Đề thi học sinh giỏi - Môn thi: Tiếng Việt khối 5

đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 1
Câu 1 (2 điểm) Hãy xếp các từ dưới đây thành từng nhóm đồng nghĩa:
Chết, hi sinh, tàu hoả, xe hoả, máy bay, ăn, xơi, nhỏ, bé, rộng, rộng rãi, bao la, toi mạng, quy tiên, xe lửa, phi cơ, tàu bay, ngốn, đớp, loắt choắt, bé bỏng, bát ngát, mênh mông.
Câu 2 ( 3 điểm) Với mỗi nghĩa dưới đây của từ mũi , hãy đặt một câu.
Bộ phận trên mặt người và động vật, dùng để thở và ngửi.
 Bộ phận có đầu nhọn, nhô ra phía trước của một số vật .
 Đơn vị lực lượng vũ trang có nhiệm vụ tấn công theo một hướng nhất định.
Câu 3 ( 2 điểm) Xác định chức năng ngữ pháp của đại từ tôi trong từng câu dưới đây :
Tôi đang học bài thì Nam đến.
Người được nhà trường biểu dương là tôi.
Cả nhà rất yêu quý tôi.
Anh chị tôi đều học giỏi.
Trong tôi một cảm xúc khó tả bỗng trào dâng.
Câu 4 (3 điểm) Hãy viết một đoạn văn tả mưa xuân.
 Câu 5 ( 4 điểm) Ca ngợi cuộc sống cao đẹp của Bác Hồ , trong bài thơ “Bác ơi !” ,nhà thơ Tố Hữu có viết :
Bác sống như trời đất của ta
 Yêu từng ngọn lúa, mỗi cành hoa
Tự do cho mỗi đời nô lệ
Sữa để em thơ, lụa tặng già.
 Đoạn thơ trên đã giúp em hiểu được những nét đẹp gì trong cuộc sống của Bác Hồ kính yêu ?
Câu 6 (6 điểm) 
“Nghé hôm nay đi thi
Cũng dạy từ gà gáy
Người dắt trâu mẹ di
 Nghé vừa đi vừa nhảy”
 Thi nghé- Huy Cận
Mượn lời chú Nghé con đáng yêu trong bài thơ trên, em hãy tả lại quang cảnh buổi sáng hôm Nghé dạy sớm lên đường đi thi cùng tâm trạng vui mừng, hớn hở của Nghé.
đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 2
Câu 1 ( 2 điểm) Những từ đeo , cõng , vác , ôm có thể thay thế cho từ địu trong dòng thơ thứ hai được không? Vì sao?
Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Địu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô.
 ( Tố Hữu)
Câu 2 ( 3 điểm) Đặt câu với mỗi quan hệ từ sau: của , để , do , bằng , với , hoặc .
Câu 3 ( 2điểm) Tìm những đại từ được dùng trong câu thơ sau:
Ta với mình , mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh
Mình đi , mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nước , nghĩa tình bấy nhiêu.
 ( Tố Hữu)
Câu 4 ( 3 điểm) Viết đoạn văn ngắn bàn về nội dung câu tục ngữ “ Chị ngã , em nâng”
Câu 5 ( 4 điểm) Đọc 2 câu ca dao :
Ai ơi, đừng bỏ ruộng hoang,
 Bao nhiêu tấc đất , tấc vàng bấy nhiêu.
Rủ nhau đi cấy đi cày 
Bây giờ khó nhọc , có ngày phong lưu.
 Em hiểu được điều gì có ý nghĩa đẹp đẽ trong cuộc sống của con người ?
Câu 6 ( 6 điểm) Một hôm nào đó em đến trường sớm hơn lệ hường . Em có dịp đứng ngắm ngôi nhà thứ 2 thân yêu của mình . Hãy tả lại trường em lúc ấy .
đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 3
Câu 1 ( 2 điểm ) Tìm từ đồng nghĩa trong các câu thơ sau:
Ôi Tổ quốc giang sơn hùng vĩ
 Đất anh hùng của thế kỉ hai mươi. ( Tố Hữu)
Việt Nam đất nước ta ơi ! 
Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn . ( Nguyễn Đình Thi)
Đây suối Lê - nin , kia núi Mác
 Hai tay xây dựng một sơn hà. ( Hồ Chí Minh)
Cờ đỏ sao vàng tung bay trước gió 
Tiếng kèn kháng chiến vang dậy non sông. ( Hồ Chí Minh)
Câu 2 ( 3 điểm) Với mỗi nghĩa dưới đây của từ xuân, em hãy đặt một câu :
Mùa đầu của một năm , từ tháng riêng đến tháng ba ( xuân là danh từ ).
Chỉ tuổi trẻ , sức trẻ (xuân là tính từ ).
Chỉ một năm ( xuân là danh từ ) .
Câu 3 ( 2 điểm) Tìm nghĩa của từ bụng trong từng trường hợp sử dụng dưới đây , rồi phân các nghĩa khác nhau của từ này thành hai loại , nghĩa gốc , nghĩa chuyển.
Bụng no ; bụng đói ; đau bụng ; mừng thầm trong bụng ; bụng bảo dạ ; ăn no chắc bụng ; sống để bụng , chết mang đi ; có gì nói ngay không để bụng ; suy bụng ta ra bụng người ; tốt bụng ; xấu bụng ; miệng nam mô , bụng bồ dao găm; thắt lưng buộc bụng ; bụng đói đầu gối phải bò ; bụng mang dạ chữa ; mở cờ trong bụng ; một bồ chữ trong bụng .
Câu 4 ( 3 điểm ) Viết đoạn văn tả cảnh vật mà em yêu thích , trong đó có dùng 2 – 3 từ chỉ màu xanh khác nhau.
Câu 5 ( 4 điểm) Trong bài Chiếc xe lu , nhà thơ Trần Nguyên Đào có viết:
Tớ là chiếc xe lu Tớ là phẳng như lụa
Người tớ to lù lù Trời nóng như lửa thiêu
Con đường nào mới đắp Tớ vẫn lăn đều đều
Tớ san bằng tăm tắp Trời lạnh như ướp đá
Con đường nào rải nhựa Tớ càng lăn vội vã
Theo em , qua hình ảnh chiếc xe lu ( xe lăn đường ) , tác giả muốn ca ngợi ai ? Ca ngợi những phẩm chất gì đáng quý ?
Câu 6 ( 6 điểm) Lần đầu tiên em cắp sách tới trường , đầy bỡ ngỡ và xúc động . Ngôi trường thật lạ , không giống trường mẫu giáo của em . Nơi đây chắc chắn có bao nhiêu điều thú vị đang chờ em khám phá . Hãy tả lại ngôi trường với tâm trạng ngạc nhiên và xúc động của ngày đầu tiên ấy.
đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 4
Câu 1 ( 2 điểm) Trong những câu nào dưới đây, các từ đi mang nghĩa gốc và trong những câu nào, chúng mang nghĩa chuyển?
 - Nó chạy còn tôi đi
Anh đi ô tô,còn tôi đi xe đạp
Cụ ốm nặng , đã đi hôm qua rồi.
Thằng bé đã đến tuổi đi học.
Anh đi con mã, còn tôi đi con tốt 
Ca nô đi nhanh hơn thuyền.
Ghế thấp quá không đi được với bàn.
Câu 2 ( 3 điểm ) Hãy thay quan hệ từ trong từng câu bằng quan hệ từ khác để có câu đúng :
Cây bị đổ nên gió thổi mạnh .
Trời mưa và đường trơn.
Bố em sẽ thưởng cho em một hộp màu vẽ vì em học giỏi.
Tuy nhà xa nhưng bạn Nam thường đi học muộn .
Câu 3 ( 2 điểm ) Đọc đoạn trích sau, rồi thực hiện các yêu cầu nêu ở dưới đây : 
 Cô Mùa Xuân xinh tươi đang lướt nhẹ trên cánh động . Đó là một cô gái dịu dàng, tươi tắn, ăn mặc giống y như cô Tấm trong đêm hội thử hài thuở nào, Cô mặc yếm thắm, một bộ áo mớ ba màu hoàng yến, chiếc quần màu nhiễu điều, thắt lưng màu hoa hiên. Tay cô ngoắc một chiếc lẵng đầy màu sắc rực rỡ. Cô lướt đi trên cánh đồng, người nhẹ bỗng, nghiêng nghiêng về phía trước
 Theo Trần Hoài Dương
Tìm động từ, tính từ trong đạn trích trên
Tìm từ đồng nghĩa với mỗi từ sau : Xinh tươi, dịu dàng, rực rỡ
Tìm chủ ngữ, vị ngữ của hai câu sau :
Cô Mùa Xuân xinh tươi đang lướt nhẹ trên cánh đồng
Tay cô ngoắc một chiếc lẵng đầy màu sắc rực rỡ
d)Tìm các từ cùng kiểu cấu tạo với từ ăn mặc. Trọng tâm nghĩa của các từ này nằm ở tiếng nào ?
e) Hình ảnh “ Cô Mùa Xuân xinh tươi” là hình ảnh so sánh, ẩn dụ hay nhân hoá ?
Câu 4 ( 3 điểm ) Viết một đoạn văn tả hoặc kể về một người, một vật, một việc mà em muốn nói.Trong đoạn văn, có sử dụng dấu phẩy. Viết xong, hãy khoanh tròn các dấu phẩy trong đoạn văn.
Câu 5 ( 4 điểm ) Trong thư gửi các học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt nam độc lập ( 1945), Bác Hồ đã viết : 
“ Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em.”
 Lời dạy của Bác Hồ kính yêu đã giúp em hiểu được trách nhiệm của người học sinh đối với việc học tập như thế nào ?
Câu 6 ( 6 điểm ) Mới ngày nào em còn là học sinh lớp một bỡ ngỡ, rụt rè, khóc thút thít theo mẹ đến trường. Thế mà hôm nay, giờ phút chia tay máI trường Tiểu học thân thương đã đến. Năm năm qua, mỗi góc sân, hàng cây, mỗi chỗ ngồi, mỗi chiếc bảng đen, ô cửa sổ nơi đây đều gắn bó với em cùng biết bao kỉ niệm vui buồn. Em ngắm nhìn tất cả, lòng tràn ngập bâng khuâng , xao xuyến. Hãy tả lại trường em trong giờ phút chia tay lưu luyến ấy.
đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 5
Câu 1: ( 2 điểm ) Tìm từ ngữ đồng nghĩa trong mỗi đoạn thơ sau . Viết đoạn văn nêu rõ tác dụng của cách sử dụng các từ ngữ đồng nghĩa này.
a)	Mình về với Bác đường xuôi
Thưa dùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người.
Nhớ ông cụ mắt sáng ngời
áo nâu túi vải , đẹp tươi lạ thường!
( Tố Hữu)
b)	Hoan hô anh giải phóng quân!
 Kính chào Anh , con người đẹp nhất 
 Lịch sử hôn Anh , chàng trai chân đất 
 Sống hiên ngang , bất khuất trên đời 
 Như Thạch Sanh của thế kỉ hai mươi.
( Tố Hữu)
Câu 2 ( 3 điểm) Tìm các cặp quan hệ từ trong các câu sau:
Nừu việc học tập bị ngừng lại thì nhân loại sẽ chìm đắm trong cảnh ngu dốt , trong sự dã man.
Cởu không chỉ cho mình những hạt kê ngon lành này mà cậu còn cho mình một bài học quý về tình bạn.
Mặc dù khuôn mặt bà tôi đã có nhiều nếp nhăn nhưng khuôn mặt ấy hình như vẫn còn tươi trẻ .
Tuy làng mạc bị phá tàn nhưng mảnh đất quê hương vẫn đủ sức nuôi sống tôi như ngày xưa.
Câu 3 ( 2 điểm ) Phân loại các câu dưới đây thành hai loại : câu đơn và câu ghép . Em dựa vào đây để phân chia như vậy ?
Mùa thu năm 1929 , Lý Tự Trọng về nước , được giao nhiệm vụ làm liên lạc , chuyển và nhận thư từ tàI liệu trao đổi với các đảng bạn qua đường tàu biển .
Lương Ngọc Quyến hi sinh nhưng tấm lòng trung với nước của ông còn sáng mãi .
Mờy con chim chào mào từ hốc cây nào đó bay ra hót râm ran.
Mưa rào rào trên sân gạch , mưa đồm độp trên phên nứa .
Câu 4 ( 3 điểm ) Viết một đoạn văn ngắn về đề tài em tự chọn . Trong đoạn văn , có sử dụngh phép thay thế từ ngữ để liên kết câu . ( Viết xong , gạch dưới các từ ngữ dùng để thay thế trong đoạn văn )
Câu 5 ( 4 điểm) Đọc bài thơ sau:
Cả nhà đi học
Đưa con đến lớp mỗi ngày 
Như con , mẹ cũng “ thưa thầy” , “ chào cô”
Chiều qua bố đón , tình cờ 
Con nghe bố cũng “ chào cô” , “ thưa thầy” 
Cả nhà đi học , vui thay !
Hèn chi điểm xấu buồn lây cả nhà 
Hèn chi mười điểm hôm qua 
Nhà mình như thể ba điểm mười.
( Cao Xuân Sơn)
Câu 6 ( 6 điểm) Mùa xuân đến . Cây cối đâm chồi nảy lộc , chim hót véo von . Vạn vật bừng sức sống sau một mùa đông lạnh giá .Em hãy tả lại cảnh sắc màu xuân tươi đẹp đó .
đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 6
Câu 1 ( 2 điểm) Trong các từ in đậm dưới đây, từ nào là từ đồng âm , từ nào là từ nhiều nghĩa? a) Vàng: - Giá vàng ở trong nước tăng đột biến.
 - Tấm lòng vàng.
 - Ông tôi mua bộ vàng lưới mới để chuẩn bị đánh bắt hải sản.
 b) Bay: - Bác thợ nề cầm bay xây chát tường nhanh thoăn thoắt.
 - Sếu mang giang lạnh đang bay ngang trời.
 - Đạn bay rào rào.
 - Chiếc áo này đã bay màu.
Câu 2 ( 3 điểm) Chuyển những cặp câu sau đây thành một câu ghép có dùng cặp quan hệ từ :
 a)Rùa biết mình chậm chạp . Nó cố gắng chạy thật nhanh .
 b)Thỏ cắm cổ chạy miết . Nó vẫn không đuổi kịp Rùa .
 c)Thỏ chủ quan , coi thường người khác . Thỏ đã thua Rùa .
 d)Câu chuyện này hấp dẫn , thú vị . Nó có ý nghĩa giáo dục rất sâu sắc 
Câu 3 ( ... g nét hoa văn
Dáng em, dáng của nghệ nhân Bát Tràng.
 Đoạn thơ giúp em cảm nhận được nét bút tài hoa của người nghệ nhân Bát Tràng như thế nào ?
Câu 6(6 điểm ) Thời thơ ấu của em gắn với những kỉ niệm về một ngôI nhà, một góc phố, một mảnh vườn, một con sông, con suối, một con đường, một khu vườn .Em hãy viết bài văn miêu tả một trong những cảnh vật đó. 
 đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 16
Câu 1 (2 điểm )Xếp các từ: Châm chọc, chậm chạp, mê mẩn, mong ngóng, nhỏ nhẹ, mong mỏi, tươi tốt, phương hướng, vương vấn, tươi tắn, vào hai cột sau:
 Từ láy
 Từ ghép
Câu 2( 3 điểm) Dựa vào cấu tạo, cho biết các câu sauthuồc kiểu câu gì ? Xác địng chức năng ngữ pháp( TN-CN-VN) của từng câu:
Đến giờ ra chơi,học trò ngạc nhiên nhìn trông: Hoa nở lúc nào mà bất ngờ dữ vậy!
Đó đây, ánh lửa hồng bập bùng trên các bếp.
Ngoài đồng, lúa xanh mơn mởn.
Sau tiếng chuông của ngôi chùa cổ một lúc sau, trăng đã nhô lên khỏi rặng
ởđây, gió biển thổi về thấy dễ chịu.
Trên cột cờ, lá cờ Tổ quốc phấp phới tung bay.
Câu 3 (3 điểm ) Xác định các bộ phận trạng ngữ, chủ ngữ, vị ngữ trong mỗi câu sau:
a)Nhờ có bạn bè giúp dỡ, bạn Hoà đã có nhiều tiến bổtong học tập và tu dưỡng bản thân.
b)Đêm âý, bên bếp lửa hồng, cả nhà ngồi luộc bánh chưng, trò chuyện đến sáng.
c)Vào một đêm cuối xuân 1947, khoảng hai giờ sáng, trên đường đi công tác, Bác Hồ đến nghỉ chân ở một nhà bên đường.
d) Cái hình ảnh trong tôi về cô, đến bây giờ ,vẫn còn rõ nét.
Câu4 (2 điểm) Trong các câu dưới đây, câu nào có dấu gạch ngang dùng sai? Chép lại các câu này, sau khi đã sửa các dấu gạch ngang dùng sai.
 Dắt xe ra cửa, tôi lễ phép thưa:
Thưa ba- con xin phép đi học nhóm.
Ba tôi mỉm cười:
-ờ,nhớ về sớm- nghe con!
Không biết đây là lần thứ bao nhiêu- tôi đã nói dối ba.Mỗi lần nói dối- tôi đều ân hận- nhưng rồi lại tặc lưỡi cho qua.
Câu5 (4 điểm) trong bài Thợ rèn , nhà thơ Khánh Nguyên viết:
Làm thợ rèn mùa hè có nực
Quai một trận, nước tu ừng ực
Hai vai trần bóng nhẫy mồ hôi
Cũng có khi thấy thở qua tai.
Làm thợ rèn vui như diễn kịch
Râu bằng than mọc lên bằng thích
Nghịch ở đây già trẻ như nhau
Nên nụ cười nào có tắt đâu.
Câu6 (6 điểm ) Em hãy tưởng tượng và tả lại biển vào một buổi sáng đẹp trời với tâm trạng vui sướng của người con lần đầu tiên được cha cho đi nghỉ ở biển.
 đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
 thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 17
Câu1 ( 3điểm) a)Hãy chỉ ra danh từ, động từ, tính từ trong câu sau:
 Ngay thềm lăng, mười tám cây vạn tuế tượng trưng cho một đoàn quân danh dự đứng trang nghiêm.
 b)Đặt một câu trong đó có chủ ngữ là tính từ.
Câu 2 (2 điểm ) Xác định rõ hai kiểu từ ghép( từ ghép có nghĩa phân loại và từ ghép có nghĩa tổng hợp) trong số các từ sau: Nóng bỏng, nóng ran, nóng nực, nóng giãy, lạnh toát, lạnh ngắt, lạnh giá.
Câu3( 3 điểm) Xác định các bộ phận chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ trong mỗi câu sau: 
Trong đêm tối mịt mung, trên dòng sông mênh mông, chiếc suồng của má Bảy chở thương binh lặng lẽ trôi.
Ngoài đường, tiếng mưa rơi lộp độp, tiếng chân người chạy lép nhép.
Rải rác khắp thung lũng, tiếng gà gáy râm ran.
Câu4( 2 điểm) Chọn từ thích hợp trong các từ sau để điền vào chỗ trống:trẻ con, trẻ em, trẻ măng, trẻ trung.
Chăm sóc bà mẹ và
Một kĩ sư, vừa rời ghế nhà trường.
Tính tình cònquá.
Năm mươi tuổi, chứ còngì.
Câu5(4 điểm) Nói về nhân vật chị Sứ ( người phụ nữ anh hùng trong kháng chiến chống Mĩ), trong tác phẩm Hòn Đất của nhà văn Anh Đức có đoạn viết:
 Chị Sứ yêu biết bao nhiêu cái chốn này,nơi chị oa oa cất tiếng khóc đầu tiên, nơi quả ngọt trái sai đã thắm hồng da dẻ chị. Chính tại nơi này, mẹ chị đã hát ru chị ngủ. Và đến lúc làm mẹ, chị lại hát ru con những câu hát ngày xưa
 Đọc đoạn văn trên, em hiểu được vì sao chị Sứ rất yêu quí và gắn bó với quê hương?
Câu6 (6 điểm ) Một hôm em ra vườn sớm và tình cờ nghe dược cuộc chuyện trò của cây non bị bẻ gãy ngọn không được chăm sóc với một chú sẻ nhỏ. Hãy tưởng tượng và ghi lại cuộc đối thoại đó. 
 đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 18
Câu1 (3 điểm) a) Xếp các từ sau thành cặp từ trái nghĩa: cười, gọn gàng, mới, hoang phí, ồn ào, khéo, đoàn kết, nhanh nhẹn, bừa bãi, khóc, lặng lẽ, chia rẽ, chậm chạp, vụng, tiết kiệm, cũ.
b)Tạo 2 từ ghép có nghĩa phân loại, 2 từ ghép có nghĩa tổng hợp, một từ láy từ mỗi tiếng sau: nhỏ, sáng, lạnh.
Câu 2 (2 điểm) Đặt câu có cá cặp quan hệ từ sau :
Nếuthì  càngcàng
Vìnên Sở dĩlà vì.
Câu 3(2 điểm) Xác định bộ phận chủ ngữ và bộ phận vị ngữ trong mỗi câu sau:
Tiếng cá quẫy tũng toẵng xôn xao quanh mạn thuyền.
Những chú gà nhỏ như những hòn tơ lăn tròn trên bãi cỏ .
Học quả là khó khăn , vất vả .
Câu 4 ( 3 điểm ) Ngắt đoạn sau thành những câu đúng ngữ pháp và đặt dấu chấm cuối mỗi câu . Viết hoa chữ cái dầu câu :
 Sông nằm uốn khúc giữa làng rồi lại chạy bất tận những hàng tre xanh chạy dọc theo bờ sông chiều chiều , khi ánh hoàng hôn buông xuống , em lại ra sông hóng mát trong sự yên lặng của dòng sông , em nghe rõ cả tiếng thì thào của hàng tre xanh và lòng em trở nên thảnh thơi , trong sáng vô cùng . 
Câu 5 ( 4 điểm ) Trong bài sang năm con lên bảy, nhà thơ Vũ Đình Minh có viết :
Đi qua thời ấu thơ
 Bao điều bay đi mất 
 Chỉ còn trong đời thật
 Tiếng người nói với con
 Hạnh phúc khó khăn hơn
 Mọi điều con đã thấy 
 Nhưng là con giành lấy
Từ hai bàn tay con.
 Qua đoạn thơ, tác giả muốn nói với con điều gì khi con lớn lên và từ giã thời ấu thơ .
Câu 6 ( 6 điểm ) Tuổi thơ , em không chỉ được sống trong tình thương của cha mẹ và còn lớn lên trong lời ru êm ái và những câu chuyện cổ tích ngọt ngào của bà . Hãy tả lại hình dáng thân thương của bà khi đang kể chuyện cho em nghe.
 đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 19
Câu 1( 3 điểm) a) Tạo một từ ghép, một từ láy chỉ màu sắc từ mỗi tiếng sau:Xanh, đỏ, trắng , vàng, đen.
 b) Ghép các tiếng ở mỗi dòng sau để tạo nên những từ ghép có nghĩa tổng hợp: - Quần , áo, khăn , mũ.
 - Gian, ác, hiểm, độc.
Câu2( 2 điểm) Một bạn viết những câu dưới đây.Theo em, cách diễn đạt trong các câu nàyđã hợp lí chưa? Vì sao?
BạnDũng lúc thì hiền lành, lúc thì chăm chỉ.
Anh bộ đội bị hai vết thương: một vết thương ở cánh tay, mộtvết thương ở Điện Biên Phủ.
Câu3(2 điểm) Xác định các bộ phận chủ ngữ, vị ngữ, trạng ngữ trong đoạn văn sau:
 “ Hồi còn đi học, Hải rất say mê âm nhạc.Từ cái căn gác nhỏ của mình, Hải có thể nghe thấy tất cả các âm thanh náo nhiệt, ồn ả của thành phố thủ đô.”
Câu4 (3điểm) Viết đoạn văn ngắn(5 đến 7 câu) nói về mùa xuân, trong đó có sử dụng một câu hỏi, một câu kể, một câu cảm, một câu cầu khiến.
Câu 5(4 điểm) Trong bài Con cò, nhà thơ Chế Lan Viên viết về lời ru của người mẹ như sau:
Mai khôn lớn con theo cò đi học, 
Cánh trắng cò bay theo gót đôi chân.
Lớn lên,lớn lên, lớn lên
Con làm gì ? 
Con làm thi sĩ.
Cánh cò trắng lại bay hoài không nghỉ,
Trước hiên nhà
Và trong hơi mát câu văn.
 Hãy nêu những suy nghĩ của em về hình ảnh con cò trong đoạn thơ trên. 
Câu6 (6 điểm ) Kể một câu chuyện có tình tiết bất ngờ, gây cho em xúc động về những con người sống đẹp, biết vì người khác.
 đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 20
Câu 1(3 điểm) Cho các từ : mải miết, xa xôi, xa lạ, phẳng lặng, phẳng phiu, mong ngóng, mong mỏi, mơ màng, mơ mộng.
Xếp những từ trên làm hai nhóm : Từ ghép, từ láy.
Cho biết tên gọi của kiểu từ ghép và kiểu từ láy ở mỗi nhóm trên.
Câu2 ( 2 điểm ) Chữa lại câu sai dưới đây bằng hai cách( chỉ được thay đổi nhiều nhất hai từ ở mỗi câu)
Vì sóng to nên thuyền không bị đắm.
Tuy Minh đau chân nhưng bạn phải nghỉ học.
Câu 3( 3 điểm) Cho các từ : bánh dẻo, bánh nướng, bánh cốm, bánh nếp, bánh rán, bánh ngọt, bánh mặn, bánh cuốn, bánh gai là từ ghép loại gì. Tìm căn cứ để chia các từ ghép đó thành ba nhóm.
Câu 4(2 điểm) Viết lại đoạn văn sau và dùng dấu chấm, dấu phẩy cho đúng chỗ:
 “ Mặt trăng tròn to và đỏ từ từ lên ở chân trời sau rặng tre đen của làng xa mấy sợi dây còn vắt ngang qua mỗi lúc một mảnh dần rồi đứt hẳn trên quãng đồng rộng cơn gió nhẹ hiu hiu đưa lại thoang thoảng mùi hương thơm mát.”
Câu5 (4 điểm) Đọc những khổ thơ sau trong bài Ngưỡng cửa của nhà thơ Vũ Quần Phương :
 Nơi này ai cũng quen
Ngay từ thời tấm bé
 Khi tay bà, tay mẹ
 Còn dắt vòng đi men.
Nơi bố mẹ ngày đêm
 Lúc nào qua cũng vội,
 Nơi bạn bè chạy tới
 Thường lúc nào cũng vui.
Nơi này đã đưa tôi
 Buổi đầu tiên đến lớp
 Nay con đường xa tắp,
 Vẫn đang chờ tôi đi.
 Hình ảnh Ngưỡng cửa của ngôi nhà trong mỗi khổ thơ trên gợi cho em nghĩ đến những điều gì đẹp đẽ và sâu sắc?
Câu6 (6 điểm) Nhiều năm tháng đã trôi qua nhưng mãi mãi Giu-li-ét-ta không bao giờ quên Ma- ri -ô, không bao giờ quên câu chuyện về người bạn đã nhường sự sống cho mình trong một vụ đắm tàu khủng khiếp. Thay lời Giu- li-ét-ta. Em hãy kể lại câu chuyện Một vụ đắm tàu như một hồi tưởng.
 đề thi học sinh giỏi lớp 5
môn tiếng việt
thời gian làm bàI thi : 90 phút
(Không kể thời gian giao đề)
đề 21
Câu1 (3 điểm) Cho các từ :Xanh xám, thích thú, lời lẽ, niềm nở, niềm vui, nóng nảy, yêu thương, êm ấm, lợi ích, hờ, giận, nghĩ ngợi.
Dựa vào cấu tạo, hãy sắp xếp các từ trên thành ba nhóm. đặt tên cho mỗi nhóm.
Dựa vào từ loại, hãy sắp xếp các từ trên thành ba nhóm.Đặt tên cho mỗi nhóm.
Câu 2 (3 điểm) Cho câu sau : 
 Rồi lặng lẽ, từ từ, khó nhọc mà thanh thản, hệt như mảnh trăng nhỏ xanh non mọc trong đêm, cái đầu chú ve ló ra, chui dần khỏi xác bọ ve.
) Câu trên thuộc kiểu câu gì?
Xác định thành phần ngữ pháp của câu.
Câu3 (3 điểm) Em hãy nêu sự hiểu biết của mình về ý nghĩa từng câu tục ngữ, ca dao sau :
Học thầy không tày học bạn.
Một con ngựa đau cả tàu không ăn cỏ.
Đói cho sạch, rách cho thơm.
Học một, biết mười.
Câu4 ( 4 điểm) Nghĩ về nơi dòng sông chảy ra biển, trong bài Cửa sông, nhà thơ Quang Huy viết :
 Dù giáp mặt cùng biển rộng.
 Cửa sông chẳng dứt cội nguồn
Lá xanh mỗi lần trôi xuống
 Bỗng. Nhớ một vùng núi non.
 Em hãy chỉ rõ những hình ảnh nhân hoá được tác giả sử dụng trong khổ thơ trên và nêu ý nghĩa của những hình ảnh đó.
Câu5(6 điểm) Em có cảm nghĩ gì về cuộc giao lưu văn , toán tuổi thơ lần này nếu em đạt giải cao? Hãy viết bài văn khoảng 20 đến 25 dòng để nói về điều đó.