Giáo án Luyện từ và câu lớp 5 - Tiết 7: Từ trái nghĩa

Thø ba, ngµy 14 th¸ng 9 n¨m 2011
LuyƯn tõ vµ c©u (7)
 D¹y 5A,B 
TỪ TRÁI NGHĨA 
I. Mục đích yêu cầu: 
-Bước đầu tìm hiểu thế nào là từ trái nghĩa, tác dụng của những từ trái nghĩa khi đặt cạnh nhau.
-Nhận biết đươcï cặp từ trái nghĩa trong câu thành ngữ và tục ngữ (BT1) biết tìm từ trái nghĩa với từ cho trước.(BT2,3) 
HS khá giỏi Đặt được 2 câu để phân biệt câp từ trái nghĩa tìm ở BT3.
-Giáo dục ý thức chọn lựa cẩn thận từ trái nghĩa khi dùng cho phù hợp. 
II. Đồ dùng dạy học :
GV: Bảng phụ, bảng nhóm 
III. Hoạt động dạy học 
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
A-Bài cũ: 
- Yêu cầu học sinh sửa bài tập 4.
- Học sinh sửa bài 4.
Ÿ Giáo viên nhận xét, cho điểm
- Lớp nhận xét .
B.Bµi míi:
1- Giới thiệu bài mới: 
2-HD néi dung bµi häc.
* Nhận xét.
Bµi 1:Hướng dẫn học sinh tìm hiểu nghĩa của các cặp từ trái nghĩa
- Hoạt động cá nhân, nhóm, lớp 
-Yêu cầu học sinh đọc phần 1, đọc cả mẫu .
-YC HS so s¸nh nghÜa cđa c¸c tõ. 
Ÿ Giáo viên theo dõi và chốt: 
+ Chính nghĩa: đúng với đạo lí
+ Phi nghĩa: trái với đạo lí 
à “Phi nghĩa” và “chính nghĩa” là hai từ có nghĩa trái ngược nhau à từ trái nghĩa.
- Cả lớp đọc thầm
- Học sinh lần lượt nêu nghĩa của 2 từ gạch dưới.
-HS nèi tiÕp nªu miƯng
-YC HS gi¶i nghÜa c¸c tõ g¹ch ch©n trong c©u sau.
- Học sinh giải nghĩa (nêu miệng)
Đoàn kết là sống, chia rẽ là chết.
-GV KL: §oµn kÕt vµ chia rÏ lµ 2 tõ tr¸i nghÜa.
- Cả lớp nhận xét
Ÿ Bµi 2: 
- 1, 2 học sinh đọc yêu cầu 
+ Lưu ý: học sinh có thể dùng từ điển để tìm nghĩa hai từ: “vinh”, “nhục”
- Học sinh nêu (chết # sống) (vinh # nhục)
- Cả lớp nhận xét
Ÿ Bµi 3: 
- 1, 2 học sinh đọc yêu cầu 
- Học sinh làm bài theo nhóm
- Đại diện nhóm nêu.
Ÿ Giáo viên chốt: Từ trái nghĩa đặt cạnh nhau sẽ làm nổi bật những gì đối lập nhau . 
- ý tương phản của cặp từ trái nghĩa làm nổi bật quan niệm sống rất khí khái của con người VN mang lại tiếng tốt cho dân tộc 
3: Ghi nhớ 
- Hoạt động nhóm, lớp 
- Giáo viên nêu câu hỏi để rút ra ghi nhớ
+ Thế nào là từ trái nghĩa?
- Các nhóm thảo luận
+ Tác dụng của từ trái nghĩa?
- Đại diện nhóm trình bày 2 ý tạo nên ghi nhớ 
4: Luyện tập 
- Hoạt động cá nhân, nhóm, lớp 
Ÿ Bài 1: 
- Học sinh đọc đề bài
-YC HS ®äc bµi vµ tù lµm bµi tËp.
-GV theo dâi ch÷a vµ n/x bµi lµm cđa HS.
- Học sinh làm bài cá nhân
- Học sinh sửa bài 
Ÿ Bài 2:
- Học sinh đọc đề bài
- Học sinh làm bài theo nhóm đôi
- Học sinh sửa bài
Ÿ Giáo viên chốt lại: Chọn 1 từ duy nhất dù có thể có từ trái nghĩa khác vì đây là các thành ngữ có sẵn .
Ÿ Bài 3:
- 1, 2 học sinh đọc yêu cầu đề bài 
- Tổ chức cho học sinh học theo nhóm .
-Gäi ®¹i diƯn nhãm tr×nh bµy.
- Học sinh làm bài theo 4 nhóm .
-1 nhãm lµm b¶ng phơ.
- Học sinh sửa bài 
-GV ch÷a, n/xkhuyÕn khÝch HS kh¸ giái t×m ®­ỵc nhiỊu tõ tr¸i nghÜa
- Cả lớp nhận xét
3/Củng cố dặn dò 
- Hoàn thành tiếp bài 4
- Chuẩn bị: “Luyện tập về từ trái nghĩa”
- Nhận xét tiết học