm quan trọng của việc học Thể dục đối với sự phát triển toàn diện của học sinh.
- Sân bãi và mọi điều kiện khác:
 + Sân tập: tuy không rộng lắm nhưng đảm bảo để Giáo viên tổ chức cho học sinh học thể dục an toàn và đạt hiệu quả.
 + Các điều kiện khác: Có sự quan tâm đầu tư về trang thiết bị dụng cụ, tranh, ảnh để phục vụ cho giờ học Thể dục.
 Bên cạnh những mặt tích cực nêu trên vẫn còn một số mặt hạn chế sau:
 1. Sân tập, phương tiện:
 a. Sân tập: Tuy có diện tích rộng nhưng chưa được quy hoạch cụ thể, phù hợp.
 b. Phương tiên: Tuy đã có sự quan tâm và đầu tư nhưng dụng cụ để phục vụ cho giờ học Thể dục còn khá hạn chế đôi lúc chưa đáp ứng được yêu cầu của bài học bên cạnh đó thì còn một số dụng cụ đã bị hư hỏng trong quá trình sử dụng nên không đáp ứng được yêu cầu về độ an toàn cho người học.
 2. Về học sinh: Phần lớn các em rất yêu thích học Thể dục nhưng vì chưa được tổ chức và hướng dẫn luyện tập một cách bài bản nên chưa nhiệt tình trong giờ học Thể dục. Bên cạnh đó vẫn còn một số học sinh xem đây là môn học phụï không có đánh giá cho điểm nên ít quan tâm.
 3. Về giáo viên: Đội ngũ giáo viên của trường chưa nhận thấy được tầm quan trọng của việc học Thể dục nên chưa có sự đầu tư về thời gian. Nếu có thì cũng tổ chức một cách đơn điệu làm cho học sinh cảm thấy nhàm chán, ít hứng thú, bên cạnh đó giáo viên cũng chưa nắm được phương pháp tổ chức một giờ Thể dục sao cho thật hiệu quả dể gây hứng thú và thu hút học sinh tham gia tập luyện.
II. Nguyên nhân:
Thông qua các giờ học Thể dục tôi đã nhận thấy một số nguyên nhân dẫn đến việc tổ chức cho các em luyện tập Thể dục không đạt hiệu quả như sau:
 a. Nguyên nhân khách quan:
 + Về sân tập: Chưa có sự quy hoạch vị trí rõ ràng để học Thể dục, vị trí tập luyện gần với các lớp học nên gây ảnh hưởng cho các lớp học khác. Bên cạnh đó yếu tố thời tiết cũng đóng vai trò quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến việc tập luyện của các em.
 + Về phương tiện: Chưa đảm bảo dụng cụ cho từng bài học cũng như giáo viên không có sự nghiên cứu làm thêm một số dụng cụ khác để phục vụ cho tập luyện.
 b. Nguyên nhân chủ quan:
 + Về học sinh: Đây là lứa tuổi còn rất ngây thơ và hôn nhiên nên chưa nhận thấy được tác dụng của bài tập thể dục phát triển chung nên các em tập luyện một cách tùy ý đôi lúc tập không đúng động tác. Bên cạnh đó một số học sinh xem đây là môn học phụ nên không thích tập luyện chủ yếu tập trung cho các môn học khác như: Toán, Tiếng Việt, Khoa học,
- Không thực hiện đúng phương hướng, biên độ động tác, các động tác giơ cao các em không giơ hết biên độ hoăc giơ tay cúi đầu.
 - Không thực hiện động tác hít vào và thở ra hoặc nhịp hô quá nhanh các em không thực hiện kịp.
 - Không biết chuyển trọng tâm ở động tác toàn thân.
 - Không thẳng chân khi gập bụng hoặc đá chân.
 + Về giáo viên:
- Một số giáo viên chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc luyên tập bài thể dục cho học sinh nên còn nặng về các môn học khác chưa dành đúng thời gian cho tập luyện thể dục
- Một số Giáo viên chưa nắm được phương pháp cũng như hình thức tổ chức cho học sinh luyện tập thể dục nên ngại tổ chức cho học sinh tập.
II. Một số nội dung và giải pháp:
Một trong những yêu cầu đổi mới phương pháp giáo dục ở trường Tiểu học là phải phát huy được tính tích cực của học sinh. Giáo viên phải tổ chức tiết học sao cho sinh động, hấp dẫn, học sinh bị lôi cuốn vào giờ học, phát huy được tính hứng thú, tự giác của học sinh trong tập luyện để nâng cao sức khoẻ, phát triển thể lực, rèn luyện kĩ năng, kĩ thuật. Muốn vậy, người giáo viên cần sử dụng rất nhiều phương pháp Trong những hoàn cảnh cụ thể khác nhau, người giáo viên phải biết lựa chọn những phương pháp cho phù hợp với hoàn cảnh thực tế lúc đó thì mới phát huy được tính tích cực nhiệt tình của học sinh, mới đạt được mục đích giáo dục phát triển thể chất cho học sinh một cách toàn diện. Trong quá trình giảng dạy qua những lần thành công và thất bại tôi đã rút ra kinh nghiệm và đưa ra một số biện pháp sau:
1/ Biện pháp thứ nhất: Giải thích kỹ thuật
- Trong giải thích kỹ thuật TDTT việc vận dụng phương pháp giải thích là giúp học sinh là giúp học sinh có mục đích, hiểu nắm được kỹ thuật từng phần động tác, tạo điều kiện cho HS tiếp nhận bài tập chính xác về mặt kỹ thuật, qua đó nhằm hình thành biểu tượng chung về động tác cho HS. Thường khi mô tả phải diễn ra đồng thời với quá trình làm động tác mẫu.
- Việc giải thích cần được chú ý giúp học sinh nắm vững nét cơ bản kỹ thuật và nhấn mạnh yếu lĩnh của động tác đã học, qua đó nhằm củng cố kỹ năng, kỹ xảo vận động, tránh được những sai sót mắc phải trong luyện tập, đánh giá được ý thức thực hiện bài tập của học sinh. Vì vậy lời giải thích của giáo viên có ý nghĩa đáng kể trong quá trình tập luyện, học tập.
* Những yêu cầu đối với phương pháp này:
 + Giảng giải những điều quan trọng nhất, mấu chốt cơ bản nhất của động tác để giúp cho học sinh có cảm nhận đúng, hiểu và thấy được cấu trúc chuyển động, yêu cầu kỷ thuật của động tác từ đó tạo điều kiện cho học sinh có khả năng phân tích kỷ thuật, có các biểu tượng đúng để làm cơ sở cho việc thực hiện đúng chính xác kỷ thuật động tác.
 + Lời giảng cần có sự ...  của mình và của bạn.
Ví dụ: Khi dạy cho học sinh luyện tập động tác “chân” của bài thể dục phát triển chung (TD PTC)
 Cho học sinh quan sát tranh và giảng giải như sau:
+ Nhịp 1:Nâng đùi trái lên cao(vuông góc với thân người) đồng thời 2 tay đưa dang ngang rồi gập khuỷu tay các ngón tay đặt lên mỏm vai.
+ Nhịp 2:Đưa chân trái ra sau, kiễng gót chân, 2tay dang ngang, bàn tay ngửa, căng ngực
+ Nhịp 3:Đá chân trái ra trước đồng thời 2 tay đua ra trước,bàn tay sấp mắt nhìn thẳng
+ Nhịp 4: Về TTCB
+ Nhịp 5, 6, 7, 8: Như nhịp 1, 2, 3, 4 nhưng đổi chân
Ví dụ: Khi dạy cho học sinh luyện tập động tác “toàn thân” của bài TD PTC.
Cũng thực hiện giống nhu động tác trên.
* Nhịp1: Bước chân traí sang ngang 1 bước rộng hơn vai, đồng thời gập thân sâu, bàn tay phải chạm mũi chân trái, chân thẳng, tay trái giơ lên cao, mặt hướng sang trái.
* Nhịp 2: Nâng thân thành đứng thẳng, 2 tay chống hông, căng ngực mắt nhìn về phía trước
* Nhịp 3: Gập thân, căng ngực, Ngẩng đầu
* Nhịp 4: Về TTCB
* Nhịp 5, 6, 7, 8: giống như nhịp 1, 2, 3 , 4 nhưng đổi bên
Và tất cả các động tác khác cũng thế.
2. Biện pháp thứ hai: Làm mẫu
 - Khi làm mẫu, GV phải thể hiện đúng giúp HS nắm được yếu lĩnh cơ bản của động tác, học sinh có thể tập làm theo. Khi giảng dạy những động tác mới, phức tạp giáo viên phải làm mẫu 2-3 lần. Làm mẫu lần thứ nhất cả động tác hoàn chỉnh với tốc độ bình thường đúng nhịp động tác, giúp HS có khái niệm sơ bộ với toàn bộ động tác và gây hứng thú học tập cho HS. Khi làm mẫu lần 2 cố gắng thực hiện chậm, đối với những chỗ quan trọng, GV có thể vừa làm động tác vừa nói để nhắc nhở sự chú ý của SH. Làm mẫu lần ba như lần thứ nhất, làm mẫu với tốc độ bình thường phải hoàn chỉnh, chính xác.
- Làm mẫu phải kết hợp giải thích, nhắc học sinh quan sát những khâu chủ yếu. Khi giảng dạy phải trình bày một cách rõ ràng, nhấn mạnh điểm chủ yếu, then chốt của động tác và có tác dụng kích thích sự hứng thú của học sinh thực hiện bài tập. Khi hướng dẫn HS bài thể dục phát triển chung, nên sử dụng hình thức làm mẫu “soi gương” nghĩa là đứng đối diện với HS, mặt và hướng động tác của GV là mặt và hướng động tác của học sinh.
 Ví dụ: Muốn hướng dẫn HS tập động tác “Tay phải dang ngang, chân phải kiễng trên mũi bàn chân” thì GV làm động tác ngược lại như: “Tay trái dang ngang, chân trái kiễng trên mũi bàn chân”. Cần chú ý tính tự nhiên của động tác và sự phối hợp nhịp nhàng của động tác. 
3. Biện pháp thứ ba: Cách hô nhịp cho động tác
Mỗi động tác có cách hô nhịp nhanh chậm khác nhau nên người giáo viên cần phải chú ý đêùn vấn đề này và hướng dẫn cho học thực hiện đúng cho từng động tác.
Cụ thể như sau:
Động tác: Vươn thở: Hô chậm kéo dài ở từng nhịp của động tác 
Động tác: Tay: Hô dõng dạc nhanh vừa phải cho từng nhịp
Động tác: Chân: Ở nhịp 1, 2 và 5, 6 hô vừa phải nhịp 3, 4 và 7, 8 hô nhanh
Động tác 4, 5: Hô bình thường
Động tác 6: Thăng bằng: Hô kéo dài ở nhịp 2 và 6 các nhịp khác bình thường.
Động tác 7: Nhảy: Hô nhanh cho tát cả các nhịp
Động tác 8: Hô giống như động tác vươn thở.
4. Biện pháp thứ tư: sử dụng khẩu lệnh
- Khẩu lệnh của GV phát ra xác định nội dung chính xác, bắt buộc học sinh hành động theo .
- Ví dụ: Khi hô động tác “Vươn thở” GV dùng khẩu lệnh điều hành : “Động tác vươn thởchuẩn bị” sau đó hô nhịp cho HS tập.
- Khẩu lệnh đưa ra phải đúng lúc, lời phát ra cần có sức truyền cảm, rõ, nhanh, chính xác. Lệnh phát ra kéo dài hợp lý, đủ để cho học sinh chuẩn bị thực hiện khi lệnh phát ra. Trong giảng dạy Thể dục, khẩu lệnh áp dụng rộng rãi, song đối với HS tiểu học không nên sử dụng quá nhiều, gây căng thẳng trong tiết học.
IV. kết quả đạt được
- Sau khi thực hiện các biện pháp trên tôi nhận thấy bản thân tự tin và chủ động hơn khi dạy bài thể dục phát triển chung, tiết dạy trở nên sôi nổi, học sinh tích cực học tập và tham nhiệt tình vào các hoạt động tập luyện.
- Đối với học sinh khá giỏi các em học nhiệt tình, chuẩn xác hơn.Với học sinh yếu tham gia học nhiệt tình hơn, tiến bộ rõ rệt và đồng với các bạn trong lớp.
- HS khối 5 hầu hết tham gia nhiệt tình, phụ huynh học sinh rất vui, qua đó phụ huynh đã quan tâm nhiều hơn tới môn học này và quan tâm đến con em mình nhiều hơn trong việc tập thể dục rèn luyện sức khỏe.
- Mặt khác đề tài này là tài liệu giúp cho nhiều giáo viên chuyên và không chuyên áp dụng vào giảng dạy bài TD PTC đạt hiệu quả cao.
- Với kết quả đạt được như trên thì tôi có thể khẳng định được tính hiệu quả của đề tài này.
PHẦN III: KẾT LUẬN
1. Kết luận chung:
 Đề tài này đã giúp cho bản thân tôi nói riêng và tất cả các giáo viên nói chung có thêm tư liệu tham khảo góp phần củng cố phương pháp giảng dạy môn Thể dục nói chung và bài TD PTC nói riêng. Để cung cấp cho xã hội những con người trẻ có sức khỏe hoạt bát trong cuộc sống. Vì vậy người giáo viên thể dục luôn luôn học hỏi, cập nhập, cải tiến phương pháp giảng dạy để đạt được hiệu quả cao trong công tác giảng dạy. Tóm lại để tổ chức cho học sinh luyện tập bài TD PTC có tác dụng và đạt được mục đích giáo dục đề ra thì phải thực hiện tốt các biện pháp cơ bản sau:
- Biện pháp thứ nhất: Giải thích kỹ thuật
- Biện pháp thứ hai: Làm mẫu
- Biện pháp thứ ba: Cách hô nhịp cho động tác
- Biện pháp thứ tư: sử dụng khẩu lệnh
 Qua nghiên cứu tài liệu tham khảo ý kiến của đồng nghiệp và lắng nghe nguyện vọng của học sinh, tôi nhận thấy việc nghiên cứu vận dụng đề tài này là hoàn toàn cần thiết được nhiều lực lượng trong và ngoài nhà trường đồng tình ủng hộ. Tuy nhiên là một Giáo viên mới ra trường với khoảng thời gian công tác chưa nhiều nên bề dày kinh nghiệm còn hạn chế. Nhưng tôi vẫn cố gắng hoàn thành đề tài này và rất mong sự đóng góp của quý thầy, cô và bạn đồng nghiệp để đề tài này có tính khả thi và mang lại hiệu quả thiết thực hơn.
2. Lợi ích và khả năng vận dụng:
 Sau khi đã hoàn thành đề tài sáng kiến này tôi nhận thấy có một số lợi ích và khả năng vận dụng như sau:
 a. Lợi ích:
- Có thêm tài liệu để nghiên cứu và vận dụng vào việc giảng dạy môn thể dục ở trường học.
 Học sinh tham gia tập luyện một cách nhiệt tình sức khỏe của học sinh được tăng lên đáng kể mặt khác các em còn mạnh dạn hơn trong các hoạt động khác nên đã thu hút tất cả học sinh trong nhà trường cùng tham gia tập luyện thể dục để rèn luyện sức khỏe.
 b. Khả năng vận dụng:
Đề tài “Một số biện pháp giúp học sinh lớp 5 học tốt bài TD PTC” là đề tài rất dễ vận dụng cho các đối tượng học sinh. Các giáo viên chủ nhiệm cũng như các giáo viên giảng dạy chuyên đều có thể vận dụng một cách dễ dàng. Tuy nhiên để đạt kết quả như mong muốn, giáo viên vận dụng phải biết chắc lọc sao cho phù hợp với đối tượng học sinh của từng lớp, điều kiện cơ sở vật chất của trường.
 Đề tài này được tôi áp dụng rộng rãi cho học sinh khối lớp 5 của trường Tiểu học Mỹ Lộc đạt kết quả rất khả quan. Từ đó tôi thấy đề tài này có khả năng vận dụng rộng rãi cho học sinh lớp 5 trên địa bàn toàn huyện.
3. Đề xuất và kiến nghị
Xuất phát từ tình hình thực thế và nhu cầu của học sinh ở trường Tiểu học nên tôi đã rút ra kinh nghiệm và đưa vào đề tài này. Trong quá trình thực hiện còn gặp phải một số khó khăn vướng mắc nên tôi mạnh dạn đề xuất một số ý kiến như sau:
- Theo nội dung cũng như yêu cầu phương pháp mới hiện nay, tơi thấy điều kiện sân tập, trang thiết bị quá hạn chế, một số trang thiết bị kém chất lượng, khơng phù hợp với khả năng, trình độ tập luyện của học sinh, điều đĩ đã ảnh hưởng rất lớn đến việc giảng dạy cũng như việc học của học sinh.
- Nhà trường cũng như các cấp chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm đúng mức đến cơng tác giáo dục thể chất trong nhà trường.Vậy để thực hiện cĩ hiệu quả giáo dục nĩi chung và mơn Thể Dục nĩi riêng, khâu bố trí và xây dựng khu tập Thể Dục ở trường là hết sức cần thiết, nhà trường cũng như cơ quan cĩ chức năng cần trang bị tốt hơn nữa trang thiết bị dụng cụ để cĩ thể tổ chức một giờ học đáp ứng được yêu cầu và nội dung giáo án đề ra.
- Tất cả giáo viên và lãnh đạo nhà trường cần quan tâm và dành nhiều thời gian hơn nữa cho việc luyện tập thể dục để nâng cao thể chất cho học sinh.
 Đề tài này đã nghiên cứu và vận dụng cho học sinh khối lớp 5 ở trường Tiểu học Mỹ Lộc đạt kết quả cao, thúc đẩy việc đổi mới phương pháp dạy học kích thích tính tự giác tích cực làm cho học sinh năng động, sáng tạo, phát triển trí thông minh, góp phần phát triển toàn diện và nâng cao chất lượng giáo dục
 Tuy nhiên với khoảng thời gian công tác chưa nhiều nên việc thực hiện đề tài này chắc chắn sẽ không tránh khỏi hạn chế, thiếu sót, rất mong được đón nhận những ý kiến đóng góp của quý thầy cô giáo, lãnh đạo trường để đề tài này hoàn chỉnh, có tính khả thi và đem lại hiệu quả cao.
- Tơi xin chân thành cám ơn!
	Mỹ Lộc, ngày 07 tháng 03 năm 2011
	NGƯỜI VIẾT 
	 Lê Thanh Toàn
Đánh giá của Hội đồng Ban giám khảo
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------