Một số biện pháp hướng dẫn học sinh nhận biết thành phần phụ bổ ngữ-Định ngữ trong câu

Một số biện pháp hướng dẫn học sinh nhận biết thành phần phụ bổ ngữ-Định ngữ trong câu

I/ PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ

Như chúng ta đã biết ngữ pháp có vai trò rất quan trọng trong việc giúp Học sinh tạo lập và lĩnh hội kiến thức như cung cấp một số ngôn ngữ để phát triển năng lực, trí tuệ, những phẩm chất tốt đẹp.

Nhưng qua nhiều năm giảng dạy ở khối 4 + 5 tôi nhận thấy: Việc xác định các thành phần phụ Bổ ngữ - Định ngữ của học sinh còn gặp nhiều lúng túng, việc phân tích thành phần Bổ ngữ, Định ngữ trong câu còn gặp nhiều khó khăn dẫn đến việc nhầm lẫn giữa thành phần này với thành phần kia. Qua nhiều năm nghiên cứu thực trạng dạy và học ở trường Tiểu học Tân Phong về thành phần phụ của câu Định ngữ, Bổ ngữ tôi nhận thấy: Quá trình cung cấp kiến thức và kỹ năng phân tích nhận diện thành phần phụ, về phương pháp là chưa phù hợp và cụ thể với trình độ nhận thức của học sinh Tiểu học, dẫn đến chất lượng dạy và học chưa cao.

Vậy làm thế nào để nâng cao chất lượng trong giờ dạy ngữ pháp nói chung và “Giúp Học sinh 4 + 5 nhận biết thành phần phụ Định ngữ, Bổ ngữ trong câu nói riêng”. Đó cũng là vấn đề mà tôi đã băn khoăn, suy nghĩ và nghiên cứu trong những năm giảng dạy khối 4 + 5 nhằm đưa ra một biện pháp nhỏ, hy vọng giúp cho quá trình cung cấp kiến thức và rèn kỹ năng nhận diện các thành phần phụ Định ngữ- Bổ ngữ trong câu cho học sinh đạt kết quả cao hơn.

 

doc 11 trang Người đăng phuonght2k2 Ngày đăng 15/03/2022 Lượt xem 174Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem tài liệu "Một số biện pháp hướng dẫn học sinh nhận biết thành phần phụ bổ ngữ-Định ngữ trong câu", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
mét sè biƯn ph¸p h­íng dÉn häc sinh nhËn biÕt
 thµnh phÇn phơ bỉ ng÷ - ®Þnh ng÷ trong c©u
=============================
I/ phÇn thø nhÊt: ®Ỉt vÊn ®Ị
Nh­ chĩng ta ®· biÕt ng÷ ph¸p cã vai trß rÊt quan träng trong viƯc giĩp Häc sinh t¹o lËp vµ lÜnh héi kiÕn thøc nh­ cung cÊp mét sè ng«n ng÷ ®Ĩ ph¸t triĨn n¨ng lùc, trÝ tuƯ, nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Đp.
Nh­ng qua nhiỊu n¨m gi¶ng d¹y ë khèi 4 + 5 t«i nhËn thÊy: ViƯc x¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn phơ Bỉ ng÷ - §Þnh ng÷ cđa häc sinh cßn gỈp nhiỊu lĩng tĩng, viƯc ph©n tÝch thµnh phÇn Bỉ ng÷, §Þnh ng÷ trong c©u cßn gỈp nhiỊu khã kh¨n dÉn ®Õn viƯc nhÇm lÉn gi÷a thµnh phÇn nµy víi thµnh phÇn kia. Qua nhiỊu n¨m nghiªn cøu thùc tr¹ng d¹y vµ häc ë tr­êng TiĨu häc T©n Phong vỊ thµnh phÇn phơ cđa c©u §Þnh ng÷, Bỉ ng÷ t«i nhËn thÊy: Qu¸ tr×nh cung cÊp kiÕn thøc vµ kü n¨ng ph©n tÝch nhËn diƯn thµnh phÇn phơ, vỊ ph­¬ng ph¸p lµ ch­a phï hỵp vµ cơ thĨ víi tr×nh ®é nhËn thøc cđa häc sinh TiĨu häc, dÉn ®Õn chÊt l­ỵng d¹y vµ häc ch­a cao. 
VËy lµm thÕ nµo ®Ĩ n©ng cao chÊt l­ỵng trong giê d¹y ng÷ ph¸p nãi chung vµ “Giĩp Häc sinh 4 + 5 nhËn biÕt thµnh phÇn phơ §Þnh ng÷, Bỉ ng÷ trong c©u nãi riªng”. §ã cịng lµ vÊn ®Ị mµ t«i ®· b¨n kho¨n, suy nghÜ vµ nghiªn cøu trong nh÷ng n¨m gi¶ng d¹y khèi 4 + 5 nh»m ®­a ra mét biƯn ph¸p nhá, hy väng giĩp cho qu¸ tr×nh cung cÊp kiÕn thøc vµ rÌn kü n¨ng nhËn diƯn c¸c thµnh phÇn phơ §Þnh ng÷- Bỉ ng÷ trong c©u cho häc sinh ®¹t kÕt qu¶ cao h¬n.
II/ PhÇn thø hai: Néi dung
1- C¬ së khoa häc (Lý luËn) ®Ĩ ®Ị xuÊt ra s¸ng kiÕn kinh nghiƯm:
a) C¬ së ng«n ng÷ häc cđa c¸c thµnh phÇn phơ §Þnh ng÷ - Bỉ ng÷.
- §Ỉc ®iĨm ng÷ ph¸p cđa thµnh phÇn phơ. Ph¹m trï ng÷ ph¸p thµnh phÇn phơ trong c©u hƯ thèng ph©n lo¹i lÊy cÊu trĩc Chđ - VÞ lµm c¬ së ph©n biƯt c¸c thµnh phÇn trong c©u. Thµnh phÇn chÝnh vµ thµnh phơ. Thµnh phÇn phơ cđa c©u cã thĨ ®øng trong thµnh phÇn nßng cèt nh­ (Bỉ ng÷ - §Þnh ng÷) hoỈc cã thĨ ®øng ngoµi thµnh phÇn nßng cèt nh­ (Tr¹ng ng÷ - Bỉ ng÷).
- Miªu t¶ cÊu t¹o ng÷ ph¸p cđa c¸c thµnh phÇn.
a.1- §Þnh ng÷: §Þnh ng÷ lµ thµnh phÇn phơ cã t¸c dơng h¹n ®Þnh miªu t¶ vËt nãi ®Õn trong c©u. Trong c©u trĩc cơm tõ Chđ - VÞ, §Þnh ng÷ lµ thµnh phÇn phơ ®øng tr­íc hoỈc ®øng sau danh tõ.
Trong c©u th­êng cã c¸c §Þnh ng÷ sau:
* §Þnh ng÷ chØ l­ỵng:
§Þnh ng÷ chØ l­ỵng do sè tõ, ®¹i tõ chØ ®Þnh phơ tõ t¹o thµnh vµ th­êng ®øng tr­íc danh tõ.
VÝ dơ: 	- (C¶) ®µn bß ¨n cá trªn ®ång.
- (Hai) anh em t«i ®Ịu ®¹t häc sinh giái.
* §Þnh ng÷ chØ lo¹i:
§Þnh ng÷ chØ lo¹i cho danh tõ vËt thĨ t¹o thµnh.
VÝ dơ: - M­êi t¸m c©y (V¹n tuÕ) t­ỵng tr­ng cho hµng (Qu©n) ®øng 
trang nghiªm.
* §Þnh ng÷ miªu t¶:
§Þnh ng÷ miªu t¶ ®øng sau danh tõ träng t©m, chØ c¸c ®Ỉc ®iĨm riªng cđa sù vËt nªu ë cơm danh tõ. §Þnh ng÷ miªu t¶ biĨu thÞ nguån gèc, h×nh thĨ, phÈm chÊt, chÊt liƯu, tÝnh chÊt sù vËt.
* §Þnh ng÷ chØ xuÊt:
§Þnh ng÷ chØ xuÊt ®øng cuèi cơm danh tõ, kÕt thĩc cơm danh tõ th­êng do ®¹i tõ chØ ®Þnh danh tõ riªng t¹o thµnh.
a.2- Bỉ ng÷:
Bỉ ng÷ lµ thµnh phÇn phơ ®øng tr­íc hoỈc ®øng sau ®éng tõ, tÝnh tõ trung t©m, bỉ ng÷ cho ®éng tõ, tÝnh tõ, t¹o nªn cơm tõ lµm thµnh phÇn c©u.
* C¸c d¹ng Bỉ ng÷ th­êng gỈp:
+ Bỉ ng÷ t×nh th¸i: §øng tr­íc ®éng tõ, tÝnh tõ biĨu thÞ c¸c t×nh th¸i kh¼ng ®Þnh thêi gian, tÝnh chÊt  ®­ỵc nªu ë ®éng tõ, tÝnh tõ trung t©m.
VÝ dơ: - H«m nay trêi (l¹i) m­a.
 - LÇn nµy Lan (®·) ®¹t ®iĨm cao.
+ Bỉ ng÷ ®èi t­ỵng: Bỉ ng÷ ®èi t­ỵng biĨu thÞ c¸c vËt cã quan hƯ víi ®éng tõ, tÝnh tõ trung t©m, Bỉ ng÷ diƠn ®¹t “C¸c th«ng b¸o” do ý nghÜa cđa trung t©m ®ßi hái, chi phèi. 
VÝ dơ: - C©u viÕt (bµi chÝnh t¶).
 - T«i lu«n häc tËp (b¹n bÌ).
+ Bỉ ng÷ miªu t¶: Bỉ ng÷ ®øng sau ®éng tõ, tÝnh tõ biĨu thÞ c¸ch thøc n¬i. Mơc ®Ých  Bỉ ng÷ cho ®éng, tÝnh tõ trung t©m.
VÝ dơ: - Hoa ph­ỵng ®á dùc (Nh­ lưa)
 - Nã häc (ThËt lµ giái)
Ngoµi nh÷ng thµnh phÇn nßng cèt cßn cã nh÷ng thµnh phÇn phơ chøa trong hoỈc ngoµi nßng cèt §Þnh ng÷ hoỈc Bỉ ng÷, c¸c thµnh phÇn nµy ®­ỵc më réng tõ thµnh phÇn chÝnh cã ý nghÜa lµm râ cho c¶ nßng cèt hoỈc tõng bé phËn cđa c©u.
2- C¬ së thùc tiƠn cđa viƯc d¹y häc thµnh phÇn phơ.
ViƯc d¹y häc cho Häc sinh TiĨu häc thµnh phÇn phơ Bỉ ng÷ - §Þnh ng÷ nh»m mơc ®Ých cung cÊp kiÕn thøc vỊ phÇn phơ vµ rÌn luyƯn kü n¨ng x¸c ®Þnh chĩng trong c©u. V× vËy bµi häc vỊ thµnh phÇn phơ (S¸ch gi¸o khoa lµ bé phËn phơ) ®¸p øng yªu cÇu. X¸c ®Þnh b¶n chÊt vµ c¸ch nhËn diƯn thµnh phÇn phơ trong c©u. Trong s¸ch gi¸o khoa hiƯn nay x¸c ®Þnh thµnh phÇn phơ th­êng c¨n cø vµo ý nghÜa kh¸i qu¸t cđa chĩng.
- Gi¸o viªn d¹y chđ ®éng theo s¸ch gi¸o khoa ch­a s¸ng t¹o trong 
bµi gi¶ng.
- Häc sinh: C¸c em cßn ham ch¬i, thiÕu kiªn tr×, häc bµi qua loa, ®¹i kh¸i ch­a cã th¸i ®é häc tËp ®ĩng ®¾n. N¨m häc 2005 - 2006 t«i ®­ỵc ph©n c«ng chđ nhiƯm líp 5B t«i ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t chÊt l­ỵng qua bµi kiĨm tra kÕt qu¶ cơ thĨ nh­ sau:
Tỉng sè häc sinh	: 28 em.
Trong ®ã:	- Giái	: 1 em
- Kh¸	: 2 em
- Trung b×nh: 22 em
- Ỹu	: 3 em.
Sau khi kh¶o s¸t chÊt l­ỵng häc sinh ®Çu n¨m t«i ®· t×m ra ®­ỵc nh÷ng ®iĨm yÕu cđa häc sinh vỊ x¸c ®Þnh thµnh phÇn phơ trong c©u t«i ®· suy nghÜ rĩt kinh nghiƯm cđa nh÷ng n¨m häc tr­íc ®Ĩ ®­a ra biƯn ph¸p thiÕt thùc nh»m n©ng cao chÊt l­ỵng trong n¨m häc nµy.
3- BiƯn ph¸p thùc hiƯn: 
3.1- BiƯn ph¸p 1:
Giĩp Häc sinh nhËn diƯn nhanh §Þnh ng÷, Bỉ ng÷ theo vÞ trÝ cđa chĩng trong cơm danh tõ, cơm ®éng tõ, cơm tÝnh tõ.
Theo c¬ së ng«n ng÷ häc, §Þnh ng÷ lµ nh÷ng thµnh tè phơ ®øng tr­íc hoỈc ®øng sau cđa danh tõ trung t©m trong cơm danh tõ (Th­êng lµm chđ ng÷ trong c©u); Cßn Bỉ ng÷ lµ nh÷ng thµnh tè phơ tr­íc hoỈc sau cđa ®éng tõ hay tÝnh tõ trung t©m trong cơm ®éng tõ hoỈc cơm tÝnh tõ (Th­êng lµm vÞ ng÷ 
trong c©u)
V× thÕ, vËn dơng nh÷ng kiÕn thøc nỊn t¶ng cđa ng÷ ph¸p vỊ c¸c mỈt trªn cïng kiÕn thøc c¬ së cđa häc sinh vỊ c¸c cơm tõ (Hai bé phËn chÝnh) häc ë líp 
2 - 3; VỊ tõ lo¹i (danh tõ, ®éng tõ, tÝnh tõ) häc ë líp 3 - 4 gi¸o viªn cã thĨ h­íng dÉn häc sinh t×m nhanh ra §Þnh ng÷, Bỉ ng÷. 
B­íc 1: G¹ch mét g¹ch ®Ĩ ph©n tÝch 2 bé phËn chÝnh cđa c©u ®Ĩ ®­ỵc bé phËn chđ ng÷ (Lµ cơm danh tõ) vµ bé phËn vÞ ng÷ (Lµ cơm ®éng tõ hay tÝnh tõ).
VÝ dơ: - Nh÷ng chïm hoa ph­ỵng trªn ngän / ®á rùc nh­ lưa.
B­íc 2: X¸c ®Þnh c¸c danh tõ chÝnh (danh tõ trung t©m) trong bé phËn chđ ng÷ vµ c¸c ®éng tõ, tÝnh tõ chÝnh (®éng tõ, tÝnh tõ trung t©m) trong bé phËn vÞ ng÷ råi khoanh trßn chĩng l¹i.
®á rùc
Nh÷ng chïm 	 ph­ỵng trªn ngän / 	 nh­ lưa.
hoa
§T 	 TT
B­íc 3: X¸c ®Þnh thµnh phÇn cßn l¹i: N»m tr­íc hoỈc sau danh tõ trong bé phËn chđ ng÷; t­¬ng tù phÇn cßn l¹i n»m tr­íc hoỈc sau ®éng tõ, tÝnh tõ trong bé phËn vÞ ng÷ lµ Bỉ ng÷.
®á rùc
 Nh÷ng chïm 	ph­ỵng trªn ngän / 	 nh­ lưa.
hoa
 §Þnh ng÷ 	 §Þnh ng÷ 	 Bỉ ng÷ 
Sau khi häc sinh ®· nhËn ra §Þnh ng÷, Bỉ ng÷ cđa c©u, gi¸o viªn cÇn h­íng dÉn cho häc sinh hiĨu râ ý nghÜa cđa tõng §Þnh ng÷, Bỉ ng÷ qua c¸c c©u hái gỵi ý:
- “Nh÷ng” bỉ xung ý nghÜa g× cho danh tõ “Hoa” (Bỉ xung vỊ sè l­ỵng: NhiỊu hoa)
- “Chïm” bỉ xung ý nghÜa g× cho danh tõ “Hoa” (ChØ vỊ ®¬n vÞ: Chïm hoa chø kh«ng ph¶i lµ b«ng hoa).
- “Ph­ỵng” bỉ xung ý nghÜa g× cho danh tõ “Hoa” (ChØ tªn lo¹i hoa) (Hoa ph­ỵng chø kh«ng ph¶i c¸c lo¹i hoa kh¸c)
- “Nh­ lưa” bỉ xung cho ý nghÜa g× cho tÝnh tõ “§á rùc” (Miªu t¶ râ mµu s¾c, s¾c th¸i cđa mµu ®á)
Qua viƯc ph©n tÝch trªn, gi¸o viªn cã thĨ hƯ thèng ho¸ mét c¸ch dƠ hiĨu h¬n vỊ §Þnh ng÷, Bỉ ng÷.
- §Þnh ng÷ ®øng tr­íc danh tõ chØ sè l­ỵng, ®¬n vÞ.
- §Þnh ng÷ ®øng sau danh tõ th­êng miªu t¶ ®Ỉc ®iĨm.
- Bỉ ng÷ ®øng tr­íc ®éng tõ chØ thêi gian.
- Bỉ ng÷ ®øng sau ®éng tõ th­êng miªu t¶ ®Ỉc ®iĨm.
- Bỉ ng÷ ®øng sau tÝnh tõ th­êng miªu t¶ ®Ỉc ®iĨm.
Dùa vµo ®ã, gi¸o viªn h×nh thµnh b¶ng c«ng thøc vỊ sù liªn quan gi÷a danh tõ víi §Þnh ng÷, gi÷a ®éng tõ, tÝnh tõ víi Bỉ ng÷ nh­ sau:
§Þnh ng÷ chØ sè l­ỵng, ®¬n vÞ
Danh tõ
§Þnh ng÷ chØ ®Ỉc ®iĨm
Bỉ ng÷ chØ thêi gian
§éng tõ
Bỉ ng÷ chØ ®Ỉc ®iĨm
Bỉ ng÷ chØ møc ®é
TÝnh tõ
Bỉ ng÷ chØ ®Ỉc ®iĨm
Nh­ vËy, tõ nh÷ng kiÕn thøc ban ®Çu ®· cã, gi¸o viªn chØ dÉn häc sinh t×m §Þnh nh÷ vµ Bỉ ng÷ mét c¸ch dƠ dµng, chÝnh x¸c vµ nhanh chãng, tr¸nh ®­ỵc sù lĩng tĩng cho c¶ gi¸o viªn vµ häc sinh trong khi d¹y häc.
VÝ dơ: T×m Bỉ ng÷, §Þnh ng÷ trong c¸c ®o¹n v¨n sau:
C¸c b¹n nam, n÷ líp em viÕt b¸o t­êng thËt lµ vui vỴ. Ai cịng hÕt søc tËp trung lµm viƯc. V× thÕ tê b¸o t­êng thËt lµ ®Đp vµ hay. Líp em ®­ỵc
khen th­ëng.
C©u 1: C¸c b¹n nam, n÷ líp em viÕt b¸o t­êng thËt lµ vui vỴ.
B­íc 1: G¹ch mét g¹ch däc t¸ch chđ ng÷ - vÞ ng÷.
C¸c b¹n Nam, N÷ líp em/ viÕt b¸o t­êng thËt lµ vui vỴ.
B­íc 2: Khoanh trßn danh tõ chÝnh trong chđ ng÷ vµ ®éng tõ chÝnh trong vÞ ng÷.
B¹n
 ViÕt
C¸c 	 nam, n÷ líp em/ 	 b¸o t­êng thËt lµ vui vỴ.
B¹n
 ViÕt
B­íc 3: G¹ch ch©n d­íi §Þnh ng÷, Bỉ ng÷.
C¸c 	 nam, n÷ líp em/ 	b¸o t­êng thËt vui vỴ.
§N	 	 §N	 BN
C¸c c©u kh¸c cịng lÇn l­ỵt ph©n tÝch qua c¸c b­íc nh­ trªn.
C©u 2: Ai/ Cịng hÕt søc 	L	 Lµm viƯc 
 BN	 BN
tËp trung
C©u 3: V× thÕ, tê 	 t­êng/ thËt lµ 	vµ .
B¸o
	 §N 	 §N BN
Líp 	
§Đp
C©u 4:	em/ 	 Khen th­ëng
®­ỵc
	§N 	BN
Hay
Qua c¸c vÝ dơ trªn t«i thÊy: NÕu tỉ chøc tèt kinh nghiƯm nµy th× vỊ c¬ b¶n tÊt c¶ häc sinh, ngay c¶ häc sinh trung b×nh, yÕu ë líp 4 - 5 ®Ịu cã thĨ t×m ra §Þnh ng÷, Bỉ ng÷ trong c©u mét c¸ch nhanh chãng vµ chÝnh x¸c, giĩp häc sinh tr¸nh lĩng trong khi thùc hµnh luyƯn tËp.
3.2- BiƯn ph¸p 2:
Giĩp häc sinh kh¾c phơc t×nh tr¹ng nhÇm lÉn ®Þnh ng÷ víi vÞ ng÷ 
cđa c©u.
Trong viƯc x¸c ®Þnh thµnh phÇn c©u, häc sinh rÊt hay nhÇm lÉn §Þnh ng÷ víi ®Þnh ng÷ tõ ®ã x¸c ®Þnh sai lu«n chđ ng÷ vµ vÞ ng÷ trong c©u. Lý do sai lÇm nµy lµ v× cã rÊt nhiỊu tr­êng hỵp, §Þnh ng÷ sau cđa danh tõ cã h×nh thøc bªn ngoµi rÊt rçng víi vÞ ng÷ ë nhiỊu mỈt: Cịng ®øng sau danh tõ lµm chđ ng÷ cịng do cơm ®éng tõ hoỈc tÝnh tõ t¹o thµnh, cịng miªu t¶ ho¹t ®éng ®Ỉc ®iĨm, tÝnh chÊt cđa sù vËt biĨu thÞ ë danh tõ lµm chđ ng÷.
VÝ dơ: Chim Néc Thua ®Ëu trªn cµnh S¨ng LỴ ®ang r­ín cỉ hãt.
Trong vÝ dơ trªn: “Chim Néc Thua” lµ danh tõ lµm chđ ng÷. §»ng sau cã §Þnh ng÷ “§Ëu trªn cµnh S¨ng LỴ” vµ vÞ ng÷ “§ang r­ín cỉ hãt” ®Ịu lµ nh÷ng cơm ®éng tõ. C¶ 2 bé phËn nµy ®Ịu ®øng sau danh tõ lµm chđ ng÷, cịng chØ ho¹t ®éng cđa “Chim Néc Thua” ®iỊu nµy rÊt dƠ lµm cho häc sinh (KĨ c¶ häc sinh kh¸ giái) nhÇm 2 cơm ®éng tõ trªn ®Ịu lµ vÞ ng÷ vµ th­êng cho r»ng c©u trªn cã 2 vÞ ng÷: C©u cã vÞ ng÷ lµ bé phËn song song.
§Ĩ kh¾c phơc sù nhÇm lÉn trªn giĩp häc sinh x¸c ®Þnh ®ĩng thµnh phÇn c©u, gi¸o viªn cÇn l­u ý cho häc sinh:
- Ph©n tÝch ý nghÜa, chøc n¨ng cđa tõng cơm tõ trong c©u. Trong vÝ dơ trªn, cơm ®éng tõ “§Ëu trªn cµnh S¨ng LỴ” nªu râ “Chim Néc Thua” ë ®©u? Nã lµm nhiƯm vơ cơ thĨ ho¸ ý nghÜa vỊ ®Þa ®iĨm cho danh tõ, nã lµ §Þnh ng÷ sau danh tõ : “Chim Néc Thua” cßn cơm ®éng tõ “§ang r­ín cỉ hãt” th«ng b¸o néi dung ho¹t ®éng chÝnh cđa “Chim Néc Thua” (§ang lµm g×?) ®ã lµ vÞ ng÷ 
cđa c©u.
- Quan s¸t h×nh thøc dÊu phÈy ng¨n c¸ch gi÷a 2 bé phËn: NÕu gi÷a 2 cơm tõ cã dÊu phÈy (hoỈc tõ nèi) ng¨n c¸ch th× c¶ 2 ®Ịu lµ vÞ ng÷ - vÞ ng÷ lµ bé phËn song song. Cßn nÕu gi÷a 2 cơm tõ kh«ng cã dÊu phÈy ng¨n c¸ch th× cơm tõ ®øng tr­íc sÏ lµ §Þnh ng÷ n»m trong bé phËn chđ ng÷. Nh­ vËy, ë vÝ dơ trªn ë 2 cơm tõ nµy kh«ng thĨ cïng lµ vÞ ng÷ trong c©u vµ “§ang r­ín cỉ hãt” th«ng b¸o ho¹t ®éng chÝnh cđa “Chim Néc Thua” sÏ lµ vÞ ng÷ cđa c©u, cßn “§Ëu trªn cµnh S¨ng LỴ” sÏ lµ §Þnh ng÷ sau lµm râ nghÜa cho danh tõ “Chim Néc Thua” nã n»m trong chđ ng÷. Nh­ vËy, víi viƯc ph©n tÝch nhiƯm vơ, ý nghÜa cđa c¸c bé phËn, ®Ỉc ®iĨm lµ dùa dÊu hiƯu, dÊu phÈy t¸ch gi÷a 2 bé phËn, gi¸o viªn cã thĨ giĩp häc sinh dƠ dµng kh¾c phơc sù nhÇm lÉn §Þnh ng÷ sau cđa danh tõ miªu t¶ ®Ỉc ®iĨm víi vÞ ng÷ trong c©u, tõ ®ã giĩp häc sinh ph©n tÝch c¸c thµnh phÇn c©u 
®ĩng h¬n.
4- HiƯu qu¶ cđa s¸ng kiÕn kinh nghiƯm
Sau khi ¸p dơng c¸c biƯn ph¸p trªn vµo viƯc gi¶ng d¹y t¹i líp 5B tr­êng TiĨu häc T©n Phong t«i nhËn thÊy c¸c em cã rÊt nhiỊu tiÕn bé trong viƯc x¸c ®Þnh thµnh phÇn trong c©u nãi chung vµ thµnh phÇn phơ §Þnh ng÷ - Bỉ ng÷ nãi riªng. Cuèi häc kú II t«i ®· tiÕn hµnh cho c¸c em lµm bµi kiĨm tra, kÕt qu¶
 nh­ sau:
Tỉng sè bµi	: 	28 em
- Giái	: 	6 em
- Kh¸	: 	9 em
- Trung b×nh	: 	13 em
- Ỹu	: 0 em
Nh­ vËy chÊt l­ỵng cđa Häc sinh ®· t¨ng lªn mét c¸ch râ rƯt. §Ĩ cơ thĨ h¬n n÷a t«i lµm c«ng t¸c ®èi chøng víi líp 5A cđa §/c Hoµng ThÞ Ỹn cịng cho häc sinh líp 5A lµm bµi kiĨm tra ®ã trong khi qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ch­a ®­ỵc ¸p dơng mét sè biƯn ph¸p trªn th× kÕt qu¶ nh­ sau:
Tỉng	: 	27 em
- Giái	: 	1 em
- Kh¸	: 	6 em
- Trung b×nh	: 	18 em
- Ỹu	: 	2 em
Sau khi kiĨm tra th× c¸c b¹n cịng thÊy cïng bµi kiĨm tra nh­ng chÊt l­ỵng cđa 2 líp rÊt lƯch nhau, chøng tá khi ¸p dơng c¸c biƯn ph¸p trªn lµ rÊt hiƯu qu¶.
 III/ KÕt luËn
Trªn ®©y lµ mét sè biƯn ph¸p giĩp häc sinh nhËn biÕt nhanh vµ ®ĩng thµnh phÇn trong c©u §Þnh Ng÷, Bỉ ng÷ ®· ®­ỵc ¸p dơng vµo bµi gi¶ng t¹i líp 
5 A tr­êng TiĨu häc T©n Phong trong n¨m 2005 - 2006. T«i nhËn thÊy khi ¸p dơng biƯn ph¸p trªn c¸c em x¸c ®Þnh thµnh phÇn §Þnh ng÷ - Bỉ ng÷ mét c¸ch dƠ
dµng h¬n.
Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y t«i thÊy chÊt l­ỵng häc sinh ch­a cao, mét phÇn do nhËn thøc cđa c¸c em, do ®iỊu kiƯn cßn gỈp nhiỊu khã kh¨n, mét phÇn do gi¸o viªn ¸p dơng biƯn ph¸p gi¶ng d¹y cßn lĩng tĩng. Song kh«ng v× vËy mµ thÇy c« ch¸n n¶n mµ tÊt c¶ cïng nç lùc t×m biƯn ph¸p ®­a chÊt l­ỵng häc sinh lªn cao. Muèn vËy mçi ng­êi gi¸o viªn chĩng ta ph¶i trau dåi kiÕn thøc, rĩt kinh nghƯm trong gi¶ng d¹y, t×m tßi c¸c h×nh thøc gi¶ng d¹y phï hỵp víi tr×nh ®é nhËn thøc cđa häc sinh.
Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y t«i m¹nh d¹n ®Ị xuÊt nh÷ng biƯn ph¸p trªn ®Ĩ c¸c b¹n ®ång nghiƯp cïng tham kh¶o vµ ¸p dơng.
RÊt mong Héi ®ång khoa häc Gi¸o dơc c¸c cÊp xem xÐt vµ ®ãng gãp thªm cho t«i ®Ĩ s¸ng kiÕn kinh nghiƯm nµy ®­ỵc hoµn thiƯn h¬n vµ giĩp t«i hoµn thµnh nhiƯm vơ trong nh÷ng n¨m häc tiÕp theo.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
T©n Phong, ngµy 02 th¸ng 03 n¨m 2006 
 ng­êi thùc hiƯn 
 TrÇn ThÞ Mai
phßng gi¸o dơc Cao Phong
Tr­êng Th t©n phong 
--------------`J`-------------- 
s¸ng kiÕn kinh nghiƯm
mét sè biƯn ph¸p h­íng dÉn häc sinh nhËn biÕt thµnh phÇn phơ trong c©u 
 líp 4 + 5 
Ng­êi thùc hiªn: TrÇn thÞ mai 
chđ nhiƯm líp: 5B
Tr­êng:tiĨu häc T©n Phong
N¨m häc 2005 - 2006 
N¨m häc : 2005

Tài liệu đính kèm:

  • docmot_so_bien_phap_huong_dan_hoc_sinh_nhan_biet_thanh_phan_phu.doc