Đề tài Rèn kỹ năng viết cho học sinh lớp ghép 1+2

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập -Tự do - Hạnh phúc
ĐỀ TÀI
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
“RÈN KỸ NĂNG VIẾT CHO HỌC SINH LỚP GHÉP 1+2”
Người thực hiện:Nguyễn Thị Thuý
Chức vụ: Giáo viên phụ trách lớp Ghép 1+2
Đơn vị: Trường Tiểu Học Số I Quài Tở
Danh hiệu ĐKTĐ: CSTĐ cấp Cơ sở
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Trẻ đến trường được học đọc, học viết. Sung sướng bao nhiêu khi các bậc cha mẹ nhìn thấy con mình tròn môi đánh vần và gắng viết những nét chữ đầu tiên. Nếu như học vần - tập đọc giúp trẻ đọc thông thì tập viết giúp trẻ viết thạo. Đọc thông mở đường cho viết thạo, viết thạo sẽ giúp trẻ ghi nhanh, ghi đúng rõ ràng, sáng sủa những điều thầy giảng và cả những điều trẻ nghĩ. nhìn trang vở tập viết với các dòng chữ đều tăm tắp, không bị dây mực, quăn mép, lòng ta dấy lên niềm vui, ta như được củng cố thêm niềm vui tin vào tương lai của con trẻ. Nhưng muốn viết thạo trẻ phải gắng công khổ luyện dưới sự chăm sóc tận tình của các thầy cô giáo.
 Tập viết là một trong những phân môn có tầm quan trọng đặc biệt ở tiểu học, nhất là đối với các lớp đầu cấp. Phân môn tập viết trang bị cho học sinh bộ chữ La Tinh và những yêu cầu về kỹ thuật để sử dụng bộ chữ cái này trong học tập và giao tiếp. Với ý nghĩa này, tập viết không những có quan hệ mật thiết tới chất lượng học tập của các môn học khác mà còn góp phần rèn luyện một trong những kỹ năng hàng đầu của việc học Tiếng Việt trong nhà trường – kỹ năng chữ viết. Nếu viết đúng, viết đẹp, tốc độ nhanh thì học sinh có điều kiện ghi chép bài học tốt, nhờ vậy kết quả học tập sẽ cao hơn. Viết xấu, chậm sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng học tập.
Ngoài những ý nghĩa to lớn nói trên, tập viết với những quy tắc chặt chẽ trước những mẫu chữ đẹp còn là môi trường quan trọng bồi dưỡng cho trẻ những phẩm chất tốt như tính cẩn thận, tinh thần kỷ luật và óc thẩm mỹ.
Chính vì những lý do trên nên năm học này tôi mạnh dạn chọn đề tài “Rèn kỹ năng viết cho học sinh lớp ghép 1+2”.
II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI.
1. Thực trạng việc rèn kỹ năng viết của học sinh lớp 1+2 trong những năm qua:
a. Những thuận lợi
- Cơ sở vật chất nhà trường tương đối khang trang theo đúng tiêu chuẩn của Bộ giáo dục - đào đạo, đã chấm dứt tình trạng học sinh học 2-3 ca.
- 100% HS trong lớp đều yên tâm học tập nhiệt tình, say mê yêu trường, yêu lớp.
- Tổ chức Đội và Sao nhi hoạt động đều có tác động tích cực đến phong trào học tập và rèn luyện của học sinh.
- Được sự quan tâm chỉ đạo của BGH công tác xã hội hoá giáo dục được nâng lên một bước, hội cha mẹ phụ huynh học sinh quan tâm hơn đến việc học tập của các em.
b. Những khó khăn.
- Học sinh trong lớp 100% là người dân tộc, ngôn ngữ phát triển chậm, nhận thức còn hạn chế, ý thức giữ gìn sách vở còn kém.
- Chưa được sự quan tâm của phụ huynh đến việc rèn chữ giữ vở ở nhà của các em.
- Một số học sinh đồ dùng sách vở còn thiếu nên ý thức giữ gìn sách vở và chữ viết rất xấu.
- Là một lớp học hai trình độ lên việc dạy học còn nhiều khó khăn.
- Lớp học đóng trên địa bàn khu bản lẻ dân cư kinh tế chậm phát triển, sức đóng góp cho phong trào giáo dục còn yếu về mọi mặt.
Với những khó khăn trên làm cho phong trào thi đua học tập và rèn luyện của học sinh chưa thực sự hiệu qủa.
c. Thực trạng việc rèn kỹ năng viết cho học sinh lớp 1,2 trong những năm qua.
Trong những năm qua nhà trường đặc biệt quan tâm tới việc nâng cao chất lượng giảng dạy của đội ngũ giáo viên: Thường xuyên tổ chức tốt các hoạt động chuyên môn như dự giờ thăm lớp, kiểm tra hồ sơ soạn giảng tổ chức hội thi viết chữ đẹp từ cấp tổ, cấp trường đến cấp huyện.
Bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ mỗi tuần một buổi. Bản thân tôi tham gia thường xuyên nhiệt tình, có hiệu quả. Riêng phân môn tập viết được nhà trường tổ chức thành chuyên đề, tập thể giáo viên xây dựng, thiết kế bài giảng cụ thể, phong phú giúp tôi và các đồng nghiệp thực hiện tốt việc giảng dạy trên lớp phân môn này.
2. Mục đích, đối tượng phạm vi nghiên cứu:
a. Mục đích.
Đề tài nhằm tìm hiểu những cơ sở lý luận và thực tiễn dạy học theo phương pháp dạy học tích cực đối với việc luyện viết giúp học sinh có những kiến thức cơ bản về chữ viết và kỹ thuật viết chữ trong các tiết tập viết. Có kỹ năng góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả của việc rèn viết cho học sinh lớp 1,2 nói chung và học sinh lớp ghép 1+2 nói riêng.
b. Đối tượng nghiên cứu:
Nghiên cứu trên phương pháp dạy học môn Tiếng Việt lớp 1,2 đặc biệt ở phân môn tập viết và chính tả lớp 1,2.
Tiến hành nghiên cứu trên 13 học sinh lớp ghép 1+2
c. Nhiệm vụ và phương pháp nghiên cứu.
* Nhiệm vụ:
Tập viết ở tiểu học truyền thụ cho học sinh những kiến thức cơ bản về chữ viết và kỹ thuật viết chữ trong các tiết tập viết, học sinh nắm bắt được các tri thức cơ bản về cấu tạo bộ chữ cái Tiếng Việt, sự thể hiện bộ chữ cái này trên bảng, vở... Đồng thời được hướng dẫn các yêu cầu kỹ thuật viết nét chữ, chữ cái, viết từ và câu.
Riêng ở lớp 1 việc dạy tập viết được phối hợp nhịp nhàng với việc dạy học vần, học sinh luyện tập viết chữ dưới hai hình thức chủ yếu: Luyện tập viết chữ trong các tiết học âm chữ ghi âm, vần và tập viết theo các yêu cầu kỹ thuật trong các tiết tập viết.
Tập viết thuộc giai đoạn đầu của kỹ năng viết hiểu theo nghĩa rộng. Trọng tâm của việc dạy tập viết là dạy viết chữ cái và liên kết chữ cái để ghi tiếng.
Từ việc giới hại nhiệm vụ của việc dạy học tập viết như vậy chương trình học tập viết ở tiểu học quy định nhiệm vụ cụ thể là:
* Về tri thức: Dạy học sinh những khái niệm cơ bản về dòng kẻ, đường kẻ toạ độ viết chữ tên gọi các nét chữ, cấu tạo chữ cái, vị trí dấu thanh, dấu phụ... Từ đó hình thành ở các em nhữ biểu tượng về hình dáng, độ cao, sự cân đối, tính thẩm mỹ của chữ viết.
* Về kỹ năng: Dạy học sinh các thao tác viết chữ từ đơn giản đến phức tạp...Xác định khoảng cách, vị trí cỡ chữ...Tư thế ngồi viết, cách cầm bút, để vở, cách trình bày...
* Phương pháp:
 Trong quá trình nghiên cứu đề tài tôi đã áp dụng những phương pháp sau: 
	Phương pháp khảo sát, thống kê.
	Phương pháp học tập kinh nghiệm.
	Phương pháp điều tra thực tế.
	Phương pháp kiểm tra đánh giá.
	Phương pháp nghiên cứu lý luận ( tài liệu ) để tìm hiểu những cơ sở khoa học bổ sung cho đề tài.
 Phương pháp luyện tập (một trong 3 phương pháp: trực quan, đàm thoại gợi mở, luyện tập) là phương pháp có vai trò quan trọng trong hoạt động dạy học phân môn tập viết ở lớp 1, 2, vì chữ viết của học sinh là sản phẩm của quá trình vận động có sự phối hợp đồng bộ của nhiều bộ phận cơ thể (mắt nhìn, óc nghĩ và điều khiển cơ quan vận động, cơ và xương bàn tay hoạt động, đồng thời có sự “lan toả” ảnh hưởng tới một số cơ quan khác đối với cơ thể học sinh ở lứa tuổi tiểu học)
-Phân nhóm trình độ học sinh, áp dụng phương pháp dạy học lớp ghép
III. QUÁ TRÌNH ÁP DỤNG ĐỀ TÀI TRONG NĂM HỌC 2008-2009. 
1. Khảo sát đề tài:
Trước khi nghiên cứu đề tài này ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát về chất lượng học tập phân môn tập viết và chất lượng học tập nói chung của học sinh.
Tổng số 13 học sinh : Nhóm trình độ 1: 8 HS
 Nhóm trình độ 2: 5 HS
Trong đó: 8 HS nhóm trình độ 1 có 3 HS chưa được học qua lớp Mầm non vì các em có hoàn cảnh khó khăn. Chưa có HS nào hình thành được chữ viết đúng.
Ở nhóm trình độ 2: Chất lượng phân môn tập viết đầu năm qua khảo sát như sau:
Tổng số HS
Chữ viết Đẹp
Chữ viết Khá
Chữ viết TB
Chữ viết còn Yếu
5
0 
1 
3
1 
2. Những thiếu sót bộc lộ sau khảo sát:
- Cầm bút chưa đúng.
- Tư thế ngồi viết còn sai.
- Kích thước bàn ghế chưa đảm bảo.
- Chất lượng bút, vở chưa đạt yêu cầu.
- Việc học tập và tiếp thu phân môn tập viết chủ yếu thông qua các cách viết trong vở tập viết mà các em đã học ở các lớp học mầm non.
- Việc áp dụng các phương pháp dạy học phân môn tập viết của giáo viên chưa thực sự góp phần thúc đẩy và tạo hưng phấn trong quá trình tiếp thu cách viết của học sinh.
3. Thực hiện nội dung đề tài:
Sau khi nghiên cứu nhiệm vụ năm học tôi xây dựng nội dung rèn kỹ năng viết cho sinh lớp ghép 1+2 trong năm học như sau:
* Phải xây dựng cách tiếp cận mới, phương pháp giảng dạy mới tạo nên không khí học tập môn học nhẹ nhàng, vui tưởi tránh học vẹt, giáo viên áp đặt.
* Tôi quan tâm áp dụng các phương pháp: Quan sát...bắt chước, trực quan (cho học sinh tập viết theo mẫu chữ trong vở tập viết và chữ viết mẫu của giáo viên hoặc của những học sinh viết khá giỏi).
* Tăng cường tổ chức cho sinh viết nhiều, xây dựng phương pháp cho học sinh tập viết ở nhà, ở nhóm học tập. Xây dựng khái niệm và hiểu biết cho các em thế nào là viết đúng và viết đẹp Tiếng Việt.
* Tổ chức học nhóm trong lớp, trong giờ học phân môn tập viết. Tránh lặp lại để tạo lên sự nhàm chán trong học tập, tiếp thu nội dung kiến thức và quy trình học viết của học sinh.
* Đảm bảo quy trình dạy môn tập viết: 
Để thực hiện tốt việc viết chữ đẹp ở lớp ghép 1+2 bản thân tôi đã thực hiện các phương pháp sau:
- Yêu cầu học sinh có vở luyện chữ, có đủ đồ dùng học tập như vở, bút, mực, thước kẻ, bút chì, bảng con...
- Học sinh ngồi viết ngay ngắn đúng mẫu chữ, cỡ chữ, quy trình viết chữ.
- Giáo viên phải là người mẫu mực, viết chữ đẹp đúng Tiếng Việt.
- Chữ viết rõ ràng, sạch đẹp viết đúng, khoảng cách chữ đều.
- Ngoài vở rèn chữ ở nhà học sinh còn phải rèn chữ ở các môn học khác.
- Mỗi tuần học sinh được viết ba bài rèn chữ.
- Các tổ học sinh tự kiểm tra đầu giờ báo cáo với giáo viên, giáo viên kiểm tra lại tuyên dương nhắc nhở học sinh.
Tóm lại: Việc dạy phân môn tập viết nói chung và rèn kỹ năng viết cho học sinh lớp ghép 1+2 người giáo viên phải thật sự nắm bắt được thực trạng học sinh của lớp mình. Thông qua việc phân loại, xếp loại đối tượng học sinh, giáo viên phải xây dựng được chương trình kế hoạch rèn viết cho học sinh theo đúng đối tượng. Việc thực hiện đề tài này còn trang bị những kiến thức ban đầu, thao tác cơ bản trong quá trình hướng dẫn kỹ năng viết cho học sinh, giúp học sinh rèn luyện tư duy, hình thành nhân cách bồi dưỡng tư tưởng tình cảm...cho nên việc rèn viết cho học sinh lớp 1,2 (đặc biệt là học sinh dân tộc) là cực kì quan trọng và cần thiết để các em học tốt những môn học khác.
IV. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
* Đối với giáo viên:
 Luôn có ý thức trau dồi, rèn luyện chữ viết của mình cho đúng, cho đẹp, viết và trình bày ở bảng lớp để học sinh noi theo.
	Luôn áp dụng những biện pháp hướng dẫn cụ thể, dễ hiểu, luôn gần gũi học sinh.
	Yêu cầu 100% học sinh viết trên vở ô li 5 dòng kẻ, viết bằng bút mực.
	Kiên trì bền bỉ từng ngày, nhẹ nhàng không nóng vội.
 Kết hợp đồng thời nhiều biện pháp. Chú ý ở biện pháp nêu gương ( dù là nhỏ nhất ). Để động viên khuyến khích tạo niềm tin, sự hứng thú cho học sinh.
	Việc chấm chữa bài phải thường xuyên và đặc biệt chú ý nhiều ở các lỗi học sinh thường mắc.
 -Rèn viết chữ đẹp nhưng phải đảm bảo đúng tốc độ chữ viết theo thời gian quy định.
-Giáo viên phải viết thật chuẩn Tiếng Việt, có kỹ năng viết đẹp.
- Phải kiên trì hướng dẫn học sinh trong luyện viết, khi giáo viên mẫu phải đảm bảo đúng yêu cầu: Cỡ chữ, kiểu chữ đã quy định đối với học sinh tiểu học.
- Chữ viết trên bảng phải đúng chính tả, tăng cường sử dụng kỹ năng viết cho học sinh.
- Tăng cường các hình thức tổ chức lớp học, cho học sinh thực hành nhiều...Đảm bảo quy trình bài dạy, môn dạy.
 - Nghiên cứu kỹ nội dung kiến thức, thiết kế bài dạy, chuẩn bị đồ dùng dạy học chu đáo để tổ chức tốt giờ học phân môn tập viết. 
 - Phân học theo: " Đôi bạn cùng tiến " ( Bạn viết đẹp kèm bạn viết xấu và có báo cáo kết quả lại với giáo viên ).
	Những học sinh yếu nên giao số lượng bài viết ngắn hơn.
	Khảo sát, phân loại chữ viết theo từng kỳ ( đầu năm, giữa kỳ I, cuối kỳ I, giữa kỳ II, cuối kỳ II ).
	Phát động phong trào thi đua giữ vở sạch, viết chữ đẹp trong lớp, có phần thưởng để động viên học sinh
* Đối với học sinh:
 - Cầm bút đúng cách và chú ý dến tư thế ngồi viết, đặt vở sao cho đúng cách. Khi học viết một chữ cái học sinh phải nhớ hình dạng của nó thể hiện trên dòng kẻ và nhớ cách di chuyển ngòi bút.
- Việc rèn kỹ năng đòi hỏi các em phải tri giác chính xác sản phẩm nắm vững các thao tác kỹ thuật và kiên trì lặp đi lặp lại các thao tác đó.
- Mỗi nhóm chữ cái có những đặc điểm riêng nên quy trình thực hiện các thao tác ở từng nhóm cũng không giống nhau. Do đó khi rèn luyện kỹ năng viết chữ học sinh phải nắm được hình dáng đặc điểm từng chữ cái, các thao tác viết các nhóm chữ vái và từng chữ (ví dụ: Thao tác viết nhóm chữ nét cong khác thao tác viết chữ nét khuyết) và phải luyện tập liên tục nhiều lần trên vở tập viết.
- Học sinh trong lớp phải có đầy đủ sách và vở của môn tập viết. Học sinh ngoài giờ học phân môn tập viết còn phải xây dựng cho mình một thời gian biểu hợp lý để tập viết ở nhà, ở nhóm nhằm nâng cao kỹ năng viết cho mình và cho bạn bè.
	Học sinh thường xuyên được quan sát các mẫu chữ theo quyết định 31.
	Rèn viết ở tất cả các môn học khi cần viết.
 Học sinh nhận biết rõ các nhóm chữ có độ cao khác nhau.
	Ví dụ: Nhóm chữ cao 1 li: a ; ă ; â ; c ; o ; ô ; n ; m 
	 Nhóm chữ cao 1,5 li: t 
	 Nhóm chữ cao 1,25 li: s
	 Nhóm chữ cao 2 li: q ; p ; d ; đ
	 Nhóm chữ cao 2,5 li: h ; l ; k ; g
	 Nhóm chữ viết hoa cao 2,5 li: ....
 Học sinh cần nhớ các lỗi mình hay mắc để có ý thức sửa
	Ví dụ: các lỗi sai do phát âm sai: l / đ ; v / b ....
	Viết chữ hoa không đúng mẫu, viết không đúng kích cỡ, bỏ dấu thanh...
	Chú ý đến cách sửa lỗi khi sai: không tô đậm lỗi sai mà gạch 1 gạch nhỏ rồi viết sang bên cạnh.
V. KẾT QUẢ.
1. Phạm vi áp dụng:
Đề tài này được thực hiện ở trường thuộc xã đặc biệt khó khăn, vùng dân tộc và rèn viết cho học sinh lớp ghép 1+2.
2. So sánh thực tế với việc áp dụng đề tài:
* Qua khảo sát giữa kỳ I cả hai nhóm trình độ 1+2 kết quả như sau:
Tổng số HS
Chữ viết Đẹp
Chữ viết Khá
 Chữ viêt TB
Chữ viết còn Yếu
13
2 =15.4%
3 = 23.0%
7 =54%
1= 7.6%
Chưa thoả mãn với kết quả trên tôi lại tiếp tục nghiên cứu và tìm ra biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lượng chữ viết của học sinh, kiên trì tận tình hướng dẫn học sinh từng nét chữ, con chữ.
* Kết qủa cuối kỳ I cho thấy:
Tổng số HS
Chữ viết Đẹp
Chữ viết Khá
Chữ viết TB
Chữ viết còn Yếu
13
3 =23.0%
3= 23.0%
7 =54%
0
Sang học kỳ II ngoài sự kiên trì, tận tình hướng dẫn học sinh viết tôi còn tăng cường về các hình thức dạy học cho học sinh thực hành nhiều động viên khuyến khích, thi đua viết chữ đẹp bằng nhiều hình thức chấm điểm, khen chê kịp thời.
Thật bất ngờ khi tôi khảo sát chất lượng chữ viết của học sinh giữa kỳ II kết quả đạt như sau:
Tổng số HS
Chữ viết Đẹp
Chữ viết Khá
Chữ viết TB
Chữ viết còn Yếu
13
4 =30.8%
3=23.0%
6=46.2%
0
Sau một năm nghiên cứu đề tài rèn kỹ năng viết cho học sinh lớp ghép 1+2 so sánh với chất lượng đầu năm tôi thấy:
- Chất lượng chữ viết của học sinh tăng cao rõ rệt: cụ thể số học sinh viết chữ đẹp và giữ vở sạch tăng nên đáng kể.
* Kết quả cuối năm như sau:
Tổng số
Chữ viết Đẹp
Chữ viết Khá
Chữ viết TB
Chữ viết còn Yếu
13
4=30.8%
4=30.8%
5=38.4%
0
VI. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
- Phải bám sát kết hoạch nhiệm vụ năm học, xây dựng chương trình kết hoạch giảng dạy phân môn tập viết phù hợp với thực tế nhà trường và của lớp ghép 1+2
-Giáo viên phải kiên trì tận tình hướng dẫn từng đối tượng học sinh, không nóng vội.Yêu nghề mến trẻ.
- Tranh thủ sự lãnh đạo của BGH và phụ trách chuyên môn nhà trường sự phối hợp nhịp nhàng giữa các giáo viên trong tổ chuyên môn.
- Tổ chức sơ, tổng kết rút kinh nghiệm, khen chê kịp thời, đúng người đúng việc mới tạo lên phong trào học tập rộng khắp sôi nổi của học sinh trong lớp.
VII. NHỮNG KIẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT.
 -Cần duy trì các cuộc thi viết chữ đẹp hàng năm cho học sinh 
- Đối với BGH nhà trường: cần quan tâm hơn nữa về cơ sở vật chất để đảm bảo và phù hợp cho việc dạy và học.
- Đối với phụ huynh học sinh: cần quan tâm đến việc học tập ở nhà của học sinh, chuẩn bị chu đáo về đồ dùng học tập cho con em mình trước khi đến lớp, cho các em biết được nhiệm vụ chính của mình là học tập.
- Đối với chính quyền địa phương: cần quan tâm sát sao hơn nữa tới công tác giáo dục của địa phương đặc biệt là khu bản lẻ, phối kết hợp với nhà trường, gia đình để là tốt việc duy trì sĩ số và cơ sở vật chất để đảm bảo cho công tác dạy và học.
 Trên đây là kết quả đề tài mà tôi đã nghiên cứu và trình bày kính mong các cấp, các ngành ghi nhận và đóng góp ý kiến bổ sung cho tôi để tôi vận dụng tốt hơn cho những năm sau.
Xin chân thành cảm ơn!
 Quài Tở, ngày 09 tháng 4 năm 2009
 Xác nhận của nhà trường
 Người thực hiện
 Phạm Thị Uyển
 NguyễnThị Thúy