Lang Thíp là một xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn, dân số gần 6.640 người với 9 dân tộc sinh sống, trong đó các dân tộc thiểu số chiếm 53,7% tổng dân số toàn xã. Việc giải quyết vấn đề tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số được tôi luôn xác định là vấn đề then chốt để giải bài toán chất lượng của nhà trường, cho nên, trong những năm qua, bản thân tôi đã tập trung chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giờ dạy Tiếng Việt cho học sinh dân tộc. Trong dạy học Tiếng Việt cho học sinh Tiểu học, kĩ năng đọc là một kĩ năng cơ bản đầu tiên. Đọc để chiếm lĩnh ngôn ngữ, là công cụ học tập các môn khoa học khác; đọc được mới viết được, mới giao tiếp được bằng phương tiện chữ viết Có kĩ năng đọc tốt sẽ tạo ra hứng thú và động cơ học tập tốt, tạo cho các em có khả năng tự học và tinh thần học tập, từ đó mà lĩnh hội kiến thức tốt hơn. Đọc có ý thức sẽ tác động đến trình độ ngôn ngữ, tư duy giúp bồi dưỡng tâm hồn trẻ và giáo dục, giáo dưỡng các em học sinh.
Đối với học sinh là đồng bào dân tộc nói chung và các dân tộc ở Lang Thíp nói riêng, việc sử dụng tiếng Việt là ngôn ngữ thứ hai nên các em gặp rất nhiều khó khăn. Từ chỗ đọc sai nên các em thường viết sai lỗi chính tả. Vì vậy khả năng sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt của các em còn gặp nhiều hạn chế. Việc chỉ đạo dạy học trên địa bàn có số đông là học sinh dân tộc, người quản lý phải làm gì để việc dạy học giúp các em thêm yêu Tiếng Việt, biết sử dụng tốt Tiếng Việt để giao tiếp, hòa nhập và học tập tốt hơn. Là một người quản lý có nhiều năm công tác trên địa bàn tôi luôn trăn trở làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường nói chung và học sinh người dân tộc nói riêng bởi chỉ có thể học tốt môn Tiếng Việt thì mới học tốt các môn khoa học khác, với suy nghĩ này, tôi đã chọn đề tài để nghiên cứu là : “Nâng cao chất lượng giờ dạy Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thông qua việc rèn phát âm đúng và đọc diễn cảm cho học sinh dân tộc ở lớp 4, 5” nhằm nâng cao chất lượng đọc đúng và đọc diễn cảm cho các em để từ đó chất lượng giờ dạy ngày càng được nâng cao.
MỤC LỤC A/ PHẦN MỞ ĐẦU Trang 1. Lý do chọn đề tài 1 2. Mục đích nghiên cứu 1 3. Đối tượng nghiên cứu 1 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 1 5. Phương pháp nghiên cứu 2 B/ PHẦN NỘI DUNG 1/ Đặc điểm dạy học phân môn Tập đọc lớp 4 - 5 3 Cơ sở lý luận 3 Cơ sở thực tiễn 3 2/ Nguyên nhân 4 3/ Kết quả nghiên cứu 5 4/ Một số biện pháp 6 4.1. Bồi dưỡng kĩ năng đọc và kĩ năng dạy tập đọc cho giáo viên 6 4.2 .Rèn đọc cho học sinh trong giờ tập đọc 7 4.3. Bồi dưỡng vốn sống cho học sinh. 12 4.4. Rèn phát âm đúng qua hoạt động ngoài giờ tập đọc. C/ PHẦN KẾT LUẬN 14 D/ ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ 15 PHẦN MỞ ĐẦU LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI : Lang Thíp là một xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn, dân số gần 6.640 người với 9 dân tộc sinh sống, trong đó các dân tộc thiểu số chiếm 53,7% tổng dân số toàn xã. Việc giải quyết vấn đề tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số được tôi luôn xác định là vấn đề then chốt để giải bài toán chất lượng của nhà trường, cho nên, trong những năm qua, bản thân tôi đã tập trung chỉ đạo thực hiện nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giờ dạy Tiếng Việt cho học sinh dân tộc. Trong dạy học Tiếng Việt cho học sinh Tiểu học, kĩ năng đọc là một kĩ năng cơ bản đầu tiên. Đọc để chiếm lĩnh ngôn ngữ, là công cụ học tập các môn khoa học khác; đọc được mới viết được, mới giao tiếp được bằng phương tiện chữ viết Có kĩ năng đọc tốt sẽ tạo ra hứng thú và động cơ học tập tốt, tạo cho các em có khả năng tự học và tinh thần học tập, từ đó mà lĩnh hội kiến thức tốt hơn. Đọc có ý thức sẽ tác động đến trình độ ngôn ngữ, tư duy giúp bồi dưỡng tâm hồn trẻ và giáo dục, giáo dưỡng các em học sinh. Đối với học sinh là đồng bào dân tộc nói chung và các dân tộc ở Lang Thíp nói riêng, việc sử dụng tiếng Việt là ngôn ngữ thứ hai nên các em gặp rất nhiều khó khăn. Từ chỗ đọc sai nên các em thường viết sai lỗi chính tả. Vì vậy khả năng sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt của các em còn gặp nhiều hạn chế. Việc chỉ đạo dạy học trên địa bàn có số đông là học sinh dân tộc, người quản lý phải làm gì để việc dạy học giúp các em thêm yêu Tiếng Việt, biết sử dụng tốt Tiếng Việt để giao tiếp, hòa nhập và học tập tốt hơn. Là một người quản lý có nhiều năm công tác trên địa bàn tôi luôn trăn trở làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường nói chung và học sinh người dân tộc nói riêng bởi chỉ có thể học tốt môn Tiếng Việt thì mới học tốt các môn khoa học khác, với suy nghĩ này, tôi đã chọn đề tài để nghiên cứu là : “Nâng cao chất lượng giờ dạy Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thông qua việc rèn phát âm đúng và đọc diễn cảm cho học sinh dân tộc ở lớp 4, 5” nhằm nâng cao chất lượng đọc đúng và đọc diễn cảm cho các em để từ đó chất lượng giờ dạy ngày càng được nâng cao. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: Thông qua việc chỉ đạo dạy học rèn kĩ năng đọc đúng, đọc diễn cảm để giúp học sinh hiểu đúng nội dung văn bản, giúp các em phát triển tư duy ngôn ngữ một cách logic; kích thích hứng thú học tập, bồi dưỡng tâm hồn và thực hiện mục đích giáo dục, giáo dưỡng cho các em là đối tượng học sinh dân tộc ở lớp 4-5. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Các tiết dạy của Giáo viên ở trường Tiểu học số 1 Lang Thíp về phân môn tập đọc ở lớp 4; 5. Học sinh lớp 4-5, Trường tiểu học số 1 Lang Thíp xã Lang Thíp huyện Văn Yên tỉnh Yên Bái nói chung và học sinh dân tộc thuộc các lớp này nói riêng. Sách giáo khoa, sách giáo viên Tiếng Việt lớp 4,5 Các tài liệu về chuyên môn. Tài liệu chuẩn kiến thức kỹ năng các môn học ở tiểu học Qua các sân chơi như : Giao lưu kiến thức Tiếng Việt cho học sinh dân tộc vùng đặc biệt khó khăn tại trường. Giao lưu học sinh lớp 4,5 NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU : - Tìm hiểu về nội dung, phương pháp giảng dạy phân môn tập đọc ở lớp 4; 5, chú ý sự sáng tạo trong khi sử dụng phương pháp dạy học phù hợp đối tượng học sinh. - Nghiên cứu thực trạng chất lượng học tập phân môn tập đọc của học sinh lớp 4; 5 trường Tiểu học số 1 Lang Thíp nói chung và đối tượng học sinh dân tộc ở các lớp này nói riêng - Thử nghiệm, trao đổi với giáo viên trong sinh hoạt chuyên môn, đề xuất một số sáng kiến rèn đọc dựa trên cơ sở nội dung và phương pháp dạy – học đã áp dụng theo chương trình dạy học mới của Bộ Giáo dục cho đối tượng này. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU : a. Phương pháp thu thập và phân tích tài liệu: - Tìm hiểu và phân tích các tài liệu dạy học như: SGV, SGK, sách “Hỏi đáp về dạy Tiếng Việt ở Tiểu học” ; Tài liệu “Dạy và học môn Tiếng Việt ở Tiểu học theo chương trình mới”; “Luyện đọc diễn cảm cho học sinh”; Giáo dục học Tiểu học, Tâm lí học Tiểu học. - Chú trọng hơn về tài liệu vùng miền, đọc các tập san giáo dục dành cho GV tiểu học, diễn đàn giáo viên Tiểu học b. Phương pháp điều tra thực tế dạy – học: - Tìm hiểu thực trạng dạy học tập đọc ở lớp 4-5, Trường tiểu học số 1 Lang Thíp xã Lang Thíp huyện Văn Yên tỉnh Yên Bái nói chung và học sinh dân tộc thuộc các lớp này nói riêng. - Trao đổi với Cán bộ, giáo viên một số ý kiến về nội dung, phương pháp dạy học tập đọc theo chương trình mới để học hỏi thêm kinh nghiệm giảng dạy và cuốn hút học sinh hứng thú học phân môn này. - Dự giờ thường xuyên các tiết dạy môn Tiếng Việt nhất là phân môn tập đọc để nắm được sự tích hợp giữa các phân môn trong mỗi bài học cụ thể. - Khảo sát học sinh từng giai đoạn để so sánh kết quả. - So sánh những tác động của mỗi giáo viên đến học sinh như thế nào. c. Phương pháp dạy học thực nghiệm: Kiểm tra tính khả thi của việc áp dụng hỗ trợ thêm các biện pháp dạy–học mà mình đã đề xuất trong đề tài. PHẦN NỘI DUNG 1.Đặc điểm phân môn Tập đọc ở lớp 4 – 5 : 1.1. Cơ sở lý luận: Phân môn Tập đọc có một vị trí quan trọng trong môn Tiếng Việt ở Tiểu học. Việc các em học sinh sử dụng tiếng Việt trong hoạt động giao tiếp có trở thành kĩ năng, kĩ xảo hay không là nhiệm vụ của môn Tiếng Việt ở tiểu học. Bởi thế, phân môn tập đọc đảm nhiệm một vai trò hết sức quan trọng trong việc hình thành 4 kĩ năng nghe – nói – đọc – viết cho các em. Dạy cho học sinh đọc đúng, đọc diễn cảm là giúp các em phát triển tư duy ngôn ngữ, tiếp xúc với kho tàng tri thức của loài người; đây cũng chính là một phương tiện giáo dục đạo đức, thẩm mĩ cho các em. Vì thế, cần thiết phải nâng cao chất lượng đọc cho học sinh tiểu học nói chung và học sinh dân tộc nói riêng (vì học sinh dân tộc gặp nhiều khó khăn hơn khi học tiếng Việt) Vậy, ở tiết Tập đọc, học sinh học những gì và học như thế nào? Giáo viên có tác động gì đến quá trình học đọc của các em trong giờ tập đọc và trong các hoạt động khác? Việc đọc đúng, đọc diễn cảm sẽ giúp các em nghe và cảm nhận văn bản tốt, viết đúng chính tả. Ở mỗi tiết học, không chỉ là tiết tập đọc, người giáo viên phải chú ý hơn việc rèn cho các em kĩ năng diễn đạt bao gồm kĩ năng nói, kĩ năng đọc, kĩ năng dùng từ, đặt câu. Đọc cho rõ ràng, rành mạch, đọc có ngữ điệu là kĩ năng chính cần hình thành và rèn luyện cho các em qua phân môn này. Người học sinh học tốt phân môn tập đọc sẽ có lợi cho việc học tốt các phân môn khác. Chính vì vậy, khi dạy tập đọc cho các em người giáo viên phải tạo ra những hoạt động mang tính tự giác cao và khơi dậy được niềm ham thích đọc sách; giúp các em biết tự đánh giá năng lực của bản thân. Làm được như thế, trước hết giáo viên thực sự phải có kĩ năng đọc, năng lực dạy tập đọc tốt. 1.2. Cơ sở thực tiễn: a. Cán bộ, giáo viên: *Thuận lợi: - Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao từ lãnh đạo ngành; chuyên môn Phòng Giáo dục đến sự giúp đỡ của đồng nghiệp trong nha trường . - Được học tập và tiếp thu kĩ nội dung chương trình và phương pháp dạy học mới; đội ngũ giáo viên trong trường yêu nghề, nhiệt tình trong công tác, thường xuyên, dự giờ, trao đổi, rút kinh nghiệm nhằm cải tiến phương pháp để nâng cao chất lượng dạy học. - Chương trình sách giáo khoa mới gồm các bài tập đọc đa dạng về thể loại (văn, thơ, kịch, văn bản nhật dụng,), phong phú về nội dung, được bố trí phù hợp theo chủ điểm. Về phương pháp dạy học mới, chú trọng về rèn đọc hơn ở phương pháp dạy học cũ, có yêu cầu đạt chuẩn kiến thức kĩ năng của từng bài học rõ ràng giúp việc chỉ đạo giáo viên tiến hành các tiết dạy một cách logic, nhẹ nhàng và hiệu quả. - Đội Thiếu Niên Tiền Phong đã phối hợp với giáo viên cho các em đọc báo Măng non, tạo cơ hội cho các em được tăng thời lượng và thể hiện kĩ năng đọc của mình trước lớp. * Những khó khăn và tồn tại: Địa bàn trường rộng có nhiều điểm lẻ ( 5 điểm trường) đường sá đi lại rất khó khăn. Phương tiện dạy học và đồ dùng chưa phong phú, đa dạng nên chưa hấp dẫn học sinh một cách tuyệt đối trong việc tập trung vào luyện đọc. Một vài giáo viên vẫn còn hạn chế về kĩ năng đọc diễn cảm; có một số giáo viên còn ảnh hưởng cách phát âm của địa phương. Một số giáo viên còn coi nhẹ việc rèn các kĩ năng đọc cho các em, chỉ dừng lại ở yêu cầu học sinh đọc thành tiếng to là được. b. Về phía học sinh: * Thuận lợi: - Một số ít học sinh trong đối tượng nghiên cứu đã hiểu được yêu cầu đọc và biết học đọc có ý thức, ham thích đọc chuyện. Đặc biệt, có một số em có chất giọng đọc tốt. - Các dự án đã quan tâm cung cấp các loại sách dành cho đối tượng học sinh miền núi vùng sâu, vùng xa. Thư viện nhà trường từng bước cũng góp phần không nhỏ vào bổ trợ rèn kĩ năng đọc cho các em bằng cách cho học sinh các điểm trường mượn sách truyện đọc, sách tham khảo để các em thường xuyên được đọc sách. * Khó khăn : Có số lượng học là người dân tộc nhiều, năm học 2010- 2011 có 431 HS dân tộc/569 HS toàn trường (riêng khối 4, 5 178/215). Năm học 2011- 2012 có 447 HS dân tộc/571 HS toàn trường (riêng khối 4, 5 204/238). Số đông học sinh dân tộc thường phát âm sai do lỗi cơ bản là chất giọng vùng miền. Phụ huynh là người đồng bào dân tộc hầu như không có tác động gì đến việc học đọc của các em vì nhiều lí do : bản thân họ sử dụng tiếng Việt còn chưa chính xác, phát âm sai lỗi nhiều, quan niệm chăm sóc và giáo dục con cái của họ cũng hạn chế. Kĩ năng đọc hiểu của các em còn yếu, đọc chỉ mang tính phát âm mà thôi. 2. Nguyên nhân : Việc thử nghiệm, tìm hiểu thực tiễn kết hợp với nghiên cứu tài liệu, tôi nhận thấy: có những thực trạng trên là do những nguyên nhân chủ yếu sau đây: - Một số giáo viên chưa đánh giá đúng mức vai trò, vị trí và tầm quan trọng của việc dạy – học phân môn tập đọc; chưa sâu sát việc nắm bắt tâm lí của học sinh và phụ huynh trong đối tượng đồng bào dân tộc ở địa bàn mình giảng dạy; công tác dân vận chưa được chú trọng. - Ở một số tiết dạy, giáo viên chưa thể hiện sự quan tâm đúng mức đến đối tượng học sinh yếu; đặt yêu cầ ... ọc theo cách vắt dòng (tức là đọc liền mạch với các dòng sau). * Đối với truyện- kịch: Khác với hai thể loại trên, khi hướng dẫn đọc diễn cảm, lưu ý HS việc xem xét tính cách nhân vật để giúp các em phân biệt rõ giữa lời kể và lời các nhân vật, giữa lời các nhân vật với nhau; tổ chức đọc diễn cảm theo cách phân vai; chú ý biểu đạt bằng cả nét mặt, ánh mắt, điệu bộ, cử chỉ, đối với từng nhân vật (điểm khác so với hai thể loại trên). - Khi tổ chức đọc diễn cảm loại bài này, giáo viên đã kết hợp gọi cả năm nhóm đối tượng học sinh cùng tham gia đọc, như: + Nhóm đối tượng 1 ; 2 và 3: Các em nhập vai một số nhân vật phụ, lời thoại ngắn, đơn giản nhằm tạo hứng thú học tập cho các em và giúp các em có cơ hội được bộc lộ, từ đó các em sẽ cố gắng rèn đọc dần dần ở những bài sau. + Nhóm đối tượng 4 và 5 : Các em nhập vai những nhân vật chính hoặc vai người dẫn chuyện hay những vai có lời thoại dài, cần thể hiện nhiều cảm xúc. Ví dụ: Dạy bài “Lòng dân” (Tiếng Việt 5- tập 1, trang 24) Hướng dẫn các em giọng đọc phù hợp với từng nhân vật. Cụ thể : + Giọng của dì Năm : lúc đầu thản nhiên; đoạn sau hết sức khéo léo. + Giọng của chú cán bộ : bình tĩnh, tự tin. + Giọng của Cai và lính: khi hung ác, xấc láo (đoạn 1); khi dịu giọng để mua chuộc, dụ dỗ, lúc hống hách để đe dọa, lúc thì ngọt ngào một cách giả dối (đoạn 5). Với các vai này dành cho các em nhóm 4; 5. + Giọng của An : thật thà, hồn nhiên và ngây thơ. (có thể phân công HS nhóm đối tượng 1,2,3) - Nhắc nhở các em hợp tác tạo được sự tự nhiên và tính logic trong vở kịch. Như vậy, để rèn cho các em đọc diễn cảm có hiệu quả trong các giờ tập đọc, giáo viên phải giúp các em có kĩ năng, thói quen phân biệt bài đọc theo các thể loại. Đồng thời phải hướng dẫn các em biết chú trọng vào đặc điểm của từng thể loại, từ đó sẽ rèn đọc diễn cảm đạt chất lượng cao hơn. 4.3. Bồi dưỡng vốn sống cho học sinh : Điều tra thực tế cho thấy các em HS dân tộc giao tiếp chưa rộng nên vốn sống còn nhiều hạn chế, lại rất ít đọc sách, nên các em hiểu nội dung bài khó khăn hơn. Mặt khác, các em ít va chạm thực tế; chưa có lòng say mê tìm tòi khám phá hay chủ động xem qua màn ảnh nhỏ để tìm hiểu thêm về thế giới quanh em, về thiên nhiên, đất nước, con người Nên khi tiếp xúc với các bài đọc có nội dung mới lạ, các em tiếp thu chậm hơn. So sánh qua các bài tập đọc các em đã học cho thấy: Đối với bài có nội dung gần gũi như Thư gửi các học sinh hay Buôn Chư Lênh đón cô giáo (sách TV5 tập1), các em phát biểu nhiều hơn, hào hứng hơn và thể hiện khi đọc cũng tự tin hơn. Còn với các bài như Nghìn năm văn hiến; Quang cảnh làng mạc ngày mùa, các em thụ động hơn khi tìm hiểu bài, hay đề xuất giọng đọc. Vì thế, việc bồi dưỡng vốn sống cho các em vô cùng quan trọng. Tôi đã chú ý chỉ đạo tăng cường tiếng Việt và tìm các hình ảnh minh họa (một số bài) ngay trong giờ tập đọc. Một mặt, trong những giờ truy bài 15 phút, sinh hoạt Đội hay những lúc chuyện trò ngoài giờ học giáo viên dành thời gian kể cho các em nghe những kỉ niệm quê hương thời thơ ấu của mình, những công việc thường ngày; những hoạt động của người dân. Giáo viên cần luôn đọc sách tìm tòi để kể chuyện về các nhân vật gần gũi với các em như : nhà thơ Trần Đăng Khoa với tuổi thơ trên quê hương bên dòng sông Kinh Thầy; quê hương Đất Đỏ của chị Võ Thị Sáu, Kể về những chuyến đi thú vị tham quan cảnh đẹp quê hương đất nước mình và miêu tả cảnh đó như : đến với quê Bác ở Nghệ An, ra thăm lăng Bác và thủ đô Hà Nội; đi qua cánh đồng năm tấn Thái bình; về thăm động Phong Nha; Vịnh Hạ Long – kì quan thế giới; thành phố Hồ Chí Minh nhộn nhịp; Đà Lạt mộng mơ, Nha Trang tráng lệ. Huế với các lăng tẩm uy nghi, Các em nghe rất say sưa. Với suy nghĩ là bằng mọi hình thức truyền đạt giúp các em ít nhiều cũng nhận thức thêm được thế giới quanh mình. Đúng như vậy, các em đã tiến bộ nhiều, giao tiếp nói chuyện cũng tự tin hơn và biết kể lại cho tôi nghe cuộc sống gia đình, công việc của các em. Từ đó mà khả năng biểu cảm và kĩ năng đọc cũng cải thiện rõ nét hơn. 4.4. Rèn phát âm đúng qua hoạt động ngoài giờ tập đọc. Đây là một hoạt động thường xuyên và coi hoạt động này như một trò chơi đầy hứng thú. Đó là : a) Sửa lỗi trong giao tiếp thường ngày: Khi trò chuyện hay trao đổi vui vẻ với các em, giáo viên nhắc các em nhận ra lỗi phát âm trong lúc nói rồi nói lại cho đúng. Tập thói quen giúp bạn sửa sai trong khi giao tiếp: Phát hiện lỗi sai lẫn nhau, các em kịp thời sửa lỗi cho nhau bằng cách nhắc bạn nói lại; hỗ trợ bạn nói đúng. Đối với những trường hợp bạn mình nói lại mà vẫn chưa đúng, giáo viên chú ý khen ngợi những em giúp bạn được nhiều trong giao tiếp thường ngày. b) Rèn phát âm đúng qua các trò chơi, hoạt động khác: Tôi đã chỉ đạo cho giáo viên chủ nhiệm tổ chức tốt các hoạt động ngoài giờ lên lớp như : + Cả lớp cùng đi dã ngoại với chủ đề : “Thăm cảnh đẹp bên suối của bản làng em” và yêu cầu hoạt động là quan sát, ghi lại 2-4 câu kể về chuyến đi, đọc cho các bạn cùng nghe. Tổ chức nhận xét về phát âm và giọng kể truyền cảm hay không. + Thi tìm hiểu về thiên nhiên quanh em bằng trò chơi “Đố lá”. Các em sưu tầm các loài cây, cỏ (mỗi em sưu tầm một túi lá cây). Lưu ý các em đối với cây có ích, chỉ hái lá già (chú ý bảo vệ cây xanh). Tập hợp cả lớp, các em lần lượt nêu tên lá cây mình có. Nếu em nào có cùng loại lá thì lần lượt đọc to lên (yêu cầu phát âm đúng). Giáo viên đánh dấu vào bảng theo danh sách học sinh lớp những em có lá và đọc đúng tên lá. Nếu em nào phát âm không đúng, nhóm giúp đỡ, hướng dẫn phát âm lại (em nào đọc không đúng tên sẽ không được đánh dấu sản phẩm đó). Các em rất hào hứng và cố gắng thi đua ở hoạt động này nên đã cải thiện đáng kể về lỗi phát âm. Giáo viên tổng kết và xếp giải cho các em, có thưởng và khen những em tìm được nhiều sản phẩm nhất, phát âm đúng; khích lệ các em lần sau cố gắng hơn. + Tổ chức thi “Đi chợ khéo” bằng cách chia nhóm. Các em tự ghi tên các loại lương thực, thực phẩm mua được; lên thực đơn cho một bữa ăn rồi đọc trước lớp. Thi đua với nhau, cô giáo chấm điểm, nhóm nào tìm được nhiều loại lương thực, thực phẩm, tên thực đơn hợp lí và đọc đúng tên sản phẩm tìm được thì nhóm đó cao điểm cao. Tùy theo mức độ thể hiện qua sản phẩm và việc phát âm của thành viên trong nhóm, giáo viên xếp loại, nhận xét, khen thưởng cho các em Mỗi học sinh đều được hoạt động Giáo viên hướng dẫn các em sửa lỗi phát âm ngay trong các hoạt động này cũng như trong giao tiếp hàng ngày. Đối với các em, bất kì học môn học nào, hoặc tham gia một phong trào gì các em đều thích được bộc lộ, thích khen và luôn thi đua. Vì thế, giáo viên phải công bằng và đánh giá khách quan, chú ý khích lệ để các em tự tin tham gia tiếp các hoạt động sau. Tâm lí các em trong đối tượng này dễ nhàm chán nên GV phải tìm tòi để thay đổi hình thức tổ chức hoạt động một cách linh hoạt, phong phú hơn. Rèn phát âm đúng là yếu tố cơ bản nhất có tính quyết định trong việc giúp đọc đúng (đọc hiểu) và đọc diễn cảm cho các em để từ đó chất lượng giờ dạy ngày càng được nâng cao. . ‘ C - KẾT LUẬN Nhờ có sự chú trọng cải tiến trong dạy học mà kết quả rèn đọc cho các em để từ đó chất lượng giờ dạy ngày càng được nâng cao, tiến bộ rõ rệt. Qua thực tiễn chỉ đạo việc dạy học ở đối tượng là HS dân tộc tại chỗ, tôi nhận thấy: để giúp các em HS dân tộc đọc đúng, đọc hay (diễn cảm) thì cần chú ý một số yêu cầu sau: 1/ Đối với quản lý. - Công tác quản lý chỉ đạo được đổi mới và có sự phối hợp chặt chẽ giữa công tác chỉ đạo. Bên cạnh đó, việc coi trọng việc nghiên cứu tình hình thực tế của cán bộ quản lí trường học, nắm bắt cơ bản về phương pháp, kỹ thuật dạy tiếng Việt cho học sinh dân tộc. Tăng cường chỉ đạo các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp...cũng đã mang lại những hiệu quả tích cực. - Tăng cường công tác dự giờ thăm lớp, lắng nghe ý kiến của giáo viên trực tiếp đứng lớp, xây dựng các chuyên đề hợp lý để từ đó có hướng chỉ đạo kịp thời. 2/ Đối với giáo viên. Phải hết sức nhiệt tình và tâm huyết với nghề, hiểu tâm lí các em, thực sự yêu thương các em; luôn tìm tòi sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động rèn đọc. Luôn rèn luyện bản thân để có giọng đọc hấp dẫn được học sinh. Chuẩn bị kĩ lưỡng nội dung bài soạn trước khi dạy tập đọc cho các em. Biết động viên phụ huynh tham gia quá trình giáo dục tự học, tự rèn cho các em. Kiên trì uốn nắn, sửa lỗi cho các em, không bó tay trước khó khăn khi các em nản học, lười học; có niềm tin và kiên nhẫn chờ đợi kết quả tiến bộ của HS. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá bằng điểm số, khen để khích lệ các em. 3/ Đối với học sinh - Phải có thói quen tự giác học tập, phải chuẩn bị bài ở nhà, đọc bài và tự tìm hiểu nội dung bài trước khi đến lớp. Biết nhận xét, dự kiến chọn đoạn văn hay để diễn cảm, đề xuất giọng đọc. - Phải hiểu được tầm quan trọng của việc đọc đúng, đọc diễn cảm. - Phải có hứng thú trong các tiết học; chú ý đọc đúng, đọc diễn cảm cả trong các môn học khác. - Tăng cường đọc thêm sách, báo, truyện,... để hiểu biết thêm về cuộc sống quanh em, từ đó tự tin để bộc lộ của mình, nâng cao khả năng đọc diễn cảm. D/ ĐỀ XUẤT VÀ KIẾN NGHỊ - Phòng GD&ĐT tạo điều kiện cho các em được tham gia các sân chơi cấp cụm, huyện như : Giao lưu Tiếng Việt cho HS dân tộc, Giao lưu học sinh lớp 5, Thi viết chữ đẹp... - Tổ chức thi đọc diễn cảm cho HS nói chung và đối tượng là HS dân tộc nói riêng để các em có cơ hội bộc lộ kĩ năng, năng lực đọc nhiều hơn. - Các GV dạy lớp dưới cần chú trọng hơn việc dạy phát âm đúng cho các em để khi lên lớp trên các em đọc tốt hơn. - Hàng năm nhà trường tổ chức cuộc thi đọc diễn cảm cho giáo viên nhằm khơi dậy phong trào rèn đọc trong giáo viên như rèn chữ viết vậy, không chỉ chờ các cấp tổ chức thi thì trường mới tổ chức. Trên đây là một vài kinh nghiệm việc chỉ đạo dạy học“Nâng cao chất lượng giờ dạy Tiếng Việt cho học sinh dân tộc thông qua việc rèn phát âm đúng và đọc diễn cảm cho học sinh dân tộc ở lớp 4, 5” tôi đã thực hiện tại đơn vị mình. Tôi sẽ tiếp tục áp dụng đề tài, rà soát lại, bổ sung thêm để hoàn thiện hơn trong công tác chỉ đạo, từ đó nâng cao chất lượng đồng bộ nhà trường, chuẩn bị tốt cho các em học sinh hành trang để học tốt kiến thức ở lớp trên. Chắc chắn đề tài vẫn còn nhiều hạn chế, kính mong được sự góp ý chân thành từ Hội đồng xét duyệt, các cấp quản lí và bạn bè đồng nghiệp để đề tài này áp dụng có hiệu quả cao hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn. Lang Thíp, ngày 27 tháng 02 năm 2012 NGƯỜI VIẾT Nguyễn Bá Dũng
Tài liệu đính kèm: